Gaan na inhoud

Haïtiaanse kreools

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Haïtiaanse Kreools)
Haïtiaanse kreools
kreyòl 
Uitspraak: [kɣejɔl]
Gepraat in: Vlag van Haïti Haïti 
Gebied: Karibiese See
Totale sprekers: 7,7 miljoen[1]
Taalfamilie: Kreools
 Frans
  Haïtiaanse kreools 
Skrifstelsel: Latynse alfabet 
Amptelike status
Amptelike taal in: Vlag van Haïti Haïti
Gereguleer deur: Akademi Kreyòl Ayisyen
(Haïtiaanse kreoolsakademie)[2]
Taalkodes
ISO 639-1: ht
ISO 639-2: hat
ISO 639-3: hat 
Verspreiding van Haïtiaanse kreools
Castelline gee 'n voorbeeld in Haïtiaanse kreools

Haïtiaanse kreools (Kreyòl ayisyen of kort kreyòl,[3][4] [kɣejɔl]) is 'n Kreools wat deur sowat 7,7 miljoen mense in Haïti op die Karibiese eiland Hispaniola en 'n verdere twee miljoen wêreldwyd gepraat word.[5] Dit baseer op Frans en is die mees verspreide Kreools.[6] Haïtiaanse kreools vorm saam met Frans die amptelike tale van Haïti. Sowat 95% van dié land se bevolking praat Haïtiaanse kreools en 5% Frans.[7][8] Haïtiaanse kreools is grootliks op die 18de-eeuse Frans gebaseer met invloede uit Portugees, Spaans, Taino en Wes-Afrikaanse tale soos die Niger-Kongo-tale Wolof, Ewe en Fon.[9] Haïtiaanse kreools het 'n laer sosiale status as Frans.[10]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Haitian Creole". Ethnologue. Besoek op 16 Julie 2024.
  2. (fr) "Cérémonie de lancement d'un partenariat entre le Ministère de l'Education Nationale et de la Formation Professionnelle et l'Académie Créole". Port‑au‑Prince, Haiti: Government of the Republic of Haiti. 8 Julie 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Augustus 2018. Besoek op 21 April 2016.
  3. (en) Faraclas, Nicholas; Spears, Arthur K.; Barrows, Elizabeth; Piñeiro, Mayra Cortes (2012) [1ste uitgawe 2010]. "II. Structure and Use § 4. Orthography". In Arthur K. Spears; Carole M. Berotte Joseph (reds.). The Haitian Creole Language: History, Structure, Use, and Education. Lanham, Maryland: Lexington Books. p. 100. ISBN 978-0-7391-7221-6. LCCN 2010015856. OCLC 838418590. {{cite book}}: Onbekende parameter |chapterurl= geïgnoreer (hulp)
  4. (en) Valdman, Albert (2002). "Creole: The National Language of Haiti". Footsteps. 2 (4): 36–39. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Julie 2015. Besoek op 21 April 2016.
  5. (en) (fr) "Haitian Creole to English and English to Haitian Creole Translation Services". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Maart 2016. Besoek op 21 April 2016.
  6. (en) Nadeau, Jean-Benoît; Barlow, Julie (2008) [1st pub. 2006]. "Far from the Sun". The Story of French. New York: St. Martin's Press. p. 97. ISBN 978-0-312-34184-8. LCCN 2006049348. OCLC 219563658.
  7. (en) DeGraff, Michel; Ruggles, Molly (1 Augustus 2014). "A Creole Solution for Haiti's Woes". The New York Times. p. A17. ISSN 0362-4331. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019.
  8. (fr) Léonidas, Jean-Robert (1995). Prétendus Créolismes: Le Couteau dans l'Igname. Montréal: Editions du CIDIHCA. ISBN 978-2-920862-97-5. LCCN 95207252. OCLC 34851284. OL 3160860W.
  9. (en) Bonenfant, Jacques L. (2011). "History of Haitian-Creole: From Pidgin to Lingua Franca and English Influence on the Language" (PDF). Review of Higher Education and Self-Learning. 3 (11). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 23 Maart 2015. Besoek op 21 April 2016.
  10. (en) DeGraff, Michel (2003). "Against Creole exceptionalism" (PDF). Linguistic Society of America. 79 (2): 391–410. doi:10.1353/lan.2003.0114. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 29 Julie 2015. Besoek op 21 April 2016.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Wikipedia
Wikipedia
Sien gerus Wikipedia se uitgawe in Haïtiaanse kreools