Gaan na inhoud

Eksokomeet

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Eksokomete en verskeie planeetformasies om Beta Pictoris, ’n baie jong tipe A V-ster. (Konsep: Nasa-kunstenaar)

’n Eksokomeet is ’n komeet wat buite ons Sonnestelsel voorkom – dit sluit in interstellêre komete en komete om ander sterre as die Son. Die eerste eksokomeet wat ontdek is, was in 1987 om Beta Pictoris, ’n baie jong tipe A V-ster.[1][2] Daar was teen Februarie 2019 altesaam 27 sterre met waargenome of vermoedelike eksokomete.[3][4][5]

Sterrekundiges het die McDonald-sterrewag in Texas se teleskoop van 2,1 meter gebruik om ses eksokomeetstelsels waar te neem. Dowwe absorpsielyne het van nag tot nag verskil en daarop gedui dat dit veroorsaak word deur "groot wolke gas wat ontstaan wanneer komete nader aan hul ster beweeg en warmer word".[1][6] Die meeste stelsels wat onlangs ontdek is, is om baie jong tipe A-sterre.[6] In 2018 is eksokomete met data van die Kepler-ruimteteleskoop ontdek om tipe F-sterre.[7] 'n Paar laat tipe B-sterre (soos 51 Ophiuchi en HD 58647) het ook eksokomete.[8][9]

Eksokomete word beskou as ’n belangrike skakel om planeetformasie te verstaan, volgens navorsers. Die sterrekundige Barry Welsh beskryf die skakel soos volg: "Interstellêre stof vorm klonte onder die invloed van swaartekrag, en die klonte word rotse; die rotse smelt saam en word groter goed – planetesimale en komete – en eindelik kry jy planete."[6] ’n Gaswolk om Ceti 49 word toegeskryf aan ’n botsing van komete in dié sonnestelsel.[10]

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 "'Exocomets' Common Across Milky Way Galaxy" (in Engels). Space.com. 7 Januarie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2020. Besoek op 8 Januarie 2013.
  2. Beust, H.; Lagrange-Henri, A.M.; Vidal-Madjar, A.; Ferlet, R. (1990). "The Beta Pictoris circumstellar disk. X – Numerical simulations of infalling evaporating bodies". Astronomy and Astrophysics (ISSN 0004-6361). 236: 202–216. Bibcode:1990A&A...236..202B.
  3. Welsh, Barry Y.; Montgomery, Sharon L. (Februarie 2018). "Further detections of exocomet absorbing gas around Southern hemisphere A-type stars with known debris discs". MNRAS (in Engels). 474 (2): 1515–1525. Bibcode:2018MNRAS.474.1515W. doi:10.1093/mnras/stx2800. ISSN 0035-8711.
  4. Boyajian, T. S.; et al. (April 2016). "Planet Hunters IX. KIC 8462852 – where's the flux?". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 457 (4): 3988–4004. arXiv:1509.03622. Bibcode:2016MNRAS.457.3988B. doi:10.1093/mnras/stw218. S2CID 54859232.
  5. Welsh, Barry; Montgomery, Sharon L. (Januarie 2019). "Comet-like activity in the circumstellar debris disk surrounding the 1.4 Gyr-old F2V star HD 109085". AAS (in Engels). 233: 340.06. Bibcode:2019AAS...23334006W.
  6. 6,0 6,1 6,2 Sanders, Robert (7 Januarie 2013). "Exocomets may be as common as exoplanets". Universiteit van Kalifornië, Berkeley. Besoek op 8 Januarie 2013.
  7. Rappaport, S.; Vanderburg, A.; Jacobs, T.; LaCourse, D.; Jenkins, J.; Kraus, A.; Rizzuto, A.; Latham, D. W.; Bieryla, A.; Lazarevic, M.; Schmitt, A. (21 Februarie 2018). "Likely transiting exocomets detected by Kepler". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (in Engels). 474 (2): 1453–1468. arXiv:1708.06069. Bibcode:2018MNRAS.474.1453R. doi:10.1093/mnras/stx2735. ISSN 0035-8711. PMC 5943639. PMID 29755143.
  8. Welsh, Barry Y.; Montgomery, Sharon L. (2015). "The Appearance and Disappearance of Exocomet Gas Absorption". Advances in Astronomy. 2015: 980323. Bibcode:2015AdAst2015E..26W. doi:10.1155/2015/980323.
  9. Lecavelier Des Etangs, A.; et al. (1997). "HST-GHRS observations of candidate β Pictoris-like circumstellar gaseous disks". Astronomy and Astrophysics. 325: 228–236. Bibcode:1997A&A...325..228L.
  10. Zuckerman, B.; Song, Inseok (2012). "A 40 Myr Old Gaseous Circumstellar Disk at 49 Ceti: Massive CO-Rich Comet Clouds at Young A-Type Stars" (PDF). arXiv:1207.1747v2. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]