Agtervoegsel

Ek hou van mans ps gossip girl

Twee soorte

Daar bestaan twee soorte agtervoegsels wat twee verskillende doele dien:

• daar kan van die grondwoord afleidings mee gevorm word (afleidingsagtervoegsels), of
• dit kan die grammatikale funksie van 'n woord uitdruk (buigingsagtervoegsels).

Afleidingsagtervoegsels

Voorbeelde van afleidingsagtervoegsels:

• hoog — hoogheid
• hoop — hopeloos
• een — eensaam — eensaamheid

Buigingsagtervoegsels

Voorbeelde van buigingsagtervoegsels:

• hout — houtjie (verkleinwoord)
• mens — mense (meervoud)
• sleg — slegte
• sleg — slegter — slegste (trappe van vergelyking)

Voorbeelde van Afrikaanse agtervoegsels

• -aar, -er vorm selfstandige naamwoorde van werkwoorde; betekenis: 'persoon wat die handeling uitvoer': bakker, versamelaar
• -aard, -erd vorms selfstandige naamwoorde van byvoeglike naamwoorde; betekenis: 'persoon met die deur die byvoeglike naamwoord uitgedrukte eienskap': luiaard, papperd
• -agtig vorm byvoeglike naamwoorde van selfstandige naamwoorde en byvoeglike naamwoorde, in beide gevalle met die betekenis 'soortgelyk, net soos': beesagtig, kinderagtig
• -heid vorm selfstandige naamwoorde van byvoeglike naamwoorde: ongelykheid, boosheid
• -(er)ig vorm byvoeglike naamwoorde van selfstandige naamwoorde en byvoeglike naamwoorde: besitterig, vogtig
• -y (variant -ery, -ny) vorm selfstandige naamwoorde
  • van werkwoorde; betekenis:
    • die ter enige tyd uitvoering van die handeling: knoeiery, vleiery
    • plek waar die handeling plaasvind: bakkery, wassery
  • van selfstandige naamwoorde; betekenis:
    • plek waar 'n persoon woon of werk: boerdery
    • versamelwoord: die geheel van wat op die grondwoord betrekking het: amptenary
  • van byvoeglike naamwoorde; betekenis: 'deur die byvoeglike naamwoord uitgedrukte eienskap het': lekkerny
• -ing maak van 'n werkwoord 'n selfstandige naamwoord: bedoeling, omheining
• -ie, tjie en pie vorm verkleinwoorde
• -lik vorm byvoeglike naamwoorde
  • van selfstandige naamwoorde: oombliklik, koninklik
  • van werkwoorde: verwerplik, wenslik, verskriklik
• -logie (van die Griekse -λογια (-logia), sprekend, van λεγειν (legein), spreek) vorm selfstandige naamwoorde, met as betekenis "die studie van ___", soos in: dendrologie, mineralogie
• -logie (van die Griekse λογος (logos), woord) vorm selfstandige naamwoorde, wat 'n taalkundige verskynsel beskryf, byvoorbeeld: tautologie
• -loos vorm byvoeglike naamwoorde met betekenis van sonder (kinderloos, huisloos)
• -skap vorm selfstandige naamwoorde
  • van byvoeglike naamwoorde: blydskap, verwantskap
  • van selfstandige naamwoorde:
    • versamelwoorde: broederskap, vennootskap
    • woorde wat 'homself in die hoedanigheid bevind' aandui: ballingskap, kluisenaarskap
  • van werkwoorde: weddenskap, wetenskap
• -te vorm selfstandige naamwoorde van byvoeglike naamwoorde: hoogte, leegte

Orige voorbeelde

• voorbeelde vanuit Latyns afkomstige suffikse: -tor, -teit, -sie
• voorbeelde vanuit Frans afkomstige suffikse: -teur

Sien ook

• Voorvoegsel of prefiks

Eksterne skakels

• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir agtervoegsel.