Gaan na inhoud

Utu-hengal

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Utu-hengal
Utu-Hengal, koning van die Sumeriese stad Uruk, bid vir oorwinning teen die Goetese koning Tirigan. 19de-eeuse illustrasie.
Utu-Hengal, koning van die Sumeriese stad Uruk, bid vir oorwinning teen die Goetese koning Tirigan. 19de-eeuse illustrasie.
Bewind c. 2119-2112 v.C.
Voorganger Tirigan (Goetese Dinastie)
Nam-mahani (Tweede Dinastie van Lagasj)
Opvolger Ur-Nammu
Koningshuis Vyfde Dinastie van Uruk

Utu-hengal of Oetoe-hengal (𒀭𒌓𒃶𒅅, Dutu-ḫe2-ŋal2; ook onder andere genoem Utu-hegal en Utu-Khegal) was een van die eerste inheemse konings van Sumer ná eeue van Akkadiese en Goetese heerskappy, en het aanleiding gegee tot die stigting van die Derde Dinastie van Ur deur sy skoonseun, Ur-Nammu. In sy inskripsies is hy amptelik "koning van Uruk" genoem en daarom word hy beskou as die stigter en enigste lid van die Vyfde Dinastie van Uruk (Uruk V).[1][2]

Lewe en bewind

[wysig | wysig bron]

Verskeie teorieë bestaan oor sy agtergrond. Die algemeenste een is dat hy ’n goewerneur van Uruk was wat omstreeks 2050 v.C. teen die Goetese konings in opstand gekom het. Hy het die stede van Sumer aangevoer teen die laaste Goetese koning, Tirigan. In ’n veldslag op ’n onbekende plek het Utu-Hengal geseëvier en het Tirigan terug na Goetium gevlug.[3]

Utu-hengal se naam en titels op sy oorwinningstele: "Utu-hengal, die groot man, koning van Uruk, koning van die vier hoeke van die wêreld".[4][5]

Nadat hy die Goeteërs verslaan het, het Utu-hengal hom tot koning van Sumer verklaar. In die sewende jaar van sy bewind is hy tragies dood in ’n ongeluk tydens ’n inspeksie van ’n dam.[6] Hy is deur sy skoonseun, die goewerneur van Ur, Ur-Nammu, opgevolg as koning van Sumer. Hy was dus die enigste heerser van die Vyfde Dinastie van Uruk. Baie Sumeriërs beskou eintlik sy koningskap en Ur III as dieselfde dinastie, met Utu-hengal as stigter.

Titels

[wysig | wysig bron]

Op sy oorwinningstele beskryf Utu-hengal hom as:

𒀭𒌓𒃶𒅅 / 𒍑𒆗𒂵 / 𒈗𒀕𒆠𒂵 / 𒈗𒀭𒌒𒁕 𒐉𒁀
Dutu-he2-gal2 / nita kal-ga / lugal unuki-ga / lugal an-ub-da limmu5-ba
"Utu-hengal, die groot man, koning van Uruk, koning van die vier hoeke van die wêreld"

Familie

[wysig | wysig bron]

Utu-hengal het ’n dogter gehad wat met Ur-Nammu getrou en die lewe aan dié se opvolger, Shulgi, geskenk het. Sy was dus deur haar huwelik verbind aan die Derde Dinastie van Ur.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Utu-hengal, king of Uruk" in Basmachi, Faraj (1975). Treasures of the Iraq Museum (in Engels). Al-Jumhuriya Press. p. 29.
  2. George, A. R. (2003). The Babylonian Gilgamesh Epic: Introduction, Critical Edition and Cuneiform Texts (in Engels). Oxford University Press. p. 109. ISBN 978-0-19-927841-1.
  3. Samuel Noah Kramer (17 September 2010). The Sumerians: Their History, Culture, and Character. University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-45238-8., p. 37
  4. "CDLI-Found Texts". cdli.ucla.edu.
  5. Thureau-Dangin, Fr. (1912). "La Fin de la Domination Gutienne". Revue d'Assyriologie et d'archéologie orientale. 9 (3): 111–120. ISSN 0373-6032. JSTOR 23283609.
  6. Cooper, Paul M. M. "The Sumerians - Fall of the First Cities".
  7. "CDLI-Found Texts". cdli.ucla.edu.
  8. Thureau-Dangin, Fr. (1912). "La Fin de la Domination Gutienne". Revue d'Assyriologie et d'archéologie orientale. 9 (3): 111–120. ISSN 0373-6032. JSTOR 23283609.

Skakels

[wysig | wysig bron]