Gaan na inhoud

Dungeons & Dragons

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Dungeons & Dragons
Bordspeletjie
'n Tekening van 'n draak, een van die wesens in D&D
'n Tekening van 'n draak, een van die wesens in D&D
Ontwerper Gary Gygax
Dave Arneson
Uitgewer TSR, inc.
Wizards of the Coast
Datum
  • 1974 Oorspronklike D&D
  • 1977 D&D Basiese stel[1]
  • 1977 AD&D (gevorderde D&D)
  • 1981 D&D Basiese stel 2de uit.
  • 1983 D&D Basiese stel 3de uit.
  • 1989 AD&D 2de uit.
  • 2000 D&D 3de uit.
  • 2003 D&D uit. 3.5
  • 2008 D&D 4de uit.
  • 2014 D&D 5de uit.
Jare 1974-hede
Speeltyd Wissel
Genre Fantasie
Sisteem Dungeons & Dragons d20 system (3de uit.)
Vaardighede Rolspel, improvisasie, taktiek, rekenkunde
webwerf dnd.wizards.com

Dungeons & Dragons (algemeen afgekort as D&D of DnD)[2] is 'n fantasie-tafel-rolspel (RPG) wat oorspronklik deur Gary Gygax en Dave Arneson ontwerp is.[3][4][5] Dit is vir die eerste keer in 1974 gepubliseer deur Tactical Studies Rules, Inc. (TSR).[5] Die speletjie word sedert 1997 deur Wizards of the Coast (nou 'n filiaal van Hasbro) gepubliseer. Dit is afgelei van miniatuur-oorlogspeletjies, met 'n variasie van die 1971-speletjie Chainmail wat dien as die aanvanklike reëlstelsel.[4][6] D&D se publikasie word algemeen erken as die begin van moderne rolspeletjies en die rolspelbedryf.[5][7]

D&D wyk af van tradisionele oorlogspeletjies deur elke speler hul eie karakter te laat speel in plaas van 'n militêre formasie. Hierdie karakters begin met denkbeeldige avonture binne 'n fantasie-omgewing. 'n Dungeon Master (DM) dien as skeidsregter en storieverteller van die spel, terwyl hy die omgewing waarin die avonture voorkom behou en die rol van die inwoners van die spelwêreld (die word "nie-speler karakters" (NPC) genoem) speel. Die spelers se karakters vorm 'n groep en hulle kommunikeer met die inwoners van die omgewing en met mekaar. Saam los hulle dilemmas op, veg saam teen monsters en versamel skatte en kennis. In die proses verdien die karakters ervaringspunte (XP) om in vlakke te styg en word hulle al hoe meer kragtig in 'n reeks afsonderlike speelsessies.[3][7][8]

'n Tekening van 'n weerwolf, een van die wesens in D&D

Die vroeë sukses van D&D het gelei tot 'n verspreiding van soortgelyke spelstelsels. Ondanks die kompetisie, is D&D steeds die markleier in die rolspelbedryf.[9][10] In 1977 is die speletjie in twee takke verdeel: die relatief-ligte spelstelsel van basiese Dungeons & Dragons, en die meer gestruktureerde, reëls-swaar spelstelsel van Advanced Dungeons & Dragons (afgekort as AD&D).[11][12] AD&D 2de uitgawe is in 1989 gepubliseer. In 2000 is 'n nuwe stelsel vrygestel as D&D 3de uitgawe, wat die uitgawe nommers van AD&D voortgesit het; 'n hersiene weergawe D&D uitgawe 3.5 is in Junie 2003 vrygestel. Hierdie reëls vir die derde uitgawe vorm die basis van die d20-stelsel, wat onder die "Ope spellisensie" (OGL) beskikbaar is vir gebruik deur ander uitgewers. D&D 4de uitgawe is in Junie 2008 vrygestel.[13] D&D 5de uitgawe, die mees onlangse, is gedurende die tweede helfte van 2014 vrygestel.[10]

In 2004 het D&D die bekendste en beste verkooper in die VSA gebly, met 'n geskatte 20 miljoen mense wat die speletjie gespeel het, en meer as US$1 miljard aan boeke en toerusting verkope wêreldwyd.[3] In 2017 het "die meeste spelers in sy geskiedenis — 12 miljoen tot 15 miljoen in Noord-Amerika alleen" D&D gespeel.[14] Die verkope van die vyfde uitgawe van D&D "was in 2017 met 41 persent hoër as die jaar tevore, en het in 2018 nog 52 persent gestyg, die grootste verkoopsjaar nóg vir die speletjie."[10] Die speletjie is aangevul deur vele voorafgemaakte avonture, sowel as kommersiële veldtoginstellings wat geskik is vir gebruik deur gereelde speelgroepe.[15] D&D is buite die speletjie self bekend vir ander produkte wat D&D-handelsmerke bevat, verwysings in die populêre kultuur, en sommige van die kontroversies wat dit omring het, veral 'n morele paniek in die tagtigerjare wat dit vals verbind aan Satanisme en selfmoord.[3][16][17] Die speletjie het verskeie toekennings gewen en is in baie tale vertaal.

Twee vroue aangetrek as D&D-karakters uit die Neverwinter-veldtog

Kontroversie en berugtheid

[wysig | wysig bron]

Dungeons & Dragons het op verskillende tye in sy geskiedenis negatiewe publisiteit ontvang, veral van sommige Christelike groepe, vir beweerde bevordering van praktyke soos duiwelsaanbidding, heksery, selfmoord en moord, en vir die teenwoordigheid van blote borste in tekeninge van vroulike mense in die oorspronklike AD&D-handleidings.[16][18] Hierdie kontroversies het daartoe gelei dat TSR baie potensieel kontroversiële verwysings en kunswerke verwyder het tydens die vrystelling van die AD&D 2de uitgawe. Baie van hierdie verwysings, insluitend die gebruik van die name "duiwels" en "demone", is weer in die 3de uitgawe ingesluit. Die morele paniek oor die spel het gelei tot probleme vir aanhangers van D&D wat sosiale uitbanning, onbillike behandeling en valse assosiasie met die okkulte en Satanisme ingesluit het, ongeag die werklike godsdienstige verbondenheid en oortuigings van 'n individuele aanhanger.[19]

Dungeons & Dragons is die onderwerp van gerugte oor spelers wat probleme ondervind om fantasie van die werklikheid te skei en selfs tot psigotiese episodes gelei het.[20] Die opvallendste hiervan was die geval van James Dallas Egbert III, [21] waarvan die feite in die roman Mazes and Monsters gefiktionaliseer is en later in 1982 is 'n TV-rolprent met Tom Hanks daarvan gemaak.[18][22] Die speletjie het die skuld gekry vir sommige van die optrede van Chris Pritchard, wat in 1990 skuldig bevind is aan die moord op sy stiefpa. Navorsing deur verskillende sielkundiges,[23] insluitend Armando Simon, het tot die gevolgtrekking gekom dat geen skadelike effekte verband hou met die speel van D&D nie.[24]

Die kommersiële sukses van die speletjie was 'n faktor wat gelei het tot regsgedinge rakende die verspreiding van tantieme tussen die oorspronklike skeppers Gygax en Arneson. Gygax het later in 'n politieke stryd om beheer van TSR betrokke geraak, wat uitgeloop het op 'n hofstryd en Gygax se besluit om sy eienaarskap in die onderneming in 1985 te verkoop.[25]

Daar word egter aangehaal dat Dungeons & Dragons mense aanmoedig om weekliks of tweeweekliks te sosialiseer,[26] om probleme op te los wat voordelig kan wees in die volwasse lewe en om positiewe morele besluite te leer.[27]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "D&D Basic Set". Rulebooks and Sets (in Engels). acaeum.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Junie 2011. Besoek op 24 Junie 2020.
  2. "D&D: The 'What does that stand for?' list". Geek Native (in Engels). 18 Februarie 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Februarie 2020. Besoek op 24 Junie 2020.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Waters, Darren (26 April 2004). "What happened to Dungeons and Dragons?". BBC News (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Desember 2019. Besoek op 24 Junie 2020.
  4. 4,0 4,1 D'Anastasio, Cecilia (26 Augustus 2019). "Dungeons & Deceptions: The First D&D Players Push Back On The Legend Of Gary Gygax". Kotaku (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2020. Besoek op 24 Junie 2020.
  5. 5,0 5,1 5,2 Michaud, Jon (2 November 2015). "The Tangled Cultural Roots of Dungeons & Dragons". The New Yorker (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Maart 2020. Besoek op 24 Junie 2020.
  6. Birnbaum, Jon (20 Julie 2004). "Gary Gygax Interview". Game Banshee (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Februarie 2009. Besoek op 24 Junie 2020.
  7. 7,0 7,1 Williams, J. Patrick; Hendricks, Sean Q.; Winkler, W. Keith (2006). Gaming as Culture, Essays on Reality, Identity and Experience in Fantasy Games (in Engels). Jefferson, N.C.: McFarland & Company. pp. 1–14, 27. ISBN 0-7864-2436-2. OCLC 63122794.
  8. Jahromi, Neima (24 Oktober 2017). "The Uncanny Resurrection of Dungeons & Dragons". The New Yorker (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Junie 2020. Besoek op 24 Junie 2020.
  9. Cook, Monte. "The Open Game License as I See It – Part II" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Maart 2006. Besoek op 23 Junie 2020. Die waarheid te sê, die verskil in verkope tussen Wizards en alle ander produsente van rolspeletjies is so verbysterend dat selfs om te sê dat daar 'n 'RPG-industrie' is, 'n vrygewige weergawe kan wees.
  10. 10,0 10,1 10,2 Pilon, Mary (8 Julie 2019). "The Rise of the Professional Dungeon Master". Bloomberg Businessweek (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Julie 2019. Besoek op 23 Junie 2020.
  11. Vehovec, Doug (23 Augustus 2018). "Is There a Best Edition of D&D? Absolutely". Nerdarchy (in Engels). Besoek op 24 Junie 2020.
  12. Appelcline, Shannon. "Players Handbook (1e) - Product History". Dungeon Masters Guild (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Februarie 2020. Besoek op 24 Junie 2020.
  13. Johnson, Harold; Winter, Steve; Adkison, Peter; Stark, Ed; Archer, Peter (2004). 30 Years of Adventure: A Celebration of Dungeons & Dragons (in Engels). Renton, WA: Wizards of the Coast. p. 253. ISBN 0-7869-3498-0. OCLC 56961559.
  14. Brodeur, Nicole (4 Mei 2018). "Behind the scenes of the making of Dungeons & Dragons". The Seattle Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2018. Besoek op 24 Junie 2020.
  15. Heller, Emily (26 Mei 2018). "A beginner's guide to playing Dungeons and Dragons". Polygon (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Junie 2020. Besoek op 24 Junie 2020.
  16. 16,0 16,1 Waldron, David (2005). "Role-Playing Games and the Christian Right: Community Formation in Response to a Moral Panic". The Journal of Religion and Popular Culture (in Engels). University of Toronto Press Inc. (UTPress). 9 (1): 3–3. doi:10.3138/jrpc.9.1.003. ISSN 1703-289X.
  17. McMartin Preschool: Anatomy of a Panic - Retro Report op YouTube
  18. 18,0 18,1 Kreidler, Marc (1 Januarie 1994). "The Attacks on Role-Playing Games". Skeptical Inquirer (in Engels). Besoek op 24 Junie 2020.
  19. Gagne, Kenneth Andrew (28 September 2018). "Moral panics over youth culture and video games". Digital WPI (in Engels). Besoek op 24 Junie 2020.
  20. Darlington, Steve. "PTGPTB Issue 4: The History of Role-Playing, Part IV". Places to Go, People to Be. Besoek op 24 Junie 2020.
  21. Hately, Shaun (19 Augustus 1979). "PTGPTB Issue 7: The Disappearance of James Dallas Egbert III (Part II)". Places to Go, People to Be (in Engels). Besoek op 24 Junie 2020.
  22. O'Connor, John J. (28 Desember 1982). "TV: 'MAZES AND MONSTERS,' FANTASY". The New York Times (in Engels). Besoek op 24 Junie 2020.
  23. Svitavsky, William L. (2001). "Geek culture: An annotated interdisciplinary bibliography". BULLETIN OF BIBLIOGRAPHY-WESTWOOD THEN WESTPORT. 58 (2): 101-108.
  24. Simón, Armando (1987). "Emotional stability pertaining to the game of Dungeons & Dragons". Psychology in the Schools. Wiley. 24 (4): 329–332. ISSN 0033-3085.
  25. Gygax, Gary 1987. "From the Sorcerer's Scroll", Dragon 122:40 (Jun 1987)
  26. Adams, Aubrey S. (2013). "Needs Met Through Role-Playing Games: A Fantasy Theme Analysis of Dungeons & Dragons". Kaleidoscope: A Graduate Journal of Qualitative Communication Research (in Engels). 12.
  27. Wright, Jennifer Cole (2017). "Imaginative Role-Playing as a Medium for Moral Development". Journal of Humanistic Psychology (in Engels).