Dendrologie
| Subklas van | plantkunde |
|---|---|
| Onderdeel van | plantkunde |
| Bestudeer | boom, Struik |
| Beoefen deur | dendroloog |
Dendrologie is die wetenskap van houtagtige gewasse, ook bekend as boomkunde. 'n Dendroloog is 'n boomkundige. Die Amerikaanse USDA definieer dit as: Die identifikasie, sistematiese klassifikasie en studie van die habitus en verspreiding van woudbome en ander houtagtige plante.[1]
Ontwikkeling van die dendrologie
[wysig | wysig bron]
Die eerste gebruik van die woord dendrologie (van Grieks dendron=boom) was dalk in die jaar 1668 toe dit as die titel van 'n boek of ensiklopedie oor bome deur Ulisse Aldrovandi verskyn het. Hy was 'n Italiaanse geneesheer en natuurkenner. Oorspronklik het dendrologie alle aspekte van bome ingesluit. In daardie tyd was daar nog geen bosbouwetenskap nie. Nou, veral in Europa, sluit dendrologie ook struike in, maar in die Verenigde State is dit steeds gewoonlik tot bome beperk. Vandag is die dendrologie veral beperk tot die plantkunde van bome of, meer presies, tot die taksonomie van bome. Dit kan beskou word as dié afdeling van óf die bosbouwetenskap óf van die plantkunde, wat die taksonomie van bome behandel. In sommige universiteite van die Verenigde State word die onderwerp van dendrologie deur 'n professor in bosbou onderrig, en in ander deur 'n professor in plantkunde wat 'n spesialis in taksonomie of sistematiese plantkunde is.[2]
Soos met ander aspekte van plantkunde, is een area van belangstelling in die dendrologie om tot 'n beslissende identifikasie van die spesie te kom. Dendroloë leer om houtagtige plante te identifiseer en om te onderskei tussen spesies en subspesies wat baie subtiele variasies kan vertoon. Hulle produseer ook identifikasiegidse vir gebruik deur dendroloë en leke. Hulle neem soms ook deel aan die proses om 'n nuwe spesie in die algemeen te beskryf of die ontdekking van nuwe spesies houtagtige plante te verifieer, om te bevestig dat 'n ontdekking oorspronklik is en om te bepaal wie daarvoor die krediet verdien. Hierdie proses is die basis vir die taksonomiese naamgewing van die boomspesies[3]
Identifikasie
[wysig | wysig bron]Bome en plante word geïdentifiseer deur baie eienskappe, insluitend die bas, die blomme, die vrugte en sade en die knoppe en takkies se eienskappe. Soms vereis dit meer gevorderde wetenskaplike tegnieke soos DNS-studies, maar daar is ook eenvoudige metodes wat reeds in die veld of bos toegepas kan word en wat alle dendroloë behoort te beheers.
Eenvoudige identifikasie
[wysig | wysig bron]Een van die maklikste maniere om 'n (blom)boom te identifiseer, is deur sy blare te ondersoek. Deur blaartipe en blaarrangskikking te identifiseer kan die spesie van die meeste bome reeds bepaal word. Eerstens word bepaal of die blaar eenvoudig of saamgestel is. Bome met eenvoudige blare het een lem wat aan 'n stingel of tak geheg is, terwyl bome wat veelvuldige blaartjies aan 'n enkele stingel of takkie het, saamgestelde blare is.[4]
 |
 |
As die blaar eenvoudig is, word bepaal of sy rande gelob of ongelob is. Gelobde blare het uitsteeksels, lobbe genaamd.
 |
 |
Gelobde blare is óf handvormig gelob óf geveerd. Handgelobde blare het are wat uit die middel uitstraal, soos vingers op 'n hand, terwyl veervormig gelobde blare are het wat uit verskeie plekke langs die hoofaar uitstraal.
 |
|
Internasionale organisasie
[wysig | wysig bron]Daar is 'n internasionale organisasie van dendroloë die International Dendrology Society. Dit:[5]
- organiseer toere regoor die wêreld, besoek arboreta en tuine, insluitend botaniese en private versamelings, en om bome te sien groei in hul natuurlike habitatte
- organiseer een tot twee dae studieperiodes wat onderwerpe van belang vir lede dek, en af en toe langer simposiums
- bied beurse aan studente om dendrologie te studeer in lande wat hulle normaalweg nie die geleentheid sou hê om te besoek nie
- waarsku die relevante owerhede in lande waar arboreta of natuurlike planthulpbronne deur ontwikkeling bedreig word
- publiseer die webwerf Trees and Shrubs Online[6]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "dendrology". USDA VSA. 2017.
- ↑ "Overstory#143- Dendrology". Agroforestry. 2024.
- ↑ "What is dendrology?". All Things Nature. 2023.
- ↑ "Tree identification" (PDF). Thomas More.
- ↑ "What the Society does". International Dendrology Society. 2024.
- ↑ "Trees and shrubs online". International Dendrology Society. 2024.