Jotunheimen
Jotunheimen is die hoogste bergreeks van Noorweë en Skandinawië en lê sowat 350 kilometer noord van Oslo. Die naam, wat letterlik "Tuiste van die Reuse" beteken, is deur die Nordiese mitologie en die ongerepte landskap geïnspireer en in 1862 deur die Noorse digter en joernalis Aasmund Olavsson Vinje ingevoer. Jotunheimen is die hoogste gedeelte van die Skandinawiese bergreeks (of Skandes) en tussen die Sognefjord in die weste en Valdres in die ooste geleë. Jotunheimen maak in administratiewe opsig deel uit van die provinsies Sogn og Fjordane en Oppland en beslaan 'n oppervlakte van 3 500 vierkante kilometer.
Landskap
[wysig | wysig bron]Die landskapsvorme van Jotunheimen is sterk deur die Ystydperk beïnvloed en word deur steil bergspitse, morenes en talle trogdale oorheers. Die twee hoogste pieke van Noorweë, Galdhøppigen (2 469 meter) en Glittertind (2 454 meter) is in die Jotunheimen-bergreeks geleë.
Meer as 250 bergspitse rys tot hoogtes van meer as 1 900 meter, en twintig bereik selfs hoogtes van meer as 2 300 meter. Sommige van die wildste bergspitse van Noorweë soos byvoorbeeld die Skagastølstind is in die Hurrungane-groep, 'n bergketting in die suidwestelike Jotunheimen, geleë en baie gewild by bergklimmers. Die Jostedalsbreen, die grootste gletser van die Europese vasteland, is wes van Jotunheimen geleë.
Die moerasgebiede en fjellheideveld van die bergreeks is die habitat van 'n unieke flora. Met 1 100 meter is Jotunheimen se woudgrens die hoogste in Noord-Europa.
Toerisme
[wysig | wysig bron]Jotunheimen is reeds in die 19de eeu vir toerisme oopgestel. Die gewilde ski- en stapgebied beskik oor 'n uitstekende infrastruktuur met talle voetslaanpaaie en oornaghutte. Die Nasionale Jotunheimenpark met 'n oppervlakte van 1 140 vierkante kilometer is in 1980 gestig en beslaan die hartland van die bergreeks. Die park het sy historiese wortels in die jaar 1928 - destyds het die Noorse Toeristevereniging (Den Norske Turistforening, DNT) en die Noorse natuurbewaringsverenigings hulle amptelik vir die stigting van 'n nasionale park in die gebied beywer het. 'n Bykomende 300 vierkante kilometer in die Utladalen is tot natuurbewaringsgebied verklaar.
Die Besseggen-kam, wat bo-oor Gjendemeer vanuit Gejendesheim tot by die Memurubu-hut loop, is met jaarliks sowat 30 000 besoekers een van die bekendste en gewildste staproetes in Noorweë. Die mees skouspelagtige gedeelte van die roete loop oor 'n smal rotsrug tussen die Gjendemeer en die Bessvatnet.
'n Aantal hutte, wat ook as gastronomiese instellings dien, soos Gjendesheim, Gjendebu, Glitterheim, Fondsbu, Skogadalsbøen en Fannaråkhytta word deur die Norske Turistforening (DNT) onderhou. Die Fannaråkhytta is met 2 068 meter bo seevlak die hoogste berghut van Noorweë. Ander hutte soos Olavsbu, Yksendalsbu en Tomashelleren word as selfbedien-hutte deur DNT onderhou.
Die streek rondom die Olavsbu-hut by die noordwestelike uitloper van die Rauddalseggi-bergmassief word as die mees skouspelagtige, maar ook eensaamste landskap van Jotunheimen beskou.
Verwysings in literêre en musikale werke
[wysig | wysig bron]Literêre en musikale werke bevat verwysings na die Bessegen-gebied en die Gjendemeer. Henrik Ibsen se roman Peer Gynt verwys na die Besseggen-kam. Die Noorse komponis Edvard Grieg het 'n aantal volksmelodieë van Gjendine Slaalien, 'n jong vrou wat by die Gjendemeer gewoon het, oorgeneem.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons bevat media in verband met Jotunheimen. |
- (en) www.tilltopps.com: Staptoere in Jotunheimen
- (en) "Jotunheim Mountains". Encyclopædia Britannica. Besoek op 31 Mei 2024.