Rekenaar
'n Rekenaar is enige toestel wat gebruik word om data volgens 'n goed gedefinieerde prosedure te verwerk. Die term word tans algemeen gebruik om na digitale rekenaars te verwys.
Die woord het vroeër verwys na iemand (komptometris) wat met of sonder meganiese hulpmiddels somme maak, maar die woord is later na die hulpmiddels oorgedra. Aanvanklik was die inligtingverwerking amper uitsluitlik op wiskundige probleme gemik, maar hedendaagse rekenaars word vir verskeie ander take gebruik.
Die wye definisie sluit dinge soos die skuifliniaal in, benewens verskeie meganiese rekenaars beginnend by die abakus, asook alle hedendaagse elektroniese rekenaars.
Funksie
[wysig | wysig bron]'n Rekenaar funksioneer volgens die Von Neumann-argitektuur. Dit bestaan gewoonlik uit die volgende vier komponente:
- geheue (hier word programme en inligting gestoor)
- beheereenheid (voer die programme uit en hanteer die gestoorde data)
- rekene-/logiese eenheid (verwerk rekene en logiese terme)
- invoer-/uitvoereenheid (ontvang seine van invoertoestelle byvoorbeeld van 'n sleutelbord of vertoon die beeld op 'n skerm)
Dus gaan alle inligting deur die SVE (sentrale verwerkingseenheid, bestaande uit die beheereenheid en die rekene-/logiese eenheid). As die busstelsel (wat die data tussen die geheue en SVE beweeg) egter te stadig is, word die hele stelsel daardeur vertraag. Dit staan as die sogenaamde "Von Neumann-bottelnek" bekend.
Soorte rekenaars
[wysig | wysig bron]- Analoogrekenaar
- Meganiese rekenaar
- Digitale rekenaar
- Kwantumrekenaar
- Sakrekenaar of 'sompompie', soos die Sharp PC-1500
- Palmrekenaar, rekenaartjie wat in die hand pas
- Tafelrekenaar, 'n persoonlike rekenaar
- Skootrekenaar, draagbare rekenaar wat op die skoot gebruik kan word
- Netboek, 'n ligte en kompakte skootrekenaar
- Tabletrekenaar, soos 'n Apple iPad of 'n Samsung Galaxy Tab
Geskiedenis
[wysig | wysig bron].jpg)
.jpg)
Die geskiedenis van die rekenaar begin by die geskiedenis van berekening. Die mens wou nog altyd van hulpmiddels gebruik maak vir groter en meer komplekse berekeninge. Kerfstokke en teltoue is hulpmiddels wat lank reeds bestaan het. Die abakus word al vir eeue gebruik as rekenkundige hulpmiddel. Later is van hulptabelle en skuifliniale gebruik gemaak.
Die Tweede Wêreldoorlog het die motivering vir baie navorsing in rekenaartegnologie verskaf, veral wat toepassings in kriptografie betref. Van die eerste rekenaars is inderdaad tydens oorlogtoestande gebruik om geheime kodes te ontrafel. Na die oorlog is rekenaars toenemend vir staats- en korporatiewe dataverwerking gebruik om inligting voort te bring.
Aanvanklike werking van die rekenaar was moeisaam as gevolg van die gebruik van ponskaarte en onbetroubare vakuumbuise. Tegnologiese deurbrake wat hierdie probleme oorbrug het is magnetiese stoormedia en transistors. Die gebruik van geïntegreerde stroombane het verdere vooruitgang moontlik gemaak.
Die einde van die 20ste eeu is deur vooruitgang in netwerktegnologie gekenmerk, en die mate waartoe dit (en in besonder die Internet) algemeen in gebruik gestel is.
Geskiedenis van tuisrekenaars
[wysig | wysig bron]Rekenaars was groot en duur, en slegs groot maatskappye kon dit aankoop. Die eerste persoonlike rekenaar was die Altair 8800 wat in 1975 vervaardig is, en eers die PE-8 genoem is, voor dit later deur Les Soloman van Popular Electronics-tydskrif tot die Altair herdoop is. Sy dogter het naamlik na ‘n Star Trek-episode gekyk waarin hulle na ‘n plek met die naam Altair gereis het, en was van mening dat dit ‘n meer aantreklike naam vir die PE-8 was. Die prys was $395 vir ‘n doen-dit-selfstel of $498 vir ‘n volledige stelsel, wat ‘n billike prys was vir ‘n deursnee-rekenaarfanatikus. Die Altair was redelik primitief met slegs 256 grepe (bytes) geheue. Geen sleutelbord, skerm of drukker was egter deel daarvan nie. Skakelaars op die voorpaneel is gebruik om inligting in rekenaarkode in die vorm van 0’e en 1’e in te voer. Flikkerende ligte op die voorpaneel het die uitslag van die program gewys. Vergeleke met latere rekenaars was dit dus besonder verbruikeronvriendelik.
Alhoewel die aanwending daarvan baie beperk was, het “hackers” (soos rekenaarentoesiaste destyds genoem is) dit spoedig aangekoop. Twee seuns wat pas hoërskool voltooi het, naamlik Bill Gates en Paul Allen, het 'n voorstel aan die vervaardiger, Ed Roberts, gemaak dat hulle ‘n program sou skryf wat menslike inset in rekenaarkodes omskakel. Dit het ‘n klein maatskappy nl. Microsoft tot gevolg gehad.
Steve Wozniak, 'n werknemer van Hewlett-Packard, het ook aan ‘n prototipe gewerk wat hy na die Homebrew Computing Club, ‘n groep jong rekenaargeesdriftiges in Kalifornië geneem. Steve Jobs wat vir die rekenaarspeletjiemaatskappy, Atari, gewerk het, het van Wozniak se prototipe gehou en ‘n paar aanbevelings gemaak. Die twee het toe hul kragte saamgesnoer en die Apple 1 in Wozniak se motorhuis vervaardig. 1 April 1976 stig Steve Wozniak en Steve Jobs die Apple-rekenaarmaatskappy. Hulle vervaardig die Apple 2 in 1977 met ‘n kleurmonitor, klank en speletjiepedaal. Teen ‘n prys van $1,300 het dit 4 KB geheue en ‘n slapskyfdryf ingesluit. Die Apple 2 was die eerste rekenaar met ‘n grafiese bedryfstelsel, woordprosseseerder en spreiblad-program (spreadsheet), en talle speletjies. Die Apple 3 het in 1980 verskyn.
Kompetisie vir die Applerekenaar was die Commodore PET 2001 en Tandy RadioShack se TRS-80 met ‘n swart-en-witskerm en 4 KB geheue. Die Osborne-maatskappy het in April 1981 die eerste draagbare rekenaar bekend as die Osborne 1 vrygestel, met ‘n 13 cm skerm en 64 KB geheue, twee slapskyfdrywe, en voorafgeïnstalleerde sagteware. Die prys was ‘n hoë $1 795.
Steve Wozniak ontwerp in 1978 die 5,25 duim slapskyf om gemaklik inligting te stoor.
Apple was eerste met hul grafiese bedryfstelsel. Microsoft het die Microsoft Disc Operating System (MS-DOS) met ‘n spyskaart geskryf. Later het Microsoft die Microsoft Windows grafiese bedryfstelsel geskryf, met Windows 1 in die 1980’s, gevolg deur Windows 2, en later Windows 3.1, en Windows 95 in 1995, Windows 98 en 98SE in 1998, Windows Millenium in 2000 asook Windows 2000 vir ondernemings, en Windows XP in 2003, gevolg deur Windows Vista, Windows 7, Windows 8, en 8.1, en Windows 10. Ander bedryfstelsels soos die Linux-reeks, Unix, en Novell is ook gewild.
Die Amerikaanse Departement van Verdediging het ‘n rekenaarnetwerk begin om inligting spoedig oor die wêreld te stuur, maar vanweë sekuriteitsoorwegings het hulle dit nie meer gebruik nie. Dit is wel verder uitgebrei tot waar die internet daaruit ontstaan het. Met die koms van Windows 95 het Netscape ‘n webprogram “webbrowser” ontwikkel, Netscape Navigator, om op die internet na webblaaie te soek. Dit is ook later uitgebrei deur Microsoft se Internet Explorer, Mozilla se Firefox, asook programme soos Opera, Safari, Google Chrome, ensomeer.
E-pos is ook deur die skep van ‘n internasionale netwerk moontlik gemaak en briewe kon nou binne sekondes dwarsoor die wêreld gestuur word. Programme wat vir e-pos gebruik word is Microsoft Mail, Microsoft Outlook, Mozilla Thunderbird, en etlike ander programme.
Die moderne rekenaar
[wysig | wysig bron]'n Rekenaarstelsel bestaan tipies uit die volgende komponente:
- Rekenaarkas
- Kragpak
- Moederbord
- SVE's
- Geheue
- Hardeskyf
- Magnetiese skyfaandrywer**
- Optiese aandrywer (CD/DVD aandrywer, intern of ekstern)
- Sleutelbord
- Skermkaarte* met 'n skerm
- Klankkaart* en luidsprekers
- Modem
- Netwerkkaart*
- Rugsteunbattery
- Items met 'n * aangedui mag ook al op die Moederbord geïntegreer wees.
- Items met 'n ** aangedui het by huidige moderne rekenaars oorwegend in onbruik verval.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Wiki-webtuistes
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Rekenaar.
- Geskiedenis
 |
Sien rekenaar in Wiktionary, die vrye woordeboek. |
