Gaan na inhoud

Neo-impressionisme

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Neo-Impressionisme is 'n term wat in 1886 deur die Franse kunskritikus Félix Fénéon geskep is om 'n kunsbeweging te beskryf wat deur Georges Seurat begin is. Seurat se grootste meesterstuk, 'n Sondagmiddag op die eiland La Grande Jatte, het die begin van hierdie beweging ingelui.[1] Volgelinge van Neo-Impressionisme was aangetrokke tot moderne stedelike tonele sowel as landskappe en strande. 'n Wetenskaplik gebaseerde vertolking van lyne en kleure het Neo-Impressioniste se karakterisering van hulle eie kontemporêre kuns beïnvloed.

Sommige kringe beweer dat Neo-Impressionisme die eerste ware avant-garde beweging in skilderkuns was.[2] Die kunstenaars van die beweging het "beloof om optiese en psigobiologiese teorieë aan te wend in die strewe na 'n grootse sintese van die ideaal en die werklike, die onbestendige en die essensiële, wetenskap en temperament."[1]

Oorsig

[wysig | wysig bron]

Beginsels van estetika: lig en kleur

[wysig | wysig bron]

Gedurende die opkoms van Neo-Impressionisme het Seurat en sy volgelinge daarna gestreef om die impulsiewe en intuïtiewe aanslag van Impressionisme te verfyn.[3] In hulle begeerte om 'n gevoel van struktuur en permanensie te vestig, het Neo-impressioniste van gedissiplineerde netwerke van stippels en blokke kleur gebruik gemaak.[4]

Michel Eugène Chevreul en ander teoretici soos Ogden Rood se ontwikkeling van die kleurteorie teen die laat 19de eeu het 'n deurslaggewende rol in die ontwikkeling van die Neo-Impressionistiese styl gespeel. As skilders moes Neo-Impressioniste met gekleurde pigmente werk,[3] en om vaalheid te vermy, het hulle 'n stelsel van suiwer kleur-jukstaposisie ontwikkel. Dit was nie nodig om kleure te meng nie. Die effektiewe gebruik van pointillisme het 'n liggewende effek help geskep, en op 'n afstand het die spikkels as 'n geheel saamgesmelt. Die resultaat was maksimum helderheid en 'n ooreenkoms met werklike ligtoetstande[4]

Die groep Neo-Impressionistiese skilders

[wysig | wysig bron]
Paul Signac, 1890, Portret van Félix Fénéon (voor 'n emaljewerk van 'n ritmiese agtergrond van mate en hoeke, skakerings en kleure), olie op doek, 73.7 x 92.5 cm (28.9 x 36.4 in.), Museum of Modern Art, New York

Neo-Impressionisme is in 1886 by die Salon des Indépendants vir die eerste keer aan die publiek bekend gestel. Die Indépendants was vir dekades hulle hoofuitstalruimte met Signac wat as hoof van die genootskap opgetree het. Die sukses van Neo-Impressionisme het die beweging se roem egter vinnig laat versprei.

Pissarro en Seurat het mekaar in die herfs van 1885 by Durand-Ruel's ontmoet en met die naasmekaarstelling van fyn stippels kleur begin eksperimenteer. Hierdie tegniek het sy oorsprong in populêre kunsgeskiedenis en estetika en handleidings vir die industriële en dekoratiewe kunste, wetenskap van optika en persepsie gehad. Pissarro het by die groep betrokke geraak en gehelp om die Société des Artistes Independants in 1884 te stig. Hy het Seurat en Signac gevra om aan die agste Impressionistiese uitstalling in Mei 1886 deel te neem. Dit is waar La Grande Jatte uitgestal is.

Henri-Edmond Cross, Die aandlug (l'Air du soir), c.1893, olie op doek, 116 x 164 cm, Musée d'Orsay, Parys

Nadat Seurat La Grande Jatte uitgestal het, het die kritikus Fénéon die term Neo-Impressionisme geskep. Pissarro, sy seun Lucien, en Signac het hulle werke terselfdertyd uitgestal. Kort voor lank het ander kunstenaars by die beweging begin aansluit. Die aantreklikheid van die wetenskaplike en nuwe tegnieke het die jong kunstenaars van die beweging bekoor. Met Seurat en Pissarro se uitnodiging na Les Vingt, 'n avant-garde genootskap in Brussels het die beweging na die buiteland versprei. Teen 1889 was hierdie styl die dominante vorm in België, en selfs kunstenaars soos Van Gogh het hulle hand daaraan gewaag.

Evolusie

[wysig | wysig bron]

Die beweging se bloeityd het vir ongeveer vyf jaar geduur (1886–1891), maar het nie met Georges Seurat se dood in 1891 geëindig nie.[4] Neo-Impressionisme het gedurende die volgende dekade met selfs nog meer onderskeidende kenmerke bly ontwikkel en groei. Die inkorporering van politieke en maatskaplike idees, veral anargisme, het op die voorgrond begin kom.[1] Ná Seurat en sy vriend Albert Dubois-Pillet se dood het die Neo-Impressioniste hulle beeld deur middel van maatskaplike en politieke alliansies begin verander en versterk. In die laat 1890's het Signac egter na sy vroeëre liefde vir die visuele harmonie van die Neo-Impressionistiese styl teruggekeer, en na die oortuiging dat dit sy ideale verteenwoordig. Hy het ook beklemtoon dat Neo-Impressioniste nie realisme nagestreef het nie. Hulle wou nie na-aap nie, maar wou eerder "die skone skep … Ons is vals, vals … vals! Maar ons het ook ons ideaal – en sal alles daarvoor opoffer".[5] Hierdie terugkeer na 'n vroeëre styl het 'n kloof en spanning binne die voorheen hegte gemeenskap van Neo-Impressioniste veroorsaak.

Divisionisme

[wysig | wysig bron]

Die Neo-Impressionistiese skilders se werk is deur Divisionisme gekenmerk, 'n styl gekarakteriseer deur die skeiding van kontrasterende of komplementere kleure in individuele blokkies wat opties op mekaar inwerk ten einde skaduwee en dimensie te skep.[6][7] Deur van die kyker te vereis om die kleure opties te kombineer in plaas daarvan om die pigmente fisies op; doek te meng, het Divisioniste geglo dat hulle die maksimum liggewendheid (luminositeit) of helderheid verkry wat wetenskaplik moontlik is. Hulle het ook geglo dat dit filosofies gesproke harmonie verteenwoordig aangesien onvoorsiene kleure saamwerk om 'n enkele beeld te vorm. Seurat het die styl rondom 1884 as chromo-luminarisme geskep, gebaseer op sy begrip van die wetenskaplike teorieë van onder andere Michel Eugène Chevreul, Ogden Rood en Charles Blanc.

Hierdie verdeling van die doek in individuele gedeeltes met komplementêre en kontrasterende kleure het tot die naam "divisionisme" gelei, 'n term wat deur Signac geskep is.[8]

Georges Seurat

[wysig | wysig bron]
Georges Seurat, Le Cirque, 1891, olie op doek,185 x 152 cm, Musée d'Orsay, Parys

Divisionisme, sowel as die Neo-Impressionistiese beweging in sy geheel, het sy oorsprong in Georges Seurat se meesterwerk, 'n Sondagmiddag op die eiland La Grande Jatte, gehad. Seurat het 'n klassieke opleiding aan die École des Beaux-Arts ontvang, en as sodanig het sy aanvanklike werke die Barbizon-styl weerspieël. As student van Pierre Puvis de Chavannes het Seurat 'n intense belangstelling in kleur, kleurteorie en optiese effekte getoon, die elemente wat die basis van Divisionisme gevorm het. In 1883 het Seurat en 'n paar van sy kollegas metodes begin ondersoek waarmee hulle soveel moontlik lig op doek kon weergee.[9]

Met die steun van Simbolistiese kunstenaars en kritici het Divisionisme later die avant-garde styl van post-Impressionisme geword. Die ondersteuning wat Seurat aanvanklik geniet het, het egter stadig afgeneem namate hy toenemend vyandig teenoor ander kunstenaars was, glo omdat hulle sy styl en tegniek bederf het. Aan die einde van sy lewe het slegs 'n paar van sy werke die aandag ontvang wat voorheen die geval was. Sirkus, 'n onvoltooide werk wat ná sy dood uitgestal is, het nouliks die kritici of algemene publiek se aandag getrek.[10]

Camille Pissarro

[wysig | wysig bron]

Camille Pissarro, gebore in 1830, was 'n radikale kunstenaar en die enigste skilder wie se werke in al agt Impressionistiese uitstallings van 1874 tot 1886 vertoon is. Gedurende Pissarro se lang loopbaan was hy deurgaans op die voorgrond van Franse avant-garde kuns, maar dit was tydens sy Neo-Impressionistiese fase dat hy van sy gewildste en mees bestudeerde werke geskep het.

Pissarro was die eerste bekeerling tot Divisionisme. Hy het die sogenaamde "wetenskaplike Impressionisme" ontwikkel, maar die beweging later verlaat aangesien hy die komposisiereëls te streng gevind het.[10]

Paul Signac

[wysig | wysig bron]
Paul Signac, 1893, Femme à l'ombrelle, olie op doek, 81 x 65 cm, Musée d'Orsay, Parys

Paul Signac, gebore in 1863, was Seurat se beste vriend en die gesig van die Neo-Impressionistiese beweging. Hy het geen kunsopleiding gehad nie, maar siende dat hy uit 'n finansieel stabiele familie gekom het, kon hy sy vaardighede deur sy reise en replikas verfyn. Signac is deur Seurat aangemoedig om aardse kleure uit sy palet te haal en op sy beurt het hy Seurat aan Simbolisme bekend gestel. Die gevolg was die totstandkoming van die Neo-Impressionistiese beweging. Signac was ook die een wat Vincent van Gogh, Théo Van Rysselberghe en Henry Van de Velde by die beweging ingelyf het.[10]

In 1891, die jaar na Seurat se dood, het Signac abstrakte visuele ritmes en subjektiwiteit by sy werke, en in die proses ook by Neo-Impressionisme, begin insluit. Signac se kreatiewe eksperimentering het kunstenaars soos Matisse en Henri Edmond Cross geïnspireer om Neo-Impressionisme in die 20ste eeu verder te definieer.

Kleurteorie

[wysig | wysig bron]
Georges Seurat, 1889–90, Le Chahut, olie op doek, 170 x 141 cm, Kröller-Müller Museum

Charles Blanc se Grammaire des arts du dessin het Seurat aan die kleur- en optikateorieë bekend gestel wat chromo-luminarisme sou inspireer. Blanc, wie se werk op die teorieë van Michel Eugène Chevreul en Eugène Delacroix gebaseer was, het aangevoer dat optiese vermenging helderder en suiwerder kleure as die tradisionele proses van pigmentvermenging sou skep.[9] In werklikheid het Seurat nie ware optiese vermenging in sy skilderye toegepas nie; hy het die teorie eerder gebruik om vibrasies van kleur te veroorsaak. Dit het hy gedoen deur kontrasterende kleure naby mekaar te plaas sodat die verhouding tussen die kleure sou intensiveer terwyl hulle eie, afsonderlike identiteit behou word.[9][11]

Kritiek en twispunte

[wysig | wysig bron]

Divisionisme het vinnig negatiewe sowel as positiewe aandag van kunskritici ontvang wat die inkorporering van wetenskaplike teorieë in die Neo-Impressionistiese tegnieke óf verwelkom óf veroordeel het. Joris-Karl Huysmans het byvoorbeeld die volgende negatiewe opmerking oor Seurat se skilderye gemaak: "Stroop sy figure van die gekleurde vlooie wat hulle bedek; daar sal niks oorbly nie, nie 'n idee nie, nie 'n siel nie, niks nie."[12] Leiers van Impressionisme soos Monet en Renoir het geweier om saam met Seurat uit te stal, en selfs Camille Pissarro, wat Divisionisme aanvanklik ondersteun het, het later negatief van die tegniek gepraat.[11]

Alhoewel die meeste Divisioniste nie veel byval by kritici gevind het nie, was daar wel kritici wat lojaal aan die beweging was, onder andere veral Félix Fénéon, Arsène Alexandre en Antoine de la Rochefoucauld.[13] Divisioniste is verder ook dikwels gekritiseer aangesien hulle te vreedsaam en logies ten opsigte van die revolusie was. Aangesien hulle kleurkeuses dikwels beplan en wetenskaplik gekonstrueer was, was daar 'n gebrek aan die radikale vryheid wat die anargiste beliggaam het. Die Franse anargie, veral ná Haussmannization, het 'n klaslose gemeenskap beklemtoon, maar die Divisioniste, en alle kunstenaars, het die middelklas se verbruikerisme van hulle werke gebruik om die klasseverdeling te versterk. Met hierdie ideale het Divisionisme hulle die kritiek van radikale anargiste op die hals gehaal.[11]

Wetenskaplike misvattings

[wysig | wysig bron]

Alhoewel Divisionistiese kunstenaars vas geglo het dat hulle styl in wetenskaplike beginsels gegrond was, was daar getuienis dat Divisioniste sommige van die basiese elemente van optiese teorie verkeerd geïnterpreteer het.[14] Een van hierdie misvattings blyk byvoorbeeld uit die oortuiging dat die Divisionistiese skildermetode groter liggewendheid (luminositeit) as vorige tegnieke skep. Additiewe liggewendheid is slegs van toepassing in die geval van gekleurde lig, nie naasliggende pigmente nie; die liggewendheid van twee pigmente langs mekaar is in werklikheid bloot die gemiddeld van hulle individuele liggewendheid.[14] Verder is dit nie moontlik om 'n kleur deur middel van optiese vermenging te skep wat nie deur fisiese vermenging geskep kan word nie. Logiese teenstrydighede kan ook by die Divisioniste se uitsluiting van donkerder kleure en hulle interpretasie van gelyktydige kontras gevind word.[14]

Neo-Impressionistiese skilderye

[wysig | wysig bron]

Neo-Impressioniste

[wysig | wysig bron]

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 1,2 Hutton, John G. (2004).
  2. Ward, Martha (1996).
  3. 3,0 3,1 Lee, Ellen W.; Smith, Tracy E. (1983).
  4. 4,0 4,1 4,2 Fraquelli, Simonetta; Ginex, Giovanna; Greene, Vivien; Tosini, Aurora (2008).
  5. Dymond, Anne (Junie 2003).
  6. Tosini, Aurora Scotti, "Divisionism", Grove Art Online, Oxford Art Online.
  7. Homer, William I. Seurat and the Science of Painting.
  8. Dorra, Henri (1994).
  9. 9,0 9,1 9,2 Sutter, Jean.
  10. 10,0 10,1 10,2 Clement, Russell (1999).
  11. 11,0 11,1 11,2 Roslak, Robyn (2007).
  12. Rewald, John.
  13. Rapetti Rodolphe Signac, Paul Grove Art Online.
  14. 14,0 14,1 14,2 Lee, Alan.

Bronnelys

[wysig | wysig bron]
  • Ferretti-Bocquillon, Marina (2001). Signac, 1863–1935. New York: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 0-87099-998-2.
  • Floyd, Ratliff (1992). Paul Signac and Color in Neo-Impressionism. New York, New York: Rockefeller University Press. ISBN 0-87470-050-7.
  • Herbert, Robert. Georges Seurat, 1859–1891, New York: Metropolitan Museum of Art, 1991. ISBN 978-0-87099-618-4.
  • Herbert, Robert, Neo-Impressionism, The Solomon R. Guggenheim Foundation, New York, 1968, Library of Congress Card Catalogue Number: 68-16803
  • Herbert, Robert. Georges Seurat, 1859–1891, New York: Metropolitan Museum of Art, 1991. ISBN 978-0-87099-618-4.
  • Hutton, John G. (2004). Neo-Impressionism and the Search for Solid Ground: Art, Science, and Anarchism in Fin-de-siecle France. Baton Rouge, Louisiana: Louisiana State University Press. ISBN 0-8071-1823-0.
  • Ward, Martha (1996). Pissarro, Neo-impressionism and the Spaces of the Avante-Garde Chicago, Illinois: Chicago University Press. ISBN 0-226-87324-2.
  • Haslett, Carrie (2002). Neo-Impressionism: Artists on the Edge. Portland, Oregon: Portland Museum of Art. ISBN 0-916857-30-1.*Blanc, Charles. The Grammar of Painting and Engraving. Chicago: S.C. Griggs and Company, 1891. [1].
  • Block, Jane. "Neo-Impressionism." Grove Art Online. Oxford Art Online. [2].
  • Block, Jane. "Pointillism." Grove Art Online. Oxford Art Online. [3].
  • Broude, Norma, ed. Seurat in Perspective. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, 1978. ISBN 0-13-807115-2.
  • Cachin, Françoise. Paul Signac. Greenwich, CT: New York Graphic Society, 1971. ISBN 0-8212-0482-3.
  • Clement, Russell T., and Annick Houzé. Neo-impressionist painters: a sourcebook on Georges Seurat, Camille Pissarro, Paul Signac, Théo van Rysselberghe, Henri Edmond Cross, Charles Angrand, Maximilien Luce, and Albert Dubois-Pillet. Westport, CT: Greenwood P, 1999. ISBN 0-313-30382-7.
  • Chevreul, Michel Eugène. The Principles of Harmony and Contrast of Colors. London: Henry G. Bohn, York Street, Covent Garden, 1860
  • Dorra, Henri. Symbolist Art Theories: A Critical Anthology. Berkeley: U of California, 1994.
  • Gage, John. "The Technique of Seurat: A Reappraisal." The Art Bulletin 69 (Sep. 1987): 448-54. JSTOR. [4].
  • Hutton, John G. Neo-impressionism and the search for solid ground: art, science, and anarchism in fin-de-siècle France. Baton Rouge, LA: Louisiana State UP, 1994. ISBN 0-8071-1823-0.
  • Puppo, Dario del. "Il Quarto Stato." Science and Society, Vol. 58, No. 2, pp. 13, 1994.
  • Meighan, Judith. "In Praise of Motherhood: The Promise and Failure of Painting for Social Reform in Late-Nineteenth-Century Italy." Nineteenth-Century Art Worldwide, Vol. 1, No. 1, 2002.
  • "Radical Light: Italy's Divisionist Painters." History Today, August 2008.
  • Rewald, John. Georges Seurat. New York: Wittenborn & Co., 1946.
  • Roslak, Robyn. Neo-Impressionism and Anarchism in Fin-de-Siecle France: Painting, Politics and Landscape. N.p., 2007.
  • Signac, Paul. D’Eugène Delacroix au Neo-Impressionnisme. 1899. [5].
  • Winkfield, Trevor. "The Signac Syndrome." Modern Painters Autumn 2001: 66-70.
  • Tim Parks on divisionist movement of painters in Italy