Transhumanisme

Transhumanisme is 'n relatief onglangse vorm van spekulatiewe filosofie wat poog om die natuur gestelde grense van die menslike bestaan deur te breek.

Inleiding

Die aanhangers van hierdie filosofie noem hulself 'transhumaniste' en beweer dat die mens homself/haarself bevind in die post-Darwin tydperk en sy evolusie nou in eie hande kan neem. Transhumaniste onderskryf oor die algemeen die standpunte van die tradisionele humanisme maar beoog wel om dit tot die uiterste grense te verken en selfs hiedie grense oor te steek. Hulle propageer dat die mens homself fisiek sal en moet verbeter of, na analogie met rekenaars en sagteware, opgradeer met tegnologië soos nanotegnologie, genetiese manipulasie en diepgaande integrasie van rekenaartegnologie in die menslike liggaam na volg. Die uiteindelike doel waarna transhumaniste strewe is om 'n postmens te word.

Historiese oorsig van definisies

Bioloog Julian Huxley, broer van Aldous Huxley, definieer transhumanisme in 1957 as:

"die mens bly menslik, maar verbeter hom/haarself, deur die realiseering van nuwe moontlikhede vir sy menslike natuur".

In 1966, begin FM-2030 (voorheen F.M. Esfandiary), 'n Iraans-Amerikaans futuroloog wat die 'nuwe konsepte van die Mens' doseer aan die New School University, mense as 'transhumanisties' (van transitory human= tussenstadium tussen huidige mens en postmens) te identifiseer omdat hulle nuwe tegnologië, lewensstyle en wêreldvisies aanneem.

In 1968 verwys Abraham Maslow na transhumanisme in Towards a psychology of Being.

Met die publikasie van die boek Future Shock (1970) van Alvin Toffler word die term transhumanisme breër bekend onder die publiek, veral in die VSA.

In 1972 verwys Robert Ettinger na transhumaniste in Man to Superman.

In 1990 gee Max More die opkomende filosofie van die Transhumanisme sy moderne definisie:

“Transhumanisme is 'n klas van filosofieë wat probeer om ons te begelei na 'n postmens toestand. Transhumanisme neem verskeie elemente van die humanisme oor, soos respek vir rede en wetenskap, 'n nadruk op vooruitgang en 'n waardering vir die menslike (of transhumanistiese) bestaan in die lewe.[...] Transhumanisme verskil van humanisme in die erkenning en antisipering van die radikale veranderinge in die natuur en moontlikhede vir ons lewens deur die verskillende wetenskapplike en tegnologiese dissiplines[...].”

Die transhumanistiese FAQ, opgestel deur die Wêreld Transhumanistiese Assosiasie, gee die volgende twee formele definisies:

• (1) Die intellektuele en kulturele beweging wat die moontlikheid en wenslikheid van die fundamenteel verbetering van die menselike toestand deur toegepaste redelikheid bevorder, in die besonder deur die ontwikkeling en algemeen besikbaar maak van tegnologië om ouderdom te genees en die intellektuele, fisieke en psigiese vermoeëns van die mens te verbeter.

• (2) Die studie van die vertakkings, beloftes en potentiële gevare van tegnologië wat ons in staat sal stel om ons fundamentele menslike beperkings te elimineer, en die verwante studie van die etiese kwesies van toepassing op die ontwikkeling en gebruik van derglike tegnologië.

Mens en die heelal

Transhumaniste stel hulself ten doel om hul huidige liggaam op te gradeer met nuwe tegnologie, sodat dit nie meer verouder nie en meer sou presteer as wat "natuurlik" moontlik is, byvoorbeeld deur 'n verbinding van die brein en rekenaars te vestig vir verhoogde intelligensie, sodat die mens 'n kuborg (cyborg) word en evolueer tot 'n postmens. Volgens hulle is die huidige prosteses soos brille, gehoorapparate en kunsledemate, wat teenwoordig steeds verbeter word, reeds voorlopers van hierdie ontwikkeling. In 2004 is reeds daarin geslaag om 'n verlamde persoon via 'n sensorimplantaat in sy brein 'n rekenaar te laat beheer. Hierdeur kan hy met sy gedagtes rekenaarspeletjies speel en e-pos oopmaak. In September 2005 word in die media berig dat dit nou sonder breinimplantasie, maar met 'n soort helm op die kop met besondere gevoelige sensors, dieselfde moontlik is. Daar word selfs 'n demonstrasie gee hoe 'n opgeleide persoon homself in 'n virtuele realiteitomgewing na wense in elke moontlike rigting kon beweeg deur dit te "dink".

Verwysings

• Hierdie artikel is vertaal van die Nederlandse Wikipedia