Darwin

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Darwin
Darwin, met die Cullenbaai-jaghawe in die voorgrond
Darwin, met die Cullenbaai-jaghawe in die voorgrond
Darwin, met die Cullenbaai-jaghawe in die voorgrond
Wapen van Darwin
Wapen
Leuse: Progrediamur
("Laat ons vorentoe gaan")
Darwin se ligging in Australië
Darwin se ligging in Australië
Darwin se ligging in Australië
Land Australië
Gebied Noordelike Gebied
Distrik Palmerston County
Gevestig 1869
Regering
 - Burgemeester Graeme Sawyer
Oppervlakte
 - Totaal 112,01 km² (43,2 myl²)
Bevolking (2006)
 - Totaal 120 900
 - Digtheid 926/km² (2 398,3/myl²)
Tydsone Australiese Sentraal Standaardtyd (UTG+9:30)
Webwerf: www.darcity.nt.gov.au

Darwin is die hoofstad en grootste stad van die Noordelike Gebied (Northern Territory) van Australië. Dit is aan die Timorsee geleë en het 'n bevolking van 120 900, wat dit by verre die stad met die grootste bevolking in die ylbevolkte Noordelike Gebied maak, maar ook die ylbevolkste van Australië se hoofstede. Dit is die kleinste en mees noordelike van Australië se hoofstede en is die middelpunt van die bopuntstreek ("Top End").

Darwin het gegroei van 'n pionierspos en klein hawe na een van Australië se mees moderne en multikulturele stede. Sy nabyheid aan Asië maak dit 'n belangrike toegangspunt na lande soos Indonesië en Oos-Timor. Die Stuarthoofweg begin in Darwin en eindig in Port Augusta in Suid-Australië.

Die stad self is op 'n laerige heuwel gebou wat oor die hawe uitkyk. Die woonbuurtes strek oor 'n groot gebied van Lee Point in die noorde tot by Berrimah in die ooste – anderkant Berrimah gaan die Stuarthoofweg tot by Darwin se satellietstad, Palmerston en sy woonbuurte.

Die streek, soos die res van die bopunt, het 'n tropiese klimaat, met 'n natseisoen en 'n droëseisoen. Die reënval is baie swaar tydens die natseisoen en is welbekend vanweë sy skouspelagtige weerlig.[1]

Die stad is twee keer bykans van voor af herbou, die eerste keer as gevolg van die bombardement deur die Japannese tydens die Tweede Wêreldoorlog en daarna weer toe sikloon Tracy die stad in 1974 vernietig het. Om hierdie rede is Darwin een van Australië se mees moderne hoofstede.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Gedenkteken ter nagedagtenis van die 1942 bombardement van die stad.
Die oorblyfsels van die Palmerston Stadsaal, wat deur sikloon Tracy vernietig is.

Die inboorlinge van die Larrakia-taalgroep was die eerste bewoners van die Groter Darwingebied.[2] Hulle het handelsroetes bedryf tot in Suidoos-Asië en het goedere ingevoer van so ver weg as Suid-Australië.

Die Hollanders het Australië se noordelike kuslyn in die 1600's besoek en die eerste Europese kaarte van die gebied geteken. Dit verduidelik ook van die Hollandse name in die gebied, soos Arnhem Land en Groote Eylandt.

Die eerste Brit wat Darwinhawe binnegeseil het was Luitenant John Lort Stokes van die HMS Beagle op 9 September 1839. Die skip se kaptein Kommandeur John Clements Wickham het die hawe na Charles Darwin vernoem, die Britse natuurkundige wat saam met hom 'n vroeëre vaart meegemaak het.

In die vroeë 1870's het Darwin ook die impak van die Australiese goudstormloop te Pine Creek ervaar toe werknemers van die "Australian Overland Telegraph Line" goud ontdek het terwyl hulle gate vir die telegraafpale gegrou het.

Vroeg in 1875 het Darwin se Europese bevolking tot ongeveer 300 gegroei as gevolg van die goudstormloop. Op 17 Februarie 1875 het die SS Gothenburg vanaf Darwin na Adelaide vertrek en het onderweg op die Groot Koraalrif skipbreuk gely. Tussen 98 en 112 mense het omgekom en omdat baie van die drenkelinge inwoners van Darwin was het die gebeurtenis 'n groot impak op die klein gemeenskap in Darwin gehad en die gemeenskap het 'n lang tyd geneem om weer te herstel.[3]

Die Noordelike gebied is aanvanklik beset en geadministreer deur Suid-Australië totdat dit aan die Australiese Gemenebes in 1911 oorgedra is. Op 5 Februarie 1869 het George Goyder die Landmeter-generaal van Suid-Australië 'n klein nedersetting van 135 mense by Darwin hawe gevestig. Goyder het die nedersetting Palmerston genoem ter ere van die Britse Eerste Minister, Lord Palmerston. In 1890 is die eerste pale vir die Overland Telegraph telegraaflyn opgerig en is Australië sodoende met die res van die wêreld per telegraaf verbind. Die ontdekking van goud by Pine Creek in die 1880's het die jong kolonie se ontwikkeling verder gestimuleer. Met die oorname van die gebied se regering deur die Australiese Gemenebes het Darwin die stad se amptelike naam geword.

Tussen 1911 en 1919 het Darwin baie politieke onrus beleef, veral as gevolg van konflik met die vakbonde, wat op 17 Desember 1918 op die spits gedryf toe 'n groep gelei deur Harold Nelson van 'n 1 000 betogers na Government House opgeruk het en die Administrateur van die Noordelike Gebied se bedanking geëis het. Die insident staan steeds as die "Darwin Rebellie" bekend. Die werkers se griewe was hoofsaaklik teen die Vestey Groep en die Gemenebes van Australië gemik. Beide Gilruth en die Vestey maatskappy het Darwin kort daarna verlaat.

Ongeveer 10 000 Geallieerde troepe het vroeg in 1940 in Darwin aangekom met die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog met die doel om Australië se noordelike kuslyn te verdedig. Op 19 Februarie 1942 om 09:57 het 188 Japannese vegvliegtuie Darwin in twee sarsies aangeval. Dit was dieselfde eskader wat Pearl Harbor in Hawaii (V.S.A.) bombardeer het, alhoewel daar 'n groter hoeveelheid bomme op Darwin laat val is. Die aanval was die oorsaak van 243 mense se dood en onberekenbare skade is aan die dorp aangerig. Hierdie was die ergste aanval ooit op Australië in oorlogstyd, en die eerste van vele lugaanvalle tussen 1942 en 1943 op Darwin.

Ten spyte van hierdie groot aanval, is Darwin se ontwikkeling baie deur die oorlog bevorder en is teerpaaie gebou om die streek met Alice Springs in die suide en Mount Isa in die suidooste te verbind en is Manton Dam in die suide gebou om die stad van water te voorsien. Op Australiëdag (26 Januarie) van 1959 het Darwin stadstatus verkry.[4]

Op 25 Desember 1974 is Darwin deur sikloon Tracy getref. 71 Mense het omgekom en 70% van die dorp se geboue is vernietig, insluitende baie van die ou klipgeboue soos Palmerston Stadsaal, wat nie die laterale kragte wat die sterk winde veroorsaak het kon weerstaan nie. Na die ramp is 30 000 mense (meer as die helfte van die stad se bevolking) per lug uit die gebied ontruim. Die stad is daarna weer in die 1970's herbou met nuwer materiale en tegnieke deur die Darwin Kommissie vir Rekonstruksie onder leiding van die voormalige burgemeester van Brisbane, Lord Mayor Clem Jones. 'n Satellietstad genaamd Palmerston is sowat 20 km suid van Darwin ontwikkel in die vroeë 1980's.

Op 17 September 2003 is die spoorlyn tussen Adelaide en Darwin voltooi.

Geografie[wysig | wysig bron]

Darwin stadshorison

Darwin is in die Noordelike Gebied aan die Timorsee geleë. Die stad self is op 'n heuwel gebou wat oor Darwin hawe uitkyk en word begrens deur Frances Bay aan die ooste en Cullen Bay in die weste. Die res van die stad is op plat laagliggende grond gebou en die kusgebiede is die tuiste van verskeie ontspanningsgeriewe, uitgestrekte strande wat uiters geskik is vir visvang.

Darwin is nader aan die hoofstede van vyf ander lande geleë as die hoofstad van Australië: Darwin is 3 144 km vanaf Canberra. Dili in Oos-Timor is 2 735 km vanaf Darwin, Bandar Seri Begawan (Broenei) is 2 607 km ver, Port Moresby (Papoea-Nieu-Guinee) is 1 818 km ver, Djakarta (Indonesië) is 2 735 km ver, Ngerulmud (Palau) is 3 206 km ver. Manila in die Filippyne is net 'n bietjie verder weg naamlik 3 206 km asook Singapoer (3 360 km) en Honiara (Salomonseilande) is 3 198 km ver.

Buiten vir sy belangrikheid as 'n toegangsroete na Asië is Darwin ook 'n vertrekpunt vir besoeke aan die Kakadu Nasionale Park, Arnhem Land en die noordelike eilande soos Groote Eyland en die Tiwi-eilande.

Die stad en sy woonbuurte[wysig | wysig bron]

Darwin se buitewyke
Mitchellstraat in Darwin se sentrale sakegebied

Darwin en sy woonbuurte is in 'n driehoekige vorm uitgelê met die ouer suidwestelike woonbuurte – en die stad self – in die een hoek, die nuwer noordelike woonbuurte in die ander hoek en die oostelike woonbuurt wat uitstrek in Palmerston se rigting, die derde hoek.

Die ouer deel van Darwin word van die nuwer noordelike woonbuurte geskei deur die Darwin Internasionale Lughawe en die Koninklike Australiese Lugmagbasis RAAF Darwin. Palmerston is 'n satellietstad sowat 20 kilometer ter suide van Darwin wat in die 1980's ontwikkel is en is een van die snelgroeiendste munisipaliteite in Australië.[5] Die plattelandse gebiede rondom Darwin wat Howard Springs, Humpty Doo en Derry Springs insluit ervaar ook sterk groei.[6]

Darwin se sentrale sakegebied word begrens deur Dalystraat in die noordweste, McMinnstraat in die noordooste, Mitchellstraat in die suidweste en Bennettstraat in die suidooste. Die sentrale sakegebied was onlangs die fokus van groot uitbreidingsprojekte, insluitende die herontwikkeling van Stokes Hillwaterfrontgebied van meer as 'n miljard dollar wat 'n konferensiesentrum insluit met sitplek vir meer as 1500 mense en ongeveer 4000 m² se uitstalruimte. Die ontwikkeling sal ook hotelle, woonstelblokke en openbare geriewe insluit.[7] Die stad se hoof nywerheidsgebiede is langs die Stuart Highway geleë in Palmerston se rigting. Die grootste buurt vir winkelsentrums is Casuarina Square. Die duurste woongebiede is langs die kus geleë in woonbuurte soos Larrakeyah en Brinkin,[8] ondanks die risiko wat hierdie laagliggende buurte in die gesig staar tydens siklone en hooggetye.[9] Die oostelike woonbuurte soos Malak en Karama is waar mense in die laer inkomste groepe woon.[10]

Klimaat[wysig | wysig bron]

'n Nagtelike storm tydens die natseisoen

Darwin het 'n tropiese savanne klimaat (Köppen Aw)[11] met duidelik onderskeibare nat- en droë seisoene en die gemiddelde maksimum temperature is regdeur die jaar min of meer dieselfde. Die droëseisoen duur vanaf April/Mei tot Oktober (die suidelike halfrond se winter) wanneer byna elke dag warm en sonnig is met voggehaltes in die middae van om en by 30%. Daar is baie min reënval tussen Mei en September. Junie en Julie is die koelste maande met daaglikse minimumtemperatuur wat so laag as 14 °C kan daal, maar dit daal bitter selfde laer en ryp is nog nooit aangeteken nie.

Die natseisoen word gekenmerk deur tropiese siklone en monsoenreëns.[12] Die meeste reën val tussen Desember en Maart (die suidelike halfrond se somer). In hierdie tyd is donderstorms algemeen en styg die voggehalte van die lug smiddae tot meer as 70% in die natste maande. Dit reën nie elke dag tydens die natseisoen nie maar die meeste dae is warm tot baie warm en bewolk; In Januarie is daar minder as 6 dae se helder sonskyn bedags. Die warmste maand is November net voor die reënseisoen 'n aanvang neem. As gevolg van sy lang droëseisoen ervaar Darwin die hoogste gemiddelde daaglikse sonskyn ure (8,4) van enige van die Australiese hoofstede met die meeste sonskyn wat tussen April en November voorkom.

Darwin se klimaat stem meer ooreen met dié van Singapoer s'n as dié van Sydney aangesien dit diep binne die tropiese sone val.

Darwin is in een van die gebiede wat die meeste weerlig ter wêreld kry. In 2002 het 'n enkele donderstorm 1 634 weerligstrale in Darwin in die bestek van 'n paar uur opgelewer, wat ooreenstem met die totale weerlig wat Perth in 'n jaar ontvang.[1]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 "Lightning Storms in the "Top End"". Australian Broadcasting Corporation (in Engels). Scribbly Gum. 10 Desember 2002. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Januarie 2010. Besoek op 27 Julie 2008.
  2. "Our People and History" (in Engels). Larrakia Nation Aboriginal Corporation. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Maart 2009. Besoek op 2 Februarie 2009.
  3. (en) "Previous cyclones in Darwin". Cyclone Tracy. Northern Territory Library. 21 April 1998. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Februarie 2008. Besoek op 7 Januarie 2008.
  4. (en) Australia Day (Darwin) Geargiveer 13 Oktober 2009 op Wayback Machine
  5. "Palmerston Growth" (in Engels). Palmerston City Council. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Augustus 2010. Besoek op 16 Desember 2007.
  6. "Darwin to Palmerston Transport Corridor" (in Engels). Regering van die Noordelike Gebied. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 September 2008. Besoek op 4 Februarie 2008.
  7. "Major Projects" (in Engels). Northern Territory Government. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Januarie 2014. Besoek op 15 Mei 2008.
  8. "Community Atlas – High Income Households" (in Engels). Darwin City Council. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2008. Besoek op 4 Februarie 2008.
  9. (en) "The Qualitative Rapid Environmental Risk Assessment" (PDF). Darwin City Council. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 16 Februarie 2008. Besoek op 4 Februarie 2008.
  10. "Community Atlas – Low Income Households" (in Engels). Darwin City Council. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2008. Besoek op 4 Februarie 2008.
  11. "CHAPTER 7: Introduction to the Atmosphere". physicalgeography.net (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Oktober 2019. Besoek op 15 Julie 2008.
  12. "Information about Darwin". Charles Darwin University (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 April 2011. Besoek op 15 Julie 2008.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]


Vlag van Australië Hoofstede van Australië Wapen van Australië
HoofstedeAdelaideBrisbaneCanberraDarwinHobartMelbournePerthSydney