Moot
Die Moot is 'n vrugbare vallei tussen die Magaliesberg en 'n rif ten suide daarvan gevorm deur die Daspoort, die Silvertonrif en die Bronberg.
Die vallei is 100 km lank en van 8 tot 12 km breed. Dit strek van Pretoria se noordelike woonbuurte weswaarts langs die suidelike hange van die Magaliesberg tot by Skeerpoort, Hekpoort en Magaliesburg. Noordwaarts uit die Witwatersrandreeks vloei die Krokodilrivier deur die vrugbare vallei.
Na die bou van die Sophia-dam in 1898 het boere na die omgewing gestroom. Toe die dam in 1909 breek, is dit met die Hartbeespoortdam vervang. Dit het ontwikkel tot 'n belangrike landboustreek waar mielies, koring, tabak, aartappels, lemoene en sagtevrugte verbou en witblits gestook word.
Die oorsprong van die naam Die Moot is so Afrikaans as wat kan kom. Dit beteken letterlik: "trog tussen berge of heuwels".[1] Nou, "moot" in Nederlands beteken " 'n afsnyde stuk" (veral van vis), maar in Afrikaans het die woord aansienlike betekenisverruiming ondergaan. Eers het die begrip "moot" verwys na 'n stuk hout wat verkry word deur 'n boom in die lengte in verskillende dele te verdeel deur dit bv. te saag of te kap; maar dan ook "verdiepte smal lyn, strook of merk deur 'n voorwerp of handeling veroorsaak", en uiteindelik die "trog tussen berge of heuwels". Daaruit het die aardrykskundige benaming ontwikkel.[2] En later kom die betekenis ook by: "langwerpige strook wat weens die een of ander besonderheid geaksentueer word en daarom uitstaan", byvoorbeeld 'n uitsig met 'n wye moot met woonbuurte, groen parke, jakarandarylane.[3]
Sien ook
[wysig | wysig bron]Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- ↑ Raper, P.E., Möller, L.A. & Du Plessis, L.T. 2020. Plekname in Suider-Afrika.. s.v. "Die Moot". Pretoria:Protea Boekhuis, p. 151
- ↑ etymologiebank.nl s.v. moot
- ↑ WAT s.v. "moot"