Marginalia (boek)

Marginalia is die versamelnaam vir opmerkings, aantekeninge, krabbels en kommentaar wat 'n leser in die kantlyn van 'n boek maak. Die term word soms ook gebruik vir aantekeninge in geïllustreerde middeleeuse manuskripte. Merke, potloodstrepe en droedels wat algemeen voorkom in boeke kwalifiseer egter nie as marginalia nie.

In middeleeuse geskrifte kan glosse, die kommentaar by 'n teks, sowel tussen die reëls (interliniêre glosse) as in die marge voorkom. Die marge van middeleeuse geskrifte is vir die doel doelbewus groot gehou.

Danksy Samuel Taylor Coleridge het die term groter bekendheid verkry. Coleridge het die neiging gehad om in byna elke boek wat hy gelees het aantekeninge te maak. Van sy marginalia alleen het vyf dele al postuum verskyn.

Voltaire het tydens sy gevangenskap baie in die kantlyn van sy boeke geskryf, terwyl die reislustige skrywer, sir Walter Raleigh, in gevangenskap sy laaste woorde in die kantlyn geskryf het voordat hy tereggestel is.

Marginale kan die waarde van 'n boek beïnvloed, afhangende van die skrywer en die boek waarin hy geskryf het. Marginalia deur W.F. Hermans in 'n roman van Simon Vestdijk voeg iets toe aan die eksemplaar, veral as dit 'n stukrag gee vir 'n latere resensie. Aantekeninge deur die skryfster en digteres Ida Gerhardt in 'n boek oor die klassieke oudheid kan nuwe lig werp op haar verhouding tot die klassieke en die ontstaan van 'n spesifieke gedig. Dergelike lees- en gebruiksspore deur 'n student in hierdie boeke sal geensins die waarde daarvan verhoog nie.