Letgallen

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Tipiese meerlandskap in Letgallen

Letgallen (Letgallies: Latgola; Lets: Latgale; Pools: Łatgalia) is een van Letland se vyf historiese landskappe. Die gebied, wat die binnelandse suidoostelike deel van Letland behels en aan Litaue en Wit-Rusland grens, word deur 'n multikulturele bevolking gekenmerk – naas die inheemse Letgalle word dit tradisioneel veral deur Jode, Pole, Litauers, Wit-Russe en Russies-Ortodokse Ougelowiges bewoon.

Die Daugava is die belangrikste rivier in Letgallen, wat ook ryk aan mere is.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Letgallen behels die gedeelte van Lyfland wat in 1620 nie aan Swede afgestaan is nie en onder Poolse heerskappy gebly het. Na die gebied is derhalwe vroeër ook as Pools-Lyfland verwys. In teenstelling met ander gebiede in Letland het Baltiese Duitsers – behalwe vir die stad Daugavpils – hier net 'n ondergeskikte rol gespeel. Ook die Reformasie is in Letgallen nie deurgevoer nie sodat die meeste inwoners – in teenstelling met hul landgenote in die res van Letland – steeds aanhangers van die Rooms-Katolieke Kerk gebly het. Hulle praat daarnaas 'n kenmerkende streekdialek, Letgallies. Sommige Letgalle beskou hulself as 'n selfstandige etniese groep.

Die stedelike bevolking van Letgalle was eeue lank grotendeels Joods – volgens die sensus van 1897 was byvooreeld 54 persent van die inwoners van Rēzekne en Ludza Jode. In die beduidendste stedelike sentrum van Letgallen, Daugavpils, het Jode 46 persent van die totale bevolking verteenwoordig. Die stad het vroeër oor sowat veertig sinagoges en Joodse gebedshuise beskik. Ná die grootskaalse verwoestings van die Tweede Wêreldoorlog en die uitwissing van die Joodse bevolking het slegs een sinagoge bewaar gebly.

Vandag word die demografiese situasie in Letgallen onder meer deur die relatief hoë persentasie Russiese bewoners gekenmerk wat in sommige dele van Letgallen – veral in stedelike sentra soos Daugavpils en Rēzekne – tot by tagtig persent beloop, maar ook deur hoër werkloosheidsyfers as in die res van Letland.

Sien ook[wysig | wysig bron]

Literatuur[wysig | wysig bron]

  • Norbert Angermann: Die russische Herrschaft im östlichen und mittleren Livland 1654–1667, in: Aus der Geschichte Alt-Livlands. Festschrift für Heinz von zur Mühlen zum 90. Geburtstag, uitgegee deur Bernhart Jähnig, Münster 2004 (= Schriften der Baltischen Historischen Kommission; 12), bl. 351-367.
  • Inge Lukšaite: Reformation und Gegenreformation in ihrer historischen Bedeutung für Litauen, Lettgallen und Kurland, in: Die baltischen Staaten im Schnittpunkt der Entwicklungen: Vergangenheit und Gegenwart, hrsg. von Carsten Goehrke, Basel 2002 (= Texte und Studien der Arbeitsstelle für Kulturwissenschaftliche Forschungen; 4), bl. 59-73.
  • Bogusław Dybaś: Polnisch-Livland (Lettgallen) im 18. Jahrhundert. Ein Land zwischen Staaten und Nationen, in: Das Baltikum im Spiegel der deutschen Literatur. Carl Gustav Jochmann en Garlieb Merkel. Beiträge des Internationales Symposions in Riga vom 18. bis 21. September 1996 zu den kulturellen Beziehungen zwischen Balten und Deutschen, uitgegee deur Michael Schwidtal, Heidelberg 2001 (= Beiträge zur neueren Literaturgeschichte; 181), bl. 241-246.
  • Ernst Benz: Zwischen konfessioneller, regionaler und nationaler Identität. Die Katholiken in Lettgallen und Lettland im 19. und 20. Jahrhundert, in: Nordost-Archiv boekdeel 7 (1998), bl. 443-495.
  • Regional Identity of Latgale (= Humanities and social sciences, Latvia; 3 (36), 2002), Riga 2002.
  • Geoffrey Swain: Between Stalin and Hitler. Class War and Race War on the Dvina 1940–1946 (= BASEES Routledge Curzon Series on Russian and East European Studies; 15), Londen 2004.
  • The Jews in Latvia, uitgegee deur M. Bobe en ander, Tel Aviv 1971.