Guggenmusik
Guggenmusik is 'n sterk ritmiese musiek, wat deur blaasorkeste op 'n eienaardige manier met "vals" note gespeel word. Die musiek het sy oorsprong in die Alemanniese gebiede van Switserland en Suidwes-Duitsland, waar dit in die plaaslike dialekte ook Guggemoseg, Guggemusig of Chatzemusig genoem word. Die "geheim" van die musiek is dat dit net 'n bietjie vals gespeel moet word, sodat die wysies en trefferliedjies maklik herkenbaar is, maar nog steeds vreemd klink. Dit word van 'n ritmiese seksie oorheers wat dit uiters geskik maak as meesleurende dans- en straatmusiek tydens die Karnaval. Die musikante is altyd vermom en dra maskers.
Guggenmusik is 'n integrale bestanddeel van die Swabies-Alemanniese Karnaval en die Karnaval-feesvierings in Basel, Luzern en Sentraal-Switserland.
Die term Guggenmusik verwys in Switserse Duits na alle soorte blaasmusiek en is vermoedelik afgelei van die Alemanniese gugge ("sakkie"). Guggemusig verwys in Switserland dus na 'n groep mense, wat saam musiek speel en eenvoudige maskers – vroeër meestal sakkies – gedra het.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Guggenmusik het sy oorsprong in die ou gewoonte om wintergeeste met die blaas van beeshorings uit te dryf. Die eerste verwysings na hierdie soort musiek dateer uit die 16de eeu, toe mense gedurende die Karnaval-optogte ratels, blikemmers, tromme, koeiklokke of fluite gebruik het om die geeste van die winter uit te dryf. Die musiek was derhalwe bedoel om besonder snaaks, hard en jammerlik te wees. Mense het destyds al kostuums en maskers gedra: Doekies en ou lappe is vir fantasieryke vermommings gebruik, sodat die geeste regtig verskrik is.
Toe in die jaar 1874 vir die eerste keer 'n blaasorkes by die Morgestraich ('n optog wat mense op die eerste dag van Karnaval wakker maak) in Basel deelgeneem het, was daar hewige teenstand van die publiek. Tien jaar later het die owerhede die speel van Guggenmusik egter toegelaat.
In 1934 het Guggen-musikante 'n ware opswaai beleef, en hulle het op Vette Dinsdag, die dag voor Aswoensdag, in groot getalle deur Basel marsjeer. Die Vette Dinsdag het vervolgens ook die Guggen-dag geword.
In die vyftigerjare het die Guggenmusik-geesdrif na Suid-Duitsland, Italië en Oostenryk uitgebrei. Tans is daar 'n groot verskeidenheid van Guggenmusik-variante, wat van snaakse groepe tot Big Band-orkeste strek en gedurende die Karnaval baie gewild is.
Daar word veral volkswysies, kinder- of trefferliedjies gespeel. Naas tradisionele musiekinstrumente soos trompete en basuine word deesdae alle soorte instrumente gespeel, waaronder ook staaltromme, doedelsakke, saksofone en reusagtige sousafone. Die grootste byeenkoms van Guggen-musikante vind jaarliks gedurende die Karnavaltyd in die Duitse stad Schwäbisch-Gmünd plaas. Tydens hierdie fees tree gereeld groepe uit Duitsland, Switserland, Oostenryk en Liechtenstein op en lok tussen 60 000 en 100 000 besoekers.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons bevat media in verband met Guggenmusik. |
- Multimedia-Guggenmusik-portaal
- Skakel na Guggenmusiken en Lumpenkapellen orals ter wêreld Geargiveer 20 September 2017 op Wayback Machine
- Geografiese verdeling van internasionale Guggenmusik-groepe Geargiveer 13 Junie 2006 op Wayback Machine
- Switserse Gugge- en Karnaval-gemeenskap Geargiveer 3 Mei 2019 op Wayback Machine