Gaan na inhoud

Trojaan (sterrekunde)

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die trojaanpunte is rooi en hulle is L4 en L5 gemerk; hulle kom voor in die wentelbaan van ’n sekondêre voorwerp soos ’n planeet (blou) wat om ’n primêre voorwerp soos ’n ster (geel) wentel. Die ander Lagrange-punte is L1 tot L3.
Jupiter se trojaan-asteroïdes (in groen) voor en agter die planeet in sy wentelbaan. Ook op die illustrasie is die asteroïdegordel (wit) en die Hilda-familie asteroïdes (bruin), wat deur verskeie L-punte beweeg.

’n Trojaan in sterrekunde is ’n kleinplaneet of natuurlike satelliet (maan) wat ’n wentelbaan deel met ’n planeet of groter maan, maar nie daarmee bots nie omdat hulle vasgevang is by een van die twee stabiele Lagrange-punte, L4 en L5 (ook trojaanpunte genoem), wat onderskeidelik sowat 60 grade voor en agter die groter voorwerp in sy wentelbaan voorkom. Trojane word soms ook Lagrange-voorwerpe genoem.

Lagrange-punte is posisies van stabiele swaartekrag – die punte waar die gesamentlike swaartekragaantrekking van twee groot liggame (soos ’n planeet en die ster waarom hy wentel) die presiese middelpuntsoekende krag verskaf wat nodig is sodat die trojaan saam met die kleiner liggaam om die groter liggaam kan wentel en dié wentelbaan stabiel bly.[1]

In 2011 het Nasa die ontdekking aangekondig van 2010 TK7, die eerste Aarde-trojaan.[2]

Planete met trojane

[wysig | wysig bron]

Die term "trojaan" is oorspronklik gebruik vir die trojaan-asteroïdes van Jupiter wat naby die planeet se L4- en L5-punt voorkom. Hulle is genoem na karakters uit die Griekse mitologie se Trojaanse Oorlog.[3] Sterrekundiges glo Jupiter se trojane is net so talryk as die asteroïdes in die asteroïdegordel.[4]

Later is voorwerpe by die Lagrange-punte van Mars, Neptunus, die Aarde,[5] Uranus en Venus gevind.

Saturnus het die enigste trojaan-mane bekend: om sy mane Tethis en Dione. Die planeet self het nie sover bekend trojane nie.[6]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Robutel, Philippe; Souchay, Jean (2010), "An introduction to the dynamics of trojan asteroids", in Dvorak, Rudolf; Souchay, Jean, Dynamics of Small Solar System Bodies and Exoplanets, Lecture Notes in Physics, 790, Springer, p. 197, ISBN 3-642-04457-3, http://books.google.com/books?id=CLUYgQlWz4IC&pg=PA197 
  2. "NASA's WISE Mission Finds First Trojan Asteroid Sharing Earth's Orbit 7.27.11". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2017. Besoek op 26 April 2015.
  3. Wright, Alison (1 Augustus 2011). "Planetary science: The Trojan is out there". Nature Physics. 7 (8): 592. Bibcode:2011NatPh...7..592W. doi:10.1038/nphys2061. Besoek op 12 Augustus 2011.
  4. Yoshida, Fumi; Nakamura, Tsuko (2005). "Size distribution of faint L4 Trojan asteroids". The Astronomical journal. 130 (6): 2900–11. Bibcode:2005AJ....130.2900Y. doi:10.1086/497571.
  5. Connors, Martin; Wieger, Paul; Veillet, Christian (27 Julie 2011). "Earth's Trojan asteroid". Nature. 475 (7357): 481–483. Bibcode:2011Natur.475..481C. doi:10.1038/nature10233. PMID 21796207. Besoek op 27 Julie 2011.
  6. Sheppard, Scott S.; Trujillo, Chadwick A. (Junie 2006). "A Thick Cloud of Neptune Trojans and their Colors" (PDF). Science. 313 (5786): 511–514. Bibcode:2006Sci...313..511S. doi:10.1126/science.1127173. PMID 16778021. Besoek op 26 Februarie 2008.