Warangiërs
Warangiërs, Warjage of Varangiërs of Varjage (Russies: варяги, varjagi) is 'n benaming vir die Wikings of Noormanne wat vanuit Skandinawië na die Russiese Laaglande in die ooste getrek het om handel te dryf, as huursoldate te dien, of om hulle daar te vestig. Hulle was die stigters van die Slawiese staat Kiëf-Roes, wat 'n voorloper was tot die latere Rusland.
Etimologie
[wysig | wysig bron]Die Griekse woord Várangos en die Oud Oos-Slawiese varęgŭ is beide afgelei van die Oudnoorse væringi, wat oorspronklik 'n samestelling uit vár (belofte) en gengi (metgesel) was, en wat ongeveer "'n geswere persoon" of "'n vreemdeling wat tot diens by 'n nuwe feodalistiese heer as dienaar of beskermling gesweer is" beteken.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]In die vroeë Middeleeue reis Sweedse Wikings deur die Russiese riviere en bou handelsnedersettings al langs hierdie riviere in wat later bekend sou staan as die handelsroete van die Warangiërs na die Grieke. Die Grieke verwys hier na die welvarende Bisantynse Ryk (wat oorspronklik die oostelike deel van die vroeëre Romeinse Ryk was) wat die oostelike Middellandse See-gebied, Anatolië, die Balkanskiereiland, en die Swartsee beheer het.
Na verloop van tyd begin hierdie Wikings 'n elite te vorm tussen die Slawe in Rusland en begin hulle as Warangiërs bekend te staan. Die verhaal gaan dat hulle eens deur 'n Slawiese opstand verjaag is, maar dat die Slawe egter direk daarna sodanig onder mekaar begin veg het, dat hulle die Warangiërs weer vra om hulle te lei.
Hoe dit ookal sy, die Varjaag Rjoerik slaag in 860 daarin om 'n groot aantal van dergelike nedersettings in Noord-Rusland te verenig, en van selfs die Bisantynse hoofstad Konstantinopel aan. Hierdie en daaropvolgende oorvalle het geen resultaat gelewer nie, maar sommige Warangiërs het wel hul dienste as huurlinge aan die Bisantyne aangebied. Hulle word by die lyfwag van die keiser geïnkorporeer en hul naam, Warangiërs, word later ook die naam van hierdie militêre elitekorps.
In die tweede helfte van die 9de eeu begin die Warangiërs in Rusland met die plaaslike bevolking assimileer en begin die eerste buitelyne van 'n egte Russiese staat vorm.
Die Oos-Slawiese volke en die Bisantyne het geen onderskeid tussen Skandinawiërs en ander Germaanse volke getref nie. Met die term Warangiërs is daar in die Kievse Ryk tussen 850 en 1110 ook na die Engelse verwys. Engeland was gedurende hierdie tydperk ook grotendeels onder Deense bestuur (Danelaw).
Bronne
[wysig | wysig bron]- Buckler, Georgina. Anna Comnena: A Study. Oxford: University Press, 1929.
- Blondal, Sigfus. Varangians of Byzantium: An Aspect of Byzantine Military History. Trans. by Benedikt S. Benedikz, Cambridge: 1978. ISBN 0-521-21745-8.
- Davidson, H.R. Ellis. The Viking Road to Byzantium. London: 1976. ISBN 0-04-940049-5.
- Enoksen, Lars Magnar. (1998). Runor: historia, tydning, tolkning. Historiska Media, Falun. ISBN 91-88930-32-7.
- Jansson, Sven B. (1980). Runstenar. STF, Stockholm. ISBN 91-7156-015-7.