Uruguaanse Peso
 | Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
Die Uruguaanse Peso dien sedert die jaar 1835 as die amptelike naam van die geldeenheid van die Suid-Amerikaanse republiek Uruguay. Die huidige geldeenheid, die Peso Uruguayo (ISO 4217-kode: UYU) is sedert 1993 in omloop en word verdeel in 100 centésimos, hoewel centésimos tans nie meer gebruik word nie.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Peso (1835-1975)
[wysig | wysig bron]Ná sy onafhanklikwording van Spanje en Brasilië het Uruguay aanvanklik die Argentynse geldeenheid as wettige betaalmiddel gebruik. In 1835 is die eerste banknote van Uruguay se nuwe onafhanklike geldeenheid, die Peso, uitgereik wat teen 'n koers van 8 Argentynse Reales verruil en sedert 1840 in 100 centésimos opgedeel is. Daar is egter nog steeds ook banknote in Reales uitgereik.
In 1862 is die Peso teen 'n koers van 1556,149 milligram aan goud gekoppel en het nou ook as Peso fuerte of "sterk peso" bekend gestaan. Die monetêre beleid is later gewysig en die Peso vervolgens teen 'n koers van 5 Franc aan die Franse geldeenheid gekoppel. Nadat Uruguay die goudstandaard in 1929 verlaat het, was die Peso in die tydperk tussen 1941 en 1944 teen 'n koers van 1,9 Pesos per 1 VSA-dollar aan die Amerikaanse geldeenheid gekoppel.
Nuevo peso (1975-1993)
[wysig | wysig bron]As gevolg van baie hoë inflasiekoerse is die Peso in November 1973 teen 'n koers van 1:1000 deur die Nuevo Peso ("Nuwe Peso") vervang, wat net soos die ou geldeenheid in 100 centésimos opgedeel was. Die ISO 4217-kode vir die Nuevo Peso was UYN.
Peso Uruguayo (1993)
[wysig | wysig bron]Aangesien inflasievlakke steeds hoog was, is die Nuevo Peso op 1 Maart 1993 teen 'n koers van 1:1000 deur die nuwe geldeenheid Peso Uruguayo vervang.
Die invloed van inflasie
[wysig | wysig bron]Burgers van Uruguay het gewoond geraak aan die voortdurende devaluasie van hul geldeenheid. Uruguaynes verwys na tydperke van werklike appresiasie van die geldeenheid as atraso cambiario, wat letterlik beteken dat "die wisselkoers agterraak" teen toekomstige devaluasie. As gevolg van die onstabiliteit van die plaaslike geldeenheid, word pryse vir die meeste grootkaartjie-items (eiendom, motors en selfs bestuurders se salarisse) in Amerikaanse dollar gedenomineer.
In 2002, ná 'n bankkrisis en te midde van 'n groot begrotingstekort, is die geldeenheid weer toegelaat om te sweef, en het byna 50% van sy waarde binne 'n paar weke verloor. Dit het weereens duisende maatskappye en individue wat skuld gehad het wat in Amerikaanse dollars gedenomineer was, in bankrotskap gedompel.
In 2004 het 'n verskynsel wat heeltemal nuut was vir die meeste Uruguaynes ontwikkel: die geldeenheid het in nominale terme teenoor die Amerikaanse dollar geappresieer, van 30 tot 24 pesos tot die dollar. Teen 2008 het die peso 19 teenoor die Amerikaanse dollar bereik, wat meer as die helfte van sy verliese tydens die krisis verhaal het. Hierdie herwaardasie het protes uit die nywerheidsektor ontlok, wat gevoel het dat hulle mededingendheid verloor het, maar teen Julie 2020 het die peso tot meer as 40 teenoor die dollar verswak. Die regering hoop dat 'n swewende geldeenheid die ekonomie sal "de-dollariseer". Dit lyk nie of Uruguay 'n meganisme gevind het wat die wisselkoers 'n mate van voorspelbaarheid bied, terwyl dit terselfdertyd die land toelaat om sy pryse aan te pas sodat sy uitvoere mededingend bly nie.