Gale (krater)

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Gale-krater
Aeolis Mons is in die middel van die krater geleë.
Aeolis Mons is in die middel van die krater geleë.
Soort Krater
Ligging Mars
Deursnee 154 km
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Gale is ’n krater op Mars naby die noordwestelike deel van die Aeolis Palus.[1] Dit is 154 km in deursnee[2] en die ouderdom daarvan word op sowat 3,5-3,8 miljard jaar geraam.[3] Die krater is genoem na Walter Frederick Gale, ’n amateur-sterrekundige uit die 19de eeu van Sydney, Australië.[4]

Aeolis Mons is ’n berg in die middel van Gale; dit is sowat 5,5 km hoog.[5][6] Aeolis Palus is die vlakte tussen die noordelike wal van Gale en die noordelike voetheuwels van Aeolis Mons.[5][6] Peace Vallis[7] loop van die kraterheuwels na die Aeolis Palus daaronder en lyk of dit uitgekerf is deur vloeiende water.[8][9]

Die Nasa-verkenningstuig Curiosity het op 6 Augustus 2012 daarnaby geland.[10] Curiosity verken Aeolis Mons en omliggende gebiede.

Eienskappe[wysig | wysig bron]

’n Buitengewone eienskap van Gale is ’n enorme heuwel van sediment[11] wat sowat 5,5 km bo die noordelike kratervloer en sowat 4,5 km bo die suidelike kratervloer uitstyg. Die sediment kon oor ’n tydperk van 2 miljard jaar daar gestort gewees het.[3] Die oorsprong van die heuwel is nie bekend nie, maar navorsing dui daarop dat dit oorblyfsels is van sedimentlae wat die krater eens volledig gevul het.[3] Dit word egter betwis.[12][13]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. USGS Gazetteer of Planetary Nomenclature. http://planetarynames.wr.usgs.gov/nomenclature/Feature/2071.
  2. "NASA's Next Mars Rover to Land at Gale Crater" (in Engels). NASA. 22 Julie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020. Besoek op 18 Augustus 2012.
  3. 3,0 3,1 3,2 "Mars Odyssey Mission THEMIS: Gale Crater's History Book" (in Engels). ASU.edu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 November 2008. Besoek op 18 Augustus 2012.
  4. Wood, Harley. "Biography – Walter Frederick Gale". ADB.anu.edu.au (in Engels). Australian Dictionary of Biography. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020. Besoek op 18 Augustus 2012.
  5. 5,0 5,1 USGS (16 Mei 2012). "Three New Names Approved for Features on Mars" (in Engels). USGS. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Desember 2014. Besoek op 28 Mei 2012.
  6. 6,0 6,1 IAU (16 Mei 2012). "Planetary Names: Mons, montes: Aeolis Mons on Mars" (in Engels). USGS. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Februarie 2019. Besoek op 28 Mei 2012.
  7. IAU Staff (26 September 2012). "Gazeteer of Planetary Nomenclature: Peace Vallis" (in Engels). IAU. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2018. Besoek op 28 September 2012.
  8. Brown, Dwayne; Cole, Steve; Webster, Guy; Agle, D.C. (27 September 2012). "NASA Rover Finds Old Streambed On Martian Surface" (in Engels). Nasa. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020. Besoek op 28 September 2012.
  9. Nasa (27 September 2012). "NASA's Curiosity Rover Finds Old Streambed on Mars – video (51:40)" (in Engels). Nasa-televisie. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020. Besoek op 28 September 2012.
  10. Steve Gorman and Irene Klotz (6 Augustus 2012). "NASA rover Curiosity makes historic Mars landing, beams back photos'" (in Engels). Reuters. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 September 2015. Besoek op 6 Augustus 2012.
  11. Staff. "The Mound In Gale Crater" (in Engels). Nasa. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 November 2018. Besoek op 5 Januarie 2013.{{cite web}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)
  12. Cabrol, N. A.; Grin, E.A.; Newsom, H.E.; Landheim, R.; McKay, C.P. (Junie 1999). "Hydrogeologic evolution of Gale Crater and its relevance in the exobiological exploration of Mars" (PDF). Icarus. 139 (2): 235–245. Bibcode:1999Icar..139..235C. doi:10.1006/icar.1999.6099. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 29 Oktober 2013. Besoek op 1 Augustus 2012.
  13. Irwin, R.P.; Howard, A.D.; Craddock, R.A.; Moore, J.M. (2005). "An intense terminal epoch of widespread fluvial activity on early Mars: 2. Increased runoff and paleolake development". Journal of Geophysical Research. 110: E12S15. Bibcode:2005JGRE..11012S15I. doi:10.1029/2005JE002460. Besoek op 1 Augustus 2012.[dooie skakel]

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Koördinate: 5°24′00″S 137°48′00″O / 5.400°S 137.800°O / -5.400; 137.800