X-straal: Verskil tussen weergawes
Uitgebrei |
|||
Lyn 1: | Lyn 1: | ||
[[Lêer:Radiografía pulmones Francisca Lorca.cropped.jpg|duimnael|300px|'n X-straalfoto van 'n persoon se longe.]] |
[[Lêer:Radiografía pulmones Francisca Lorca.cropped.jpg|duimnael|300px|'n X-straalfoto van 'n persoon se longe.]] |
||
'''X-strale''' is elektromagnetiese strale soortgelyk aan radio-, hitte- en ligstrale. Hulle |
'''X-strale''' of '''x-strale''' is [[elektromagnetiese straling|elektromagnetiese strale]] soortgelyk aan radio-, hitte- en ligstrale. Hulle het egter baie korter [[golflengte]]s en kan deur liggame of voorwerpe dring wat opaak (ligondeurdringbaar) is. X-strale dek die volgende gedeelte van die [[elektromagnetiese spektrum]]: 30 EHz – 30 PHz en golflengtes van 0,01 nm – 10 nm. Hulle het ’n energie van tussen 100 [[elektronvolt|eV]] en 100 keV. |
||
Die term '''röntgenstrale''', wat soms daarvoor gebruik word, is genoem na [[Wilhelm Röntgen]],<ref>{{Cite web |title=X-Rays |url=http://missionscience.nasa.gov/ems/11_xrays.html |publisher=Nasa |accessdate=7 November 2012}}</ref> wat gewoonlik die krediet daarvoor kry dat hy dit ontdek het; hy het dit "X-strale" genoem om ’n onbekende soort straal aan te dui.<ref name="squires">Novelline, Robert (1997). ''Squire's Fundamentals of Radiology''. Harvard University Press. 5de uitg. ISBN 0-674-83339-2.</ref> |
|||
X-strale is deur [[Wilhelm Röntgen]] bekend gestel en staan daarom ook bekend as 'n '''Röntgenfoto'''. |
|||
== |
==Gebruike== |
||
X-strale met ’n hoë [[foton]]energie (bo 5-10 keV; ’n golflengte onder 0,2-0,1 nm) word "harde X-strale" genoem, en dié met ’n lae energie "sagte X-strale".<ref name="Attwood">{{Cite book |author= David Attwood |title= Soft X-rays and extreme ultraviolet radiation |publisher= Cambridge University |year= 1999 |isbn= 978-0-521-65214-8 |url= http://ast.coe.berkeley.edu/sxreuv/ |page= 2}}</ref> Vanweë die deurdringingsvermoë van harde X-strale word hulle algemeen gebruik om die binnekant van voorwerpe te sien, byvoorbeeld in mediese [[radiografie]] en [[lughawe]]sekuriteit. Die term "X-straal" word algemeen gebruik vir ’n radiografiese beeld asook vir die metode self. |
|||
* [[Elektromagnetiese straling]] |
|||
Omdat die golflengtes van harde X-strale soortgelyk is aan die grootte van [[Atoom|atome]], is hulle ook nuttig in die bepaling van kristalstrukture. Daarteenoor word sagte X-strale maklik in die lug geabsorbeer.<ref>{{Cite web |url=http://physics.nist.gov/cgi-bin/ffast/ffast.pl?Formula=H2O>ype=5&range=S&lower=0.300&upper=2.00&density=1.00 |title=Physics.nist.gov |publisher=Physics.nist.gov |accessdate=2011-11-08}}</ref> |
|||
== Bron == |
|||
⚫ | |||
== Verwysings == |
|||
{{Saadjie}} |
|||
{{Verwysings}} |
|||
==Ekstra bron== |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
==Eksterne skakels== |
|||
* [http://www.rtstudents.com/x-rays/broken-humerus-xray.htm Radiografie: ’n gebreekte humerus] |
|||
* [https://web.archive.org/web/20070810063814/http://www.iuk.edu/~koalhe/img/Equipment/xray.jpg Foto van ’n X-straalmasjien] |
|||
* [http://www.x-raysafety.com/ X-straalveiligheid] |
|||
* [http://www.ionactive.co.uk/multi-media_video.html?m=4 ’n X-straalbuis-demonstrasie (animasie)] |
|||
* [https://web.archive.org/web/20100729022133/http://rad.usuhs.mil/rad/home/whatis.html "What is Radiology?"], ’n eenvoudige les |
|||
* [http://www.xtal.iqfr.csic.es/Cristalografia/index-en.html X-strale en kristalle] |
|||
*{{CommonsKategorie-inlyn|X-ray}} |
|||
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:X-ray|Engelse Wikipedia]] |
|||
⚫ | |||
[[Kategorie:Radiologie]] |
[[Kategorie:Radiologie]] |
||
⚫ | |||
⚫ |
Wysiging soos op 19:41, 16 November 2016
X-strale of x-strale is elektromagnetiese strale soortgelyk aan radio-, hitte- en ligstrale. Hulle het egter baie korter golflengtes en kan deur liggame of voorwerpe dring wat opaak (ligondeurdringbaar) is. X-strale dek die volgende gedeelte van die elektromagnetiese spektrum: 30 EHz – 30 PHz en golflengtes van 0,01 nm – 10 nm. Hulle het ’n energie van tussen 100 eV en 100 keV.
Die term röntgenstrale, wat soms daarvoor gebruik word, is genoem na Wilhelm Röntgen,[1] wat gewoonlik die krediet daarvoor kry dat hy dit ontdek het; hy het dit "X-strale" genoem om ’n onbekende soort straal aan te dui.[2]
Gebruike
X-strale met ’n hoë fotonenergie (bo 5-10 keV; ’n golflengte onder 0,2-0,1 nm) word "harde X-strale" genoem, en dié met ’n lae energie "sagte X-strale".[3] Vanweë die deurdringingsvermoë van harde X-strale word hulle algemeen gebruik om die binnekant van voorwerpe te sien, byvoorbeeld in mediese radiografie en lughawesekuriteit. Die term "X-straal" word algemeen gebruik vir ’n radiografiese beeld asook vir die metode self.
Omdat die golflengtes van harde X-strale soortgelyk is aan die grootte van atome, is hulle ook nuttig in die bepaling van kristalstrukture. Daarteenoor word sagte X-strale maklik in die lug geabsorbeer.[4]
Verwysings
- ↑ "X-Rays". Nasa. Besoek op 7 November 2012.
- ↑ Novelline, Robert (1997). Squire's Fundamentals of Radiology. Harvard University Press. 5de uitg. ISBN 0-674-83339-2.
- ↑ David Attwood (1999). Soft X-rays and extreme ultraviolet radiation. Cambridge University. p. 2. ISBN 978-0-521-65214-8.
- ↑ "Physics.nist.gov". Physics.nist.gov. Besoek op 8 November 2011.
Ekstra bron
- Dokter in die huis, dr. Jan van Elfen, 1993 ISBN 0 624 03234 5
Eksterne skakels
- Radiografie: ’n gebreekte humerus
- Foto van ’n X-straalmasjien
- X-straalveiligheid
- ’n X-straalbuis-demonstrasie (animasie)
- "What is Radiology?", ’n eenvoudige les
- X-strale en kristalle
- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie X-straal.
- Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia