Gaan na inhoud

Ramtjaritmanas

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Sjrīe Rāmtjaritmānas (Dewanāgarī: श्रीरामचरितमानस) is 'n epiese gedig in Awadhi, wat in die 16de eeu opgestel is deur die Indiese digter, Goswami Toelsidas (c.1532–1623).

Rāmtjaritmānas beteken letterlik die "Meer van die Dade van Rām".[1] Toelsidas het die sewe kānds (letterlik 'boeke', kognaat van kantos) van die epos met sewe trappe verbind, wat lei tot die heilige waters van 'n Himalaïese meer (of mānas, soos die Mansarowarmeer of Manasbalmeer) "wat meteens die liggaam en die siel suiwer."[2][3] Die kern van die werk is 'n poëtiese oorvertelling van die gebeure van die Sanskrit-epos Ramajana, gesentreer om die redevoering van Rām, die kroonprins van Ajodhja. Die groot gedig is ook genoem Toelsi-krit Ramajan (letterlik 'Toelsi-gekompileerde Ramajan', of in algemene terme, 'Die Ramajan van Toelsidas').[4]

Sjrie Sita Ram, Laksjman en Hanoeman

Toelsidas (soms genoem Toelsidas-ji of net Toelsi) het begin met die opstel van die geskrif in Wikram Samwat 1631 (1574 n.C.) in Awadhpoeri, Ajodhja.[5] Die presiese dag word in die gedig aangegee as die negende dag van die maand Tjaitra, wat die geboortedag van heer Ram was.[5] 'n Groot deel van die gedig is te Waranasi opgestel, waar die digter sy latere lewe oorwegend deurgebring het.

Vandag word dit as een van die grootste werke in die Hindoeliteratuur beskou. Die samestelling daarvan merk die tydstip wat die Ramajana-verhaal vir die eerste keer aan die gewone man beskikbaar gestel is vir sang en opvoering. Daarom word die teks verbind met die begin van die Ramlila-verhaaltradisie, die dramatiese opvoering van die teks.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. K.B. Jindal (1955), A history of Hindi literature, Kitab Mahal, http://books.google.com/books?id=IkA9AAAAIAAJ, "... Die boek is algemeen bekend as die 'Ramajan', maar die digter self het dit die Ramtjaritmanas genoem, oftewel die 'Meer van die Dade van Rām' ... die sewe kantos van die boek is soos die sewe trappe na die meer ..." 
  2. Sanujit Ghose (2004), Legend of Ram: antiquity to janmabhumi debate, Bibliophile South Asia, ISBN 9788185002330, http://books.google.com/books?id=rfgkCrumMfYC, "... Meer van die Dade van Ram. Hy sê dat die sewe kantos of afdelings van die werk is soos die pragtige stel trappe na die heilige water van 'n meer, wat die liggaam en die siel opeens suiwer ..." 
  3. Olive Classe (2000), Encyclopedia of literary translation into English: M-Z, Volume 2, Taylor & Francis, ISBN 9781884964367, http://books.google.com/books?id=C1uXah12nHgC, "... Rāmtjāritmānas, opgestel in die Awadhi-dialek van Hindi, is 'n epos van sowat 13,000 strofes, onderverdeel in sewe kandas of 'boeke.' Die woord manas (wat Hindi-sprekers dikwels gebruik as 'n afkorting van die langer titel) suggereer 'n heilige meer in die Himalajas, sodat die titel weergegee kan word as 'die goddelike meer van Ram se dade' ..." 
  4. Lallan Prasad Vyas (1992), Ramayana, its universal appeal and global role, Har-Anand Publications, http://books.google.com/books?id=AiQqAAAAYAAJ, "... Die oorspronklike naam is Ram Tjarit Manas, maar mense noem dit Toelsi Krit Ramajan. (Dit het gebruiklik geword om die Ramajan na die outeur daarvan te vernoem). Toelsi Krit Ramajan is in die 16de eeu n.C. geskryf. Dit is alomgewild en wêreldbekend ..." 
  5. 5,0 5,1 O.P. Ralhan (1997), The great gurus of the Sikhs, Volume 1, Anmol Publications Pvt Ltd, ISBN 9788174884794, archived from the original on 2 Julie 2014, https://web.archive.org/web/20140702221712/http://books.google.com/books?id=KNJ_FMzw72AC, besoek op 30 Desember 2010, "... Dit was op 'n Dinsdag, die negende dag van Tjaitra in die Samwat-jaar 1631, wat Toelsidas begin het om die Ram-Tjarit-Manas te skryf in die stad Ajodhja op die oewer van die heilige Sarjoe. Die plek en datum is van belang, Ajodhja as die geboorteplek van en die dag die geboortedag van Sjrie Ram ..."