Casa Batlló

	Casa Batlló
	; Casa Batlló
Inligting
Naam	Casa Batlló
Dorp/Stad	Barcelona
Land	Spanje
Argitek	Antoni Gaudi

Casa Batlló is 'n gebou in die sentrale area van Barcelona. Dit is deur Antoni Gaudí ontwerp, en word as een van sy meesterwerke beskou. Dit is 'n verbouing van 'n voorheen geboude huis, wat in 1904 deur Gaudí herontwerp, en daarna verskeie kere opgeknap is. Gaudí se assistente, Domènec Sugrañes i Gras, Josep Canaleta en Joan Rubió, het ook aan die opknappingsprojek deelgeneem.

Die plaaslike naam van die gebou is Casa dels ossos (huis van gebeentes), omdat dit 'n skeletagtige, organiese voorkoms het. Die gebou is aan die Passeig de Gràcia in die Eixample-distrik geleë. Dit is een van vier geboue wat langs mekaar geleë is, en saam as die Illa de la Discòrdia (of Mansana de la Discòrdia, die 'blok van disharmonie'), bekend staan. Die vier geboue is deur verskillende Modernista- argitekte van Barcelona ontwerp.

Soos alles wat Gaudí ontwerp het, kan Casa Batlló slegs breedweg as verteenwoordigend van Modernisme of Art Nouveau beskou word. Veral die grondvloer het ongewone dekoratiewe patrone, onreëlmatige ovaalvensters en vloeiende gebeeldhoude klipwerk. Daar is min reguit lyne, en 'n groot gedeelte van die fasade is met kleurvolle mosaïek van gebreekte keramiekteëls (trencadís), versier. Die dak is geboë en word dikwels met die rug van 'n draak of dinosourus vergelyk. 'n Algemene teorie oor die gebou is dat die geronde element op die dak, links van die middel, wat in 'n torinkie en kruis eindig, die spies van Sint George (beskermheilige van Katalonië, Gaudí se tuisstad) verteenwoordig. Daar word geglo dat die spies in die rug van die draak gesteek is.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Aanvanklike konstruksie (1877)[wysig | wysig bron]

Die gebou wat nou as Casa Batlló bekend is, is in 1877, in opdrag van Lluís Sala Sánchez, gebou. Dit was 'n klassieke gebou, wat ten spyte van die tipiese eklektisme aan die einde van die 19de eeu, sonder merkwaardige eienskappe was. Die gebou het 'n kelder, 'n grondvloer en nog vier verdiepings gehad. Daar was ook 'n tuin agter die huis.^[1]

Batlló-gesin[wysig | wysig bron]

Die huis is in 1900 deur Josep Batlló gekoop. Die ontwerp van die huis het dit vir kopers onaantreklik gemaak, maar die Batlló-gesin het besluit om die huis weens die sentrale ligging daarvan te koop. Dit is in die middel van Passeig de Gracia geleë; in die vroeë 20ste eeu was dit as 'n baie gesogte en modieuse gebied beskou. Dit was 'n gebied waar die invloedryke gesin die aandag op hulself kon vestig.^[1]

In 1906 het Josep Batlló steeds die huis besit. Die Batlló-gesin was in Barcelona baie bekend vir hul bydrae tot die tekstielbedryf in die stad. Mnr. Josep Batlló I Casanovas was 'n tekstielindustrialis wat 'n paar fabrieke in die stad besit het. Mnr. Batlló het met Amalia Godo Belaunzaran, 'n afstammeling van die familie wat die koerant La Vanguardia gestig het, getrou. Josep wou 'n argitek hê wat 'n huis sou ontwerp wat soos geen ander huis was nie, en wat as waaghalsig en kreatief sou uitstaan. Beide Josep en sy vrou het vir 'n unieke ontwerp kans gesien, en hulle het besluit om Gaudí nie te beperk nie. Josep wou nie gehad het dat sy huis soos enige van die ander huise van die Batlló-familie, byvoorbeeld Casa Pía, wat deur die Josep Vilaseca gebou is, lyk nie. Hy het die argitek wat Park Güell ontwerp het gekies, omdat hy wou hê hy moet met 'n riskante plan vorendag kom. Die gesin het tot die middel van die vyftigerjare op die hoofvloer van Casa Batlló gewoon.^[2]

Opknapping (1904-1906)[wysig | wysig bron]

In 1904 het Josep Batlló vir Gaudí gehuur om sy huis te ontwerp; aanvanklik was sy planne om die gebou af te breek en 'n totaal nuwe huis te bou. Gaudí het Josep egter oortuig dat 'n opknapping voldoende sou wees, en dat hy die beplanningsaansoek nog dieselfde jaar sou kon indien. Die gebou is in 1906 voltooi en opgeknap. Hy het die hoofwoonstel wat die Batlló-gesin se tuiste geword het, heeltemal verander. Hy het die sentrale skag of binnehof van die huis vergroot sodat meer lig in die huis ingelaat is. Hy het ook nuwe vloere bygevoeg. Dieselfde jaar het die stadsraad van Barcelona die huis as kandidaat vir die toekenning vir beste gebou van daardie jaar, gekies. Ondanks Gaudí se ontwerp, is die toekenning daardie jaar aan 'n ander argitek toegeken.

Opknappings[wysig | wysig bron]

Josep Batlló is in 1934 oorlede en die huis is tot met haar dood in 1940, deur sy vrou in stand gehou. Na die dood van hul twee ouers, is die huis tot 1954 deur die kinders bewaar en geadministreer. In 1954 het 'n versekeringsmaatskappy, genaamd Seguros Iberia, Casa Batlló verkry en hulle kantore daar gevestig. In 1970 is die eerste opknappingswerk, hoofsaaklik in van die kamers in die huis, gedoen. In 1983 is die balkonne aan die buitekant van die huis weer tot hul oorspronklike kleur herstel. 'n Jaar later is die buite-fasade tydens die seremonie van La Mercè verlig.

Meervoudige gebruike[wysig | wysig bron]

In 1993 het die huidige eienaars van Casa Batlló die huis gekoop en opknappingswerk regdeur die gebou voortgesit.^[3] Twee jaar later, in 1995, is daar begin om Casa Batlló se fasiliteite vir verskillende geleenthede uit te verhuur. Meer as 2500 vierkante meter kamers binne die gebou is vir 'n verskeidenheid funksies verhuur. Vanweë die ligging van die gebou en die mooi voorkoms van die gehuurde fasiliteite, was die vertrekke in Casa Batlló in baie groot aanvraag, en is baie geleenthede wat vir die stad van belang was, daar aangebied.

Ontwerp[wysig | wysig bron]

Oorsig[wysig | wysig bron]

Die plaaslike naam vir die gebou is Casa dels Ossos (huis van gebeentes), omdat dit 'n skeletagtige, organiese voorkoms het. Soos alles wat Gaudí ontwerp het, lyk die gebou merkwaardig, maar kan dit slegs oor die algemeen met modernisme of Art Nouveau geïdentifiseer word. Die grondvloer is veral besonders, met dekoratiewe ornamentasie, onreëlmatige ovaalvensters en vloeiende gebeeldhoude klipwerk.

Dit wil voorkom asof dit die oogmerk van die ontwerper was om reguit lyne heeltemal te vermy. 'n Groot gedeelte van die fasade is met mosaïekwerk, gemaak van gebreekte keramiekteëls (trencadís), versier. Die mosaïekwerk bestaan uit skakerings van goue-oranje tot groenblou. Die dak is geboë en word met die rug van 'n draak of dinosourus vergelyk. 'n Algemene teorie oor die gebou is dat die geronde element op die dak, links van die middel, wat in 'n torinkie en kruis eindig, die spies van Sint George (beskermheilige van Katalonië, Gaudí se tuisstad) verteenwoordig. Daar word geglo dat die spies in die rug van die draak gesteek is.

Solder[wysig | wysig bron]

Die solder word as een van die mees ongewone ruimtes beskou. Dit was voorheen 'n diensarea, met waskamers en stoorareas, vir die huurders van die verskillende woonstelle in die gebou. Dit is bekend vir die eenvoud van vorms en die Mediterreense gebruik van wit mure. Dit het 'n reeks van sestig kettingboë wat 'n ruimte tot gevolg het wat soos die ribbekas van 'n dier lyk. Sommige mense glo dat die "ribbekas"-ontwerp van die boë ook gesien kan word as die ribbekas van die rug van die draak wat op die dak voorgestel word.

Hoofvloer en museum[wysig | wysig bron]

Die hoofvloer beslaan meer as sewehonderd vierkante meter. Dit is die hoofverdieping van die gebou. Toegang tot die hoofvloer is vanaf 'n private ingangsportaal, met dakvensters wat soos skilpaddop vertoon. Die gewelfde mure het gekurfde vorms. Op die hoofvloer is daar 'n ruim portaal met 'n direkte uitsig op die blou teëlwerk van die binnehof. Aan die Passeig de Gracia-kant van die gebou was mnr. Batlló se studeerkamer, 'n eetkamer en 'n afgesonderde plek vir paartjies, wat met 'n sampioenvormige kaggel versier is. Die uitvoerige dekor met dieragtige elemente strek oor die hele hoofvloer.

In 2002 is die huis se deure vir die publiek geopen, en mense is toegelaat om die hoofvloer te besoek. Die gebou is vir die publiek geopen, as deel van die viering van die Internasionale Jaar van Gaudí. Casa Batlló het baie gunstige reaksies ontlok, met die gevolg dat besoekers gretig was om ook die res van die huis te sien. Twee jaar later, ter viering van die honderdste herdenking van die aanvang van die werk aan Casa Batlló, is die vyfde verdieping gerestoureer en besoekers is ook toegang tot die solder en die binnehof verleen. In 2005 het Casa Batlló 'n UNESCO-wêrelderfenisgebied geword.^[4]

Dak[wysig | wysig bron]

Die dakterras, met die ontwerp wat kenmerkend is van 'n draak se rug, is een van die bekendste elemente van die hele huis. Gaudí het die ruggraat van 'n dier voorgestel deur aan die een kant teëls van verskillende kleure te gebruik. Die dak het vier skoorstene, wat ontwerp is om lugtrekkings te voorkom.^[5]

Fasade[wysig | wysig bron]

Die fasade bestaan uit drie eiesoortige dele, wat harmonies geïntegreer is. Die onderste verdieping, die hoofverdieping en twee galerye van die eerste verdieping, toon 'n struktuur met glowende lyne, en is met Montjuïc-sandsteen bedek. Die sentrale gedeelte, wat tot by die boonste verdieping strek, het balkonne wat vorentoe uitsteek, en is veelkleurig. Die bokant van die gebou is 'n kroon, soos 'n groot gewel, wat op dieselfde vlak as die dak is. 'n Vertrek wat watertenks gehuisves het, word deur die gewel bedek. Hierdie kamer is tans leeg. Die boonste gedeelte, wat met keramiekstukke versier is, het verskeie interpretasies ontlok.

Dakteëls

Die boogprofiel van die dak herinner aan die ruggraat van 'n draak met keramiekteëls vir skubbe. 'n Klein driehoekige venster aan die regterkant van die struktuur lyk soos 'n oog. Volgens legende was dit eens moontlik om die Sagrada Família, waarvan die bouwerk ook op hierdie stadium geskied het, te sien. Die uitsig op die Sagrada Família vanaf hierdie uitkykpunt word egter nou deur nuwe geboue geblokkeer. Teëls met 'n metaalglans is gebruik om die skubbe van die draak na te boots, met groen aan die regterkant, waar die kop begin, diepblou en violet in die middel, tot rooi en pienk aan die linkerkant van die gebou.

Toring en bol

Een van die hoogtepunte van die fasade is 'n toring, met 'n kruis met vier arms wat na die hoof windrigtings gerig is. Dit het 'n bolvormige, wortelagtige voorkoms, wat aan plantlewe herinner. Daar is 'n tweede bolvormige struktuur, wat op 'n soortgelyke wyse aan 'n talamusblom herinner, wat deur 'n kruis met arms voorgestel word. In hierdie geval is die arms van die kruis egter eerder knoppe, wat aanduidend is van die volgende blom wat sy blare sal uitstoot. Die toring is met monogramme van Jesus (JHS), Maria (M met die hertogkroon) en Josef (JHP) versier. Die monogramme is van goudkleurige keramiekstukke, wat teen die groen agtergrond uitstaan, en die res van die fasade bedek, gemaak. Hierdie simbole toon Gaudí se diep godsdienstigheid. Hy is ook geïnspireer deur die konstruksie van die Sagradia Familia, wat ook die tema van die heilige gesin gehad het, en waarvan bouwerk ook op daardie stadium plaasgevind het.

Toe die bolvormige struktuur afgelewer is, was dit gebreek. Dit het moontlik tydens die vervoer daarvan gebreek. Alhoewel die vervaardiger hom daartoe verbind het om gebreekte voorwerpe oor te maak, het Gaudí gehou van die gebreekte messelwerk. Hy het daarom gevra dat die stukke met kalkpleister aan die gebou vasgemessel moes word, met 'n koperring om dit verder in posisie vas te hou.

Sentrale gedeelte

Die sentrale deel van die fasade lyk soos die oppervlak van 'n meer, met waterlelies. Dit herinner sterk aan Monet se Nymphéas, met subtiele rimpelings en weerkaatsings, wat deur die glas- en keramiekmosaïek veroorsaak word. Dit is 'n wonderlike golwende oppervlak, bedek met gipsfragmente van gekleurde glasskyfies, wat met 330 ronde polichrome erdewerkstukke gekombineer is. Die skyfies is deur Gaudí en Jujol ontwerp, tydens hul verblyf in Majorka, toe hulle aan die restourasie van die katedraal van Palma gewerk het.

Balkon

Aan die bokant van die sentrale deel van die fasade is 'n kleiner balkon, wat ook van yster gemaak is. Die balkon lyk anders as die res van die balkonne; die ontwerp herinner aan 'n plaaslike soort lelie. Twee ysterarms is hier aangebring, om 'n katrol te ondersteun, sodat meubels vanaf die balkon op en af gehys kan word.

Hoofvloer

Die fasade van die hoofverdieping, wat geheel en al van sandsteen gemaak is, word deur twee kolomme ondersteun. Die ontwerp word deur skrynwerkersvensters met veelkleurige loodglas aangevul. Voor die groot vensters is daar ses dunner pilare, wat die illusie skep dat dit die gewig van die komplekse steenstruktuur bokant dit ondersteun. Die kolomme lyk soos die bene van 'n ledemaat. Die balkonne se gerondvormde oop spasies, en die lipagtige rande wat die klipwerk omring, lyk soos 'n oop mond. Dit het tot gevolg gehad dat Casa Batlló die bynaam van 'die huis wat gaap' gekry het. Die struktuur herhaal op die eerste verdieping, sowel as in die ontwerp van twee vensters aan die kante, wat galerye vorm. Voor die groot sentrale venster is daar twee balkonne soos hierbo beskryf.

Galery[wysig | wysig bron]

Gebrandskilderde vensters van hoofvloer van Casa Batlló
Hoofvloer van Casa Batlló
Skoorstene van Casa Batlló
Dak van Casa Batlló
Binnehof van Casa Batlló
Blou binnehof van Casa Batlló
Kettingboë van Casa Batlló
Draakrugdak van Casa Batlló
Draaktrappe van Casa Batlló
Hoofvloer van Casa Batlló
Voorgewel van Casa Batlló
Voorgewel van Casa Batlló
Fasade van naderby
Hoofvloer
Nabysig van 'n skoorsteen
Unieke ontwerp van die trap en die plafon
Casa Batlló-kaggel
Casa Batlló sentrale ligskag
Casa Batlló - nagaansig
Atrium van Casa Batlló
Plafon van naderby
Detail van loodglasvenster
Eikestoel, ontwerp in 1906 deur Gaudi
Prie Dieu, of gebedstoel, ontwerp in 1906
Casa Batlló - Night View with Flowers
Casa Batlló - Night View Long Exposure
Casa Batlló - Night View
Casa Batlló - Night View Corner

Sien ook[wysig | wysig bron]

Lys van modernisme-geboue in Barcelona
Vertroueling van die Batlló-huis

Bronne[wysig | wysig bron]

Hughes, Robert (2001). Barcelona. Harvill Press. ISBN 9781860468247. Besoek op 11 Junie 2019.
Bassegoda i Nonell, Joan (2001). La Casa Batllo (es) . Barcelona: Publicaciones de la Real Catedra Gaudi. bl.4. Besoek op 8 Maart 2012.
Bassegoda i Nonell, Joan (2001). Los jardines de Gaudi (es) . Edicions UPC. bl.75. ISBN 9788483015384.

Verwysings[wysig | wysig bron]

↑ ^1,0 ^1,1 [1]
↑ [2]
↑ In 1999 the elevator was reformed to adapt it to modern standards preserving its original appearance.
↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Augustus 2018. Besoek op 2 Maart 2020.
↑ [3]

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Casa Batlló.

Amptelike webwerf

Nie-amptelike webwerwe

[workart-1] 1,0 ^1,1 [1]

[2] [2]

[3] In 1999 the elevator was reformed to adapt it to modern standards preserving its original appearance.

[4] "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Augustus 2018. Besoek op 2 Maart 2020.

[5] [3]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]