Mistisisme

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Die woord mistisisme is van Griekse herkoms. 'n Mistikus was iemand wat ingewy is in die geheimenisse van die misterieskole. Die Grieke het die idee van misterieskole oorgeneem van dié wat lank tevore in Egipte begin is. Deur inwyding het die mistikus toegang gekry tot esoteriese kennis van 'n goddelike natuur. Die doel van die mistikus was om die tydelike materiële natuur te verryk met 'n bewuswording van sy ewigdurende geestelike natuur. 'n Persoon wat ingewy is in 'n misterieskool het 'n heiligdom betree en is verbied om daardie kennis met enigiemand te deel wat nie ingewy is nie. Die woord "misterie" kom van die Griekse woord mysterion wat afgelei is van die werkwoord muo, wat beteken om jou oë en lippe te sluit. 'n Mistikus word beskou as iemand wie se normale bewussyn verbreed is, om sodoende vermoëns wat sluimerend was te aktiveer en om sy visie te verbreed ten einde waarhede binne te dring wat verberg is vir die rasionele verstand. Mistisisme is nie beperk tot enige geloof of godsdiens nie, maar kom voor in 'n verskeidenheid van godsdienste en gevolglik word 'n verskeidenheid van betekenisse aan die term gekoppel.

Verskillende sienswyses[wysig | wysig bron]

'n Paar maniere waarop die term mistisisme beskou kan word, is:

  • 'n Deurmekaar irrasionele denkwyse.
  • 'n Spiritualisme wat gekoppel word aan heldersiendheid, hipnose, towerkrag en buitengewone sielkundige toestande.
  • 'n Menigvuldige ervaring van visioene en openbarings
  • 'n Godsdienstige benadering wat afwyk van dogma en uiterlike vorms van godsdiensrituele.

Christelike mistisisme[wysig | wysig bron]

Die gebruik van die woord mistisisme binne 'n Christelike konteks is hoofsaaklik vanweë die invloed van Dionysius die Areopagiet, wat ook bekend was as Pseudo-Dionysius. Hy is verkeerdelik beskou as 'n dissipel van Paulus, met die gevolg dat sy werk Mistiese teologie deur die vroeë Kerkvaders as gesaghebbend beskou is. Die vroeë teoloë het mistieke teologie beskryf as " 'n uitreiking van die siel na God deur die aandrang van die liefde" of "eksperimentele wysheid deur die vereniging van die liefde".

Indiese mistisisme[wysig | wysig bron]

Radhakrishnan, 'n filosoof van Indië, beskryf mistisisme as geïntegreerde denke, in teenstelling met analitiese denke, wat alle insigte herlei tot 'n betekenisvolle geheelbeeld.

Praktiese mistisisme[wysig | wysig bron]

Evelyn Underhill in haar boek Praktiese mistisisme beskryf mistisisme as die kuns om een te word met God. Sy skryf: "Mistisisme is die kuns van eenheid met die werklikheid. Die mistikus is 'n persoon wat eenheid in 'n mindere of meerdere mate beleef, of wat so 'n eenheid ten doel het en glo dat groter eenheid haalbaar is."

Mistieke ervarings[wysig | wysig bron]

Mistieke ervarings is op verskeie maniere beskryf, maar dit het tog sommige elemente gemeen. Eienskappe van 'n mistieke ervaring is:

  1. Ondefinieerbaar en kan nie in woorde ten volle beskryf word nie.
  2. Insiggewend, want dit bring insig van 'n ware realiteit wat nie deur normale rasionele denke bereik kan word nie.
  3. Bondig, want dit duur gewoonlik nie baie lank nie.
  4. Passief, want dit is nie binne die beheer of invloed van die mistikus nie.
  5. Eenheidsgerig, want dit maak die mistikus bewus daarvan dat alles 'n eenheid vorm.
  6. Tydloos, want die mistikus verloor alle bewustheid van tyd
  7. Egoverplasend, want die mistikus raak bewus daarvan dat die vleeslike ervaring van die self, verskil van die geestelike ervaring van die self.

Die mistieke fases[wysig | wysig bron]

Die Mistieke weg volgens die Rooms Katolieke tradisie, word in drie fases verdeel: Reiniging, Insig en Vereeniging.

Bronnelys[wysig | wysig bron]

  • Happold, F., 1963. Mysticism - A study and an Anthology, Penguin Books Ltd.
  • Harvey, A., 2000. The direct path : creating a journey to the Divine using the world's mystical traditions, London: Rider.
  • Underhill, E., 1995. Mysticism : the development of humankind's spiritual consciousness 14th ed., London: Bracken Books.