Gaan na inhoud

Sonstilstand

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die posisie van die aardas tydens die wintersonstilstand in die Suidelike Halfrond en die somersonstilstand in die Noordelike Halfrond. Noord van die Noordpoolsirkel word dit op dié dag nooit donker nie en suid van die Suidpoolsirkel nooit lig nie.
Datum en UTC-tyd van die
nagewenings en sonstilstande op Aarde[1][2]
Gebeure Maart-
ewening
Junie-
stilstand
September-
ewening
Desember-
stilstand
Maand Maart Junie September Desember
Jaar
Dag Tyd Dag Tyd Dag Tyd Dag Tyd
2010 20 17:32 21 11:28 23 03:09 21 23:38
2011 20 23:21 21 17:16 23 09:04 22 05:30
2012 20 05:14 20 23:09 22 14:49 21 11:12
2013 20 11:02 21 05:04 22 20:44 21 17:11
2014 20 16:57 21 10:51 23 02:29 21 23:03
2015 20 22:45 21 16:38 23 08:20 22 04:48
2016 20 04:30 20 22:34 22 14:21 21 10:44
2017 20 10:28 21 04:24 22 20:02 21 16:28
2018 20 16:15 21 10:07 23 01:54 21 22:23
2019 20 21:58 21 15:54 23 07:50 22 04:19
2020 20 03:50 20 21:44 22 13:31 21 10:02
2021 20 09:37 21 03:32 22 19:21 21 15:59
2022 20 15:33 21 09:14 23 01:04 21 21:48
2023 20 21:24 21 14:58 23 06:50 22 03:27
2024 20 03:07 20 20:51 22 12:44 21 09:20
2025 20 09:02 21 02:42 22 18:20 21 15:03

Die sonstilstand of sonnewende (Latyn: solstitium) is wanneer die Son, van die Aarde af gesien, sy mees noordelike of suidelike posisie bereik. Op Aarde word hierdie posisies aangedui deur die twee keerkringe: die Kreefskeerkring in die noorde en die Steenbokskeerkring in die suide.

Hoe dit werk

[wysig | wysig bron]

Namate die Son skynbaar in die rigting van die Kreefskeerkring beweeg, word die dae in die Suidelike Halfrond korter en in die Noordelike Halfrond langer. Wanneer die Son na die Steenbokskeerkring beweeg, werk dit andersom. Die sonstilstand is die oomblik wanneer die Son presies bo die spesifieke keerkring is.

Die middelpunt van dié twee punte word bereik wanneer die Son presies loodreg bo die ewenaar is. Dit word die dag-en-nag-ewening genoem. Die dag en nag is dan oral op Aarde ewe lank.

Somer- en wintersonstilstand

[wysig | wysig bron]

Twee sonstilstande vind per jaar plaas: die somer- en die wintersonstilstand. In die Suidelike Halfrond vind dit onderskeidelik in Desember en Junie plaas, en in die Noordelike Halfrond andersom.

Die sonstilstande vind oral op Aarde op dieselfde oomblik plaas. Die tyd word in UTC aangedui.

  • Die Junie-sonstilstand vind meestal plaas op 21 Junie, maar soms (in ’n skrikkeljaar) op 20 Junie kort voor middernag.
  • Die Desember-sonstilstand is meestal op 21 Desember, maar in die jaar of twee voor ’n skrikkeljaar op 22 Desember.
  • Die wintersonstilstand of midwinter lui die begin van die winter in. Die dag is dan die kortste.
  • Die somersonstilstand of midsomer lui die begin van die somer in. Die dag is dan die langste.

Feeste

[wysig | wysig bron]

Die sonstilstande en nagewenings word met die seisoene verbind en is tradisioneel in veral die Noordelike Halfrond gevier. Die somerstilstand (midsomer) is daar gewoonlik op 24 Junie gevier (wanneer dit in die Suidelike Halfrond midwinter is) en die wintersonstilstand (midwinter) op 25 Desember. Op dié dag begin die dae in die Noordelike Halfrond weer langer word. Kersfees kom waarskynlik van laasgenoemde fees omdat Christus met die Son verbind is.

In die Suidelike Halfrond is die midwinter ook gevier, soos met die ligfees Inti Raymi ter ere van die Inka-god Inti.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. United States Naval Observatory (4 Januarie 2018). "Earth's Seasons and Apsides: Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion". Besoek op 18 September 2018.
  2. Astro Pixels (20 Februarie 2018). "Solstices and Equinoxes: 2001 to 2100". Besoek op 21 Desember 2018.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]