Kommando
'n Kommando (etimologies afgelei van die Latyns commendare, 'om aan te beveel') is 'n vegter, of 'n operateur van 'n ligte infanterie eenheid of spesiale mag eenheid wat in eksklusiewe operasionele tegnieke opgelei word.
Oorspronklik was 'n kommando 'n soort gevegseenheid, in teenstelling met die individu in daardie eenheid. In ander tale dui die term commando op 'n bevelsaanstelling, maar dit dui ook op die bewustheid van behorende aan 'n elite spesiale operasionele eenheid.
In die militêr van die meeste state is kommando's opvallend omdat hulle spesialiseer in aanslae op onkonvensionele hoë profiel teikens. Die term 'kommando' dui ook soms eenhede aan wat spesiale take verrig (insluitende sommige burgerlike polisie-eenhede). Kommando's verskil ook van ander soorte spesiale magte omdat hulle hoofsaaklik overt optree, verkenning en aanvalle uitvoer, eerder as lang en diep verkenning en ook onkonvensionele oorlogvoering.
In Engels word die eenheid se naam met 'n hoofletter begin om te onderskei tussen bloot net 'n kommando en 'n kommando-eenheid [1]
Etimologie
[wysig | wysig bron]Vanuit 'n antieke taalperspektief, word die term kommando van Latynse commendare, afgelei, wat om aan te beveel beteken.
In die jongste tyd spruit die woord uit die Nederlands, kommando, wat as " 'n opdrag of bevel" vertaal word, maar ook in breë na "berede infanterie" verwys. Heel oorspronklik het dit na die berede infanterie wat in die eerste en tweede Boere oorloë teen die Britse leër geveg het,verwys.
Dit is ook moontlik dat die woord in Afrikaans aangeneem is uit interaksies met Portugese kolonies.[2] Minder waarskynlik is dit 'n Hoogduitse leenwoord wat in die 17 de eeu uit Italiaans geleen is, van die aansienlike minderheid Duitse setlaars in die aanvanklike Europese kolonisering van Suid-Afrika.[1]
Die bevelvoerder van 'n Suid-Afrikaanse kommando, was voor 1994 'n kommandant, wat ekwivalent aan die rang van luitenant-kolonel in veral die Britse stelsel is.
Die Oxford English Dictionary koppel die Engelse gebruik van dieselfde woord, wat '['n] lid van uitgesoekte mans...' beteken, direk vanuit die oorspronklike Afrikaans:
1943 Combined Operations (Ministry of Information) i. Lt. Lieutenant-Colonel D. W. Clarke... produced the outline of a scheme.... The men for this type of irregular warfare should, he suggested, be formed into units to be known as Commandos.... Nor was the historical parallel far-fetched. After the victories of Roberts and Kitchener had scattered the Boer army, the guerrilla tactics of its individual units (which were styled 'Commandos')... prevented decisive victory.... His [sc. Lt.-Col. D. W. Clarke's] ideas were accepted; so also, with some hesitation, was the name Commando.
Tydens Tweede Wêreldoorlog het koerantberigte oor die operasies van 'die kommando's' dit slegs in die meervoud gemeld, wat daartoe gelei het dat lesers gedink het dat die enkelvoud een man beteken, eerder as een militêre eenheid, en dit in die volksmond as die reël tot stand gebring het.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Nadat die Nederlandse Kaapkolonie in 1652 gevestig is, is die woord "kommando" gebruik (soortgelyk aan 'militia') om die groepe burgerlikes met militêre diensverpligting te benoem. Die eerste "Kommandowet" is deur die oorspronklike geoktrooieerde nedersettings van die Nederlandse Oos-Indiese Kompanjie, ingestel en soortgelyke wette is deur die onafhanklike Boererepublieke in die Oranje-Vrystaat en die Suid-Afrikaanse Republiek daargestel. Die wet het burgers verplig om hulself met perde en vuurwapens toe te rus vir verdedigingsdoeleindes. Die wette het as die 'Kommando-stelsel' bekend gestaan. 'n Groep georganiseerde burgermaglede as 'n eenheid met vegvermoë het as 'n kommando bekend gestaan en was onder leiding van 'n kommandant, wat normaalweg binne die eenheid self verkies is.[1] Sodra die mans opgeroep is om diens te verrig, word gesê dat hulle 'op kommando' is.[3] Britse ervaring met hierdie stelsel het in die engelse taal gelei tot die algemene aanvaarding van die woord " commandeer " in die 1880's.[4]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 1,2 "The Word 'Commando'", Dobbie, Elliott V. K., American Speech, 19 2 Apr. 1944, 81-90, https://www.jstor.org/stable/487007
- ↑ Encyclopædia Britannica (14th ed.), Vol. 6, p. 106
- ↑ "On Commando", Dietlof Van Warmelo, Methuen, 1902
- ↑ "Commandeer – Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary" (in Engels). Mw4.merriam-webster.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2012. Besoek op 19 April 2012.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kommando.
