Gaan na inhoud

Hepburn-stelsel

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Die Hepburn-Stelselヘボン式ローマ字 (Hebon-shiki Rōmaji?) is 'n transkripsiestelsel vir die romanisering van Japannees na die Latynse alfabet. Dit is vernoem na James Curtis Hepburn wat dit gebruik het om die klanke van die Japannese taal te transkribeer in die derde uitgawe van sy Japannees–Engels woordeboek wat in 1887 gepubliseer is. Die stelsel is oorspronklik in 1885 deur die Society for the Romanization of the Japanese Alphabet[1] (羅馬字会 Rōmajikai) voorgestel. Die Hepburn-stelsel is sedertdien aangepas en die Shūsei Hebon-shiki Rōmaji (修正ヘボン式ローマ字) genoem.

Die oorspronklike en hersiene weergawes van die Hepburn-stelsel is steeds die mees algemene metode vir die transkripsie van Japannees in westerse tale.[2] Die stelsel is op Engelse fonologie gegrond maar word ook net so in Duits,[3] Frans[4] en Nederlands gebruik.

Hepburn romaniseringkaarte

[wysig | wysig bron]

Vir hiragana

[wysig | wysig bron]
a i u e o (ya) (yu) (yo)
ka ki ku ke ko きゃ kya きゅ kyu きょ kyo
sa shi su se so しゃ sha しゅ shu しょ sho
ta chi tsu te to ちゃ cha ちゅ chu ちょ cho
na ni nu ne no にゃ nya にゅ nyu にょ nyo
ha hi fu he ho ひゃ hya ひゅ hyu ひょ hyo
ma mi mu me mo みゃ mya みゅ myu みょ myo
ya yu yo
ra ri ru re ro りゃ rya りゅ ryu りょ ryo
わ wa ゐ i ゑ e を wo
n
ga gi gu ge go ぎゃ gya ぎゅ gyu ぎょ gyo
za ji zu ze zo じゃ ja じゅ ju じょ jo
da (ji) (zu) de do ぢゃ (ja) ぢゅ (ju) ぢょ (jo)
ba bi bu be bo びゃ bya びゅ byu びょ byo
pa pi pu pe po ぴゃ pya ぴゅ pyu ぴょ pyo

Vir standaard katakana

[wysig | wysig bron]
ア a イ i ウ u エ e オ o (ya) (yu) (yo)
カ ka キ ki ク ku ケ ke コ ko キャ kya キュ kyu キョ kyo
サ sa シ shi ス su セ se ソ so シャ sha シュ shu ショ sho
タ ta チ chi ツ tsu テ te ト to チャ cha チュ chu チョ cho
ナ na ニ ni ヌ nu ネ ne ノ no ニャ nya ニュ nyu ニョ nyo
ハ ha ヒ hi フ fu ヘ he ホ ho ヒャ hya ヒュ hyu ヒョ hyo
マ ma ミ mi ム mu メ me モ mo ミャ mya ミュ myu ミョ myo
ヤ ya ユ yu ヨ yo
ラ ra リ ri ル ru レ re ロ ro リャ rya リュ ryu リョ ryo
ワ wa ヰ i ヱ e ヲ wo
ン n
ガ ga ギ gi グ gu ゲ ge ゴ go ギャ gya ギュ gyu ギョ gyo
ザ za ジ ji ズ zu ゼ ze ゾ zo ジャ ja ジュ ju ジョ jo
ダ da ヂ (ji) ヅ (zu) デ de ド do ヂャ (ja) ヂュ (ju) ヂョ (jo)
バ ba ビ bi ブ bu ベ be ボ bo ビャ bya ビュ byu ビョ byo
パ pa ピ pi プ pu ペ pe ポ po ピャ pya ピュ pyu ピョ pyo

Vir uitgebreide katakana

[wysig | wysig bron]

Dié word meestal gebruik om die klanke van woorde in ander tale voor te stel. Meeste hiervan is nie formeel gestandaardiseer nie.[verwysing benodig]

イェ ye
ウィ wi ウェ we ウォ wo
ヷ va ヸ vi ヹ ve ヺ vo
ヴァ va ヴィ vi ヴ vu ヴェ ve ヴォ vo
シェ she
ジェ je
チェ che
ティ ti トゥ tu
テュ tyu
ディ di ドゥ du
デュ dyu
ツァ tsa ツェ tse ツォ tso
ファ fa フィ fi フェ fe フォ fo
フュ fyu
  • † — Die karakters in rooi is uitgedien in moderne Japannees.
  • ‡ — Die karakters wo behoort foneties o geskryf te word wanneer dit as 'n particle gebruik word in moderne Japannees en word slegs nou en dan as wo geskryf vir sommige leenwoorde (soos nie-standaard ヲッカ wokka vir "vodka").
  • Hakkies — Die karakters in hakkies word slegs gebruik as rendaku op ち chi of つ tsu voorkom.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. The Society for the Romanisation of Japanese Geargiveer 12 Desember 2015 op Wayback Machine, besoek op 29 Januarie 2008
  2. Omniglot, Japanese Rōmaji (Roman letters), besoek op 29 Januarie 2007
  3. Regeln für die Umschrift des Japanischen in schriftlichen Arbeiten (Japanologisches Seminar der Universität Heidelberg) (PDF), Japanologisches Seminar der Universität Heidelberg, 25 Mei 2002
  4. Observatoire Musical Français Geargiveer 11 Februarie 2008 op Wayback Machine, Romanisation et présentation de documents comportant du japonais Geargiveer 23 November 2006 op Wayback Machine, Université Paris Sorbonne, MINT-OMF, Afgelaai op 29 Januarie 2007