Gaan na inhoud

Klaslose samelewing

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Klaslose samelewing verwys na 'n samelewing waarin niemand in 'n sosiale klas gebore word nie. Onderskeidings in terme van rykdom, inkomsteonderwys, kultuur, of sosiale netwerk mag later ontstaan en word slegs deur individuele ervaring en prestasie binne so 'n samelewing bepaal.

Codere omskryf sosiale klas as 'n segment van die gemeenskap waarvan die lede 'n gemeenskaplike sosiale in 'n hiërargiese orde beklee.[1] Codere beweer dat 'n samelewing wat op grond van klas georganiseer word, een is waarin die hiërargie van prestige en status in groepe verdeel kan word, elkeen met sy eie sosiale, ekonomiese, kulturele eienskappe en ingesteldhede, en elkeen met verskillende grade van seggenskap in gemeenskapbesluite.  Hierdie struktuur word egter selde by klassegeorganiseerde samelewings gesien, en impliseer dat 'n klaslose samelewing dalk beter mag wees.

Aangesien geboorteklas meestal 'n bepalende invloed op lewensloop het, stel voorstanders van 'n klaslose samelewing (bv. anargiste, kommuniste) verskeie middele voor om so 'n samelewing stand te bring en in stand te hou. Verder heg hulle wisselende grade van belangrikheid daaraan as 'n doel in hulle algehele programme/filosofie.

Klasloosheid

[wysig | wysig bron]

Die term klasloosheid word gebruik om verskillende sosiale verskynsels te beskryf.

In samelewings waar klas afgeskaf is, is dit gewoonlik die resultaat van 'n vrywillige besluit deur die lidmaatskap om so 'n gemeenskap te vestig, om 'n voorafbestaande klassestruktuur in 'n bestaande samelewing af te skaf of om 'n nuwe gemeenskap te vestig waarin klasse nie bestaan nie. Dit sluit in kommunes soos verskeie Utopiese gemeenskappe, kibboetse, ens. sowel as revolusionêre en politieke aksies op nasie-staatsvlak soos die Paryse Kommune, Russiese Revolusie, ens. Die afskaffing van sosiale klasse en die vestiging van 'n klaslose samelewing is die primêre doelwit van kommunisme, libertynse sosialisme en anargisme.

Klasloosheid verwys ook na die geestesgesteldheid wat vereis word om effektief as 'n sosiale antropoloog te funksioneer. Antropologiese opleiding behels die assessering en dus bewuswording van 'n persoon se eie klas-aannames sodat dit onderskei kan word van gevolgtrekkings wat oor ander samelewings gemaak word.  Dit kan met etnosentriese vooroordele of die "neutrale aksiologie" vergelyk word wat deur Max Weber vereis word. Daarsonder sal gevolgtrekkings oor bestudeerde samelewings waarskynlik deur die antropoloog se eie klaswaardes geaffekteer word.

Klasloosheid verwys ook na 'n samelewing waar omvattende en substansiële sosiale geregtigheid bestaan; waar die ekonomiese hoër stand nie oor enige spesiale politieke mag beskik nie, en waar armoede feitlik niebestaande is, aangesien dit nie bereik kan word nie.

Volgens Beck word klasloosheid deur middel van 'n klassestryd bereik. "Dit is die kollektiewe sukses (wat 'n klassestryd vergesel) wat individualisering institusionaliseer en die klassekultuur uitwis, selfs onder toestande van radikaliserende ongelykhede."[2] Klasloosheid sal basies bestaan wanneer die ongelykhede en ongeregtighede die samelewing se idee van die behoefte aan sosiale orde en hiërargie oorskadu.

Hedendaagse sosiale klasse

[wysig | wysig bron]

Die hedendaagse staat van sosiale klasse in die samelewing is debatteerbaar. As die werklike ontwikkeling in ag geneem word, het die Westerse samelewing verby klasse na 'n klaslose samelewing beweeg. Dit word deur Becker en Hadjar se stelling bevestig: "Die verswakking van klas-idententiteite word ook deur Savage (2000, p.37) gepostuleer, wat beweer dat alhoewel individue steeds na sosiale klasse verwys, stand nie meer 'n diep gevoel van identiteit skep nie."[3] Ons leef egter nog nie in 'n klaslose samelewing nie, want daar bestaan steeds onderskeidings wat nie aan ervaring en sukses toegeskryf kan word nie.

Marxistiese definisie

[wysig | wysig bron]

Volgens die Marxistiese teorie was die jagter-versamelaarsamelewing, 'n primitiewe kommunisme, klasloos. Almal was basies gelyk as lede van die stam en in die verskillende funksionele take van die primitiewe produksiemetode. Hoe rigied en gestratifiseerd hulle ook al was, kon hulle (bloot op grond van die getalle) nie 'n klassesamelewing as sulks tot stand bring nie. Met die oorgang na landbou het die moontlikheid van 'n surplusproduk, m.a.w. om meer te produseer as wat vir die bevrediging van onmiddellike behoeftes benodig word, gedurende die ontwikkeling van die produktiewe magte ontstaan. Volgens Marxisme het dit tot die ontwikkeling van 'n klassegemeenskap gelei, want die surplusproduk kon gebruik word om 'n heersende klas te voed wat nie aan die produksieproses deelgeneem het nie.

Sosiale libertinisme

[wysig | wysig bron]

Sosiale libertinisme – ook bekend as sosiale anargisme, linkerlibertinisme en sosialistiese libertinisme - is 'n groep anti-outoritêre politieke filosofieë wat sosialisme as die gesentraliseerde staatseienaarskap en beheer van die ekonomie verwerp. Politieke filosofie is die studie van fundamentele vrae oor die regering, staat, geregtigheid, politiek, vryheid en die toepassing van 'n regskode deur 'n gesagsligggaam. Volgens Larmore beskou die tweede benadering politieke filosofie as die vryheid om die self los te maak van die basiese eienskappe van die menslike kondisie waaruit die realiteit van die politieke lewe opgemaak word.[4]

Libertinisme behels verskeie politieke filosofieë insluitend sosiale libertinisme. Elkeen van die filosofieë ondersteun minimale regering as gemeenskaplike doel. Vryheid van spraak, die vryheid van vergadering, wapenvryheid, godsdiensvryheid, persvryheid, eienaarsreg en ekonomiese vryheid word voorop gestel. Libertinisme bevorder persoonlike verantwoordelikheid en privatisering in teenstelling met dienste wat deur die staat verskaf word, en verwerp die verpligtinge van kommunisme en sosialisme.[5]

Vorige en huidige politieke filosofieë en bewegings wat algemeen as libertyns sosialisties beskryf word, sluit in anargisme (veral anargistiese kommunisme, anargistiese kollektivisme, anargo-sindikalisme,[6] en mutualisme,[7]) sowel as outonomisme, kommunalisme, partisipisme, gildesosialisme,[8] revolusionêre sindikalisme en libertynse Marxistiese [9] filosofieë soos raadskommunisme[10] en Luxemburgisme;[11] asook sommige weergawes van "utopiese sosialisme"[12] en individualistiese anargisme.[13][14][15][16]

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Codere, H.. (1957).
  2. Beck, U. (2007).
  3. Becker, R. and Hadjar, A. (2013), “Individualisation” and class structure: how individual lives are still affected by social inequalities.
  4. Larmore, C. (2013).
  5. Libertarianism – By Branch / Doctrine – The Basics of Philosophy. (n.d.
  6. Sims, Franwa (2006). The Anacostia Diaries As It Is. Lulu Press. p. 160.
  7. A Mutualist FAQ: A.4.
  8. "It is by meeting such a twofold requirement that the libertarian socialism of G.D.H. Cole could be said to offer timely and sustainable avenues for the institutionalization of the liberal value of autonomy.
  9. "Locating libertarian socialism in a grey area between anarchist and Marxist extremes, they argue that the multiple experiences of historical convergence remain inspirational and that, through these examples, the hope of socialist transformation survives."
  10. "Councilism and anarchism loosely merged into ‘libertarian socialism’, offering a non-dogmatic path by which both council communism and anarchism could be updated for the changed conditions of the time, and for the new forms of proletarian resistance to these new conditions."
  11. Murray Bookchin, Ghost of Anarcho-Syndicalism; Robert Graham, The General Idea of Proudhon's Revolution
  12. Kent Bromley, in his preface to Peter Kropotkin's book The Conquest of Bread, considered early French utopian socialist Charles Fourier to be the founder of the libertarian branch of socialist thought, as opposed to the authoritarian socialist ideas of Babeuf and Buonarroti."
  13. "(Benjamin) Tucker referred to himself many times as a socialist and considered his philosophy to be "Anarchistic socialism."
  14. French individualist anarchist Émile Armand shows clearly opposition to capitalism and centralized economies when he said that the individualist anarchist "inwardly he remains refractory – fatally refractory – morally, intellectually, economically (The capitalist economy and the directed economy, the speculators and the fabricators of single are equally repugnant to him.
  15. Anarchist Peter Sabatini reports that In the United States "of early to mid-19th century, there appeared an array of communal and "utopian" counterculture groups (including the so-called free love movement).
  16. "It introduces an eye-opening approach to radical social thought, rooted equally in libertarian socialism and market anarchism."
  • Anarchism. (2015). In The Hutchinson unabridged encyclopedia with atlas and weather guide. Abington, United Kingdom: Helicon.
  • Beitzinger, A. J., & Bromberg, H. (2013). Anarchism. In R. L. Fastiggi (Ed.), New Catholic Encyclopedia Supplement 2012–2013 (Vol. 1, pp. 70–72). Detroit: Gale