Kunskritikus

'n Kunskritikus is 'n persoon wat in die ontleding, vertolking en evaluering van kuns spesialiseer. Hulle geskrewe resensies of kritiek lewer 'n bydrae tot kunskritiek en word in koerante, tydskrifte, boeke, brosjures en katalogusse vir uitstallings en op webwerwe gepubliseer. Hedendaagse kunskritici maak dikwels van kunsblogs en ander aanlyn platforms gebruik ten einde 'n groter gehoor te bereik en debatte oor kuns aan te moedig.

In teenstelling met kunsgeskiedenis is daar, buiten 'n paar uitsonderings, nie formele opleiding vir kunskritici nie; hulle kom uit verskillende agtergronde en het nie noodwendig universiteitsopleiding ontvang nie.^[2] Daar word van professionele kunskritici vereis om 'n skerp oog vir kuns en 'n diepgaande kennis van kunsgeskiedenis te hê. Die kunskritikus besigtig kuns gewoonlik by uitstallings, galerye, museums of kunstenaars se ateljees. Baie min kunskritici maak 'n bestaan uit die skryf van resensies.

Die opinies van kunskritici het die potensiaal om debatte oor kunsverwante onderwerpe uit te lok. Die standpunte van kritici wat vir kunspublikasies en koerante skryf, dra dus by tot openbare diskoers rondom kuns en kultuur. Kunsversamelaars en -beskermers verlaat hulle dikwels op die advies van hierdie kritici om hulle waardering van die kuns wat hulle besigtig, te verbeter. Verskeie kunstenaars wat vandag beroemd en bekroon is, is nie deur die kunskritici van hulle tyd erken nie, dikwels omdat hulle kuns in 'n styl was wat nog nie verstaan of aangemoedig is nie. Daarteenoor het sommige kritici 'n besonder belangrike rol gespeel in die toeligting en bevordering van nuwe kunsbewegings — byvoorbeeld Roger Fry met die Post-Impressionistiese beweging en Lawrence Alloway met Popkuns.

Twispunte

Volgens James Elkins^[3] is daar op grond van institusionele, kontekstuele en kommersiële kriteria 'n onderskeid tussen kunskritiek en kunsgeskiedenis; die geskiedenis van kunskritiek word aan universiteite gedoseer, maar die praktyk van kunskritiek word nie institusioneel by die akademiese wêreld ingesluit nie. 'n Ervaringsverwante artikel is Agnieszka Gratza.^[4] Volgens James Elkins dien kunsresensies in koerante in kleiner en ontwikkelende lande normaalweg as kunsgeskiedenis. James Elkins se perspektief dui op sy persoonlike band met kunsgeskiedenis en kunshistorici en in What happened to art criticism beklemtoon hy verder die kloof tussen kunshistorici en kunskritici deur te beweer dat laasgenoemde selde deur eersgenoemde as 'n bron aangehaal word en dat daar nie 'n akademiese dissipline is waarna kunskritici kan verwys nie.

Galery

Jean-Honoré Fragonard, Portret van Denis Diderot, 1769, Louvre, Parys. Sy kunskritiek was baie invloedryk. Sy Essais sur la peinture is deur Johann Wolfgang von Goethe as "'n uitmuntende werk geskou wat selfs meer tot die digter as die skilder spreek, alhoewel dit ook vir skilder 'n brandende fakkel is" beskryf. Diderot se gunsteling skilder was Jean-Baptiste Greuze.
Charles Baudelaire 1855, foto deur Nadar. Baudelaire word met die Dekadente beweging geassosieer. Sy digbundel Les Fleurs du mal word in die Franse letterkunde as 'n klassieke werk beskou.
Édouard Manet, portret van Zacharie Astruc 1866, Kunsthalle Bremen. Hy was 'n groot voorstander van Gustave Courbet en was een van die eerste persone wat die Édouard Manet se talent raakgesien het. Hy was ook 'n kampvergter vir Claude Monet, James McNeill Whistler, Carolus-Duran, Fantin-Latour en Alphonse Legros.
Édouard Manet, portret van Émile Zola, 1868, Musée d'Orsay. Émile Zola (1840–1902) was 'n invloedryke Franse skrywer en kunskritikus. Hy het 'n groot invloed op die vryspraak van die valslik beskuldigde en veroordeelde weermagoffisier Alfred Dreyfus gehad.
Paul Signac, Félix Fénéon, 1890. 'n Franse anargis en kunskritikus in Parys gedurende die laat 1800's. Hy het die term "Neo-Impressionisme" in 1886 geskep.
Guillaume Apollinaire (1880–1918), 1914, French digter, skrywer en kunskritikus wat die term surrealisme geskep het.
Roger Fry Selfportret, 1928. Hy is deur Kenneth Clark beskryf as "die grootste invloed op smaak sedert Ruskin … In soverre smaak deur een persoon verander kan word, is dit deur Roger Fry verander."
Leo Stein (1872–1947), kunsversamelaar/-kritikus, ouer broer van Gertrude Stein. Foto deur Carl Van Vechten, 9 November, 1937