Jiang Zemin

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Jiang Zemin in 2002

Jiang Zemin (UK: /dʒiˈæŋ ʒeɪˈmɪn/, US: /dʒiˈɑːŋ zəˈmɪn/; 17 Augustus 1926 - 30 November 2022) was 'n Chinese politikus. Hy het van 1989 tot 2002 as sekretaris-generaal van die Kommunistiese Party van China gedien het as voorsitter van die Sentrale Militêre Kommissie van die Kommunistiese Party van China van 1989 tot 2004. Hy was president van die Volksrepubliek China van 1993 tot 2003 en Jiang was beskou as die "kern van die derde generasie" van die leiers van die Kommunistiese Party.

Jiang het onverwags aan bewind gekom as 'n 'kompromiskandidaat' na aanleiding van die Tiananmen-betogings van 1989 toe hy Zhao Ziyang as sekretaris-generaal vervang het nadat Zhao vir sy steun aan die studentebeweging ontslaan is. Met die afnemende invloed van Agt senior oud leiers as gevolg van die ouderdom en met die dood van Deng Xiaoping in 1997, het Jiang sy mag aan bewind gekonsolideer en in die negentigerjare die 'belangrikste leier' van die party en die land geword.

Aangevuur deur die suidelike toer van Deng in 1992 om die "oopstelling en hervorming" te bespoedig, stel Jiang die term "sosialistiese markekonomie" amptelik in sy toespraak tydens die 14de nasionale kongres van die Kommunistiese Party van China wat later daardie jaar gehou is, en eindig 'n periode van ideologiese onsekerheid en ekonomiese stagnasie na 1989. Onder Jiang se leiding het China aansienlike ekonomiese groei beleef met die voortsetting van hervormings, die vreedsame terugkeer van Hongkong van die Verenigde Koninkryk in 1997 en Macau van Portugal in 1999 en sy betrekkinge met die buitewêreld verbeter, terwyl die Kommunistiese Party het sy streng beheer oor die regering behou. Sy bydraes tot die partyleer, bekend as die 'Drie verteenwoordigers', is in 2002 in die party se grondwet opgeskryf. Jiang het in 2002 die pos van die Algemene Sekretaris van die Party en die Staande Komitee van die Politburo ontruim, maar het nie al sy leierskapstitels in 2005 prysgegee nie, en het tot veel later voortgegaan om sake te beïnvloed.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]