Slag van Verdun

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Slag van Verdun
Deel van Eerste Wêreldoorlog

Die Slag van Verdun
Datum 21 Februarie - 18 Desember 1916
Ligging Verdun, Frankryk
Resultaat Franse oorwinning
Strydende partye
Frankryk Duitse Keiserryk
Bevelvoerders
Philippe Pétain
Robert Nivelle
Erich von Falkenhayn
Wilhelm von Preussen (1882–1951)
Sterkte
1 000 000 1 100 000
Ongevalle
450 000 400 000
Fort Douaumont Februarie 1916
Fort Douaumont Desember 1916

Die Slag van Verdun was een van die deurslaggewende veldslae tydens die Eerste Wêreldoorlog op die westerse front, tussen die Duitse en Franse leërs tussen 21 Februarie tot 18 Desember 1916 rondom die stad Verdun in die noordooste van Frankryk. [1]

Die Slag van Verdun het meer as 'n kwartmiljoen menselewens geëis en minstens 'n miljoen gewondes opgelewer. Verdun was een van die langste en bloedigste veldslae in die Eerste Wêreldoorlog en in menseheugenis. In beide Frankryk en Duitsland het die veldslag simbolies geword van die vreeslikheid van oorlog; op soortgelyke wyse as wat die Slag van die Somme vir die Britte of die "Slag van Gettysburg" vir die Amerikaners 'n soortgelyke betekenis het.

Die Slag van Verdun het die frase "Ils ne passeront pas" ("Hulle sal nie verbygaan nie") in Frankryk gewild gemaak en is deur Robert Nivelle geuiter al word dit dikwels verkeerdelik aan Philippe Pétain toegeskryf.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Eeue lank het Verdun 'n sleutelrol gespeel in die verdediging van die Franse binneland vanweë die stad se strategiese ligging aan die Meuserivier. Attila die Hun, het byvoorbeeld in die vyfde eeu misluk in sy poging om die dorp in te neem. Tydens die verdeling van Charlemagne se ryk tydens die Verdrag van Verdun in 843 is die dorp deelgemaak van die Heilige Romeinse Ryk. Die Verdrag van Munster in 1648 het Verdun aan Frankryk toegesê. Verdun het 'n baie belangrike rol gespeel in die verdedigingslinie wat na die Frans-Pruisiese oorlog van 1870 gebou is. In reaksie op Duitse bedreigings op die oosgrens is 'n sterk linie van versterkings tussen Verdun en Toul en tussen Épinal en Belfort opgerig. Verdun het die Champagne-vlaktes verdedig en dus ook die toegang tot die hoofstad, Parys.

In 1914 het Verdun die Duitse inval weerstaan en die stad se versterkings kon selfs opgewasse bly teen die reuse artillerie wat die Duitsers ontplooi het. Die Franse garnisoen is in die stadsdeel wat deur Vauban in die 17de eeu gebou is, gehuisves. Teen die einde van die 19de eeu is 'n ondergrondse kompleks gebou wat gedien het as werkswinkels, ammunisie-opgaarplekke, hospitale en kwartiere vir die Franse soldate.

Aanloop tot die veldslag[wysig | wysig bron]

Na die Duitsers nie in 1914 daarin kon slaag om 'n vinnige oorwinning te behaal nie, het die oorlog vinnig in 'n skaakmat op die Westelike Front ontwikkel. Loopgraafoorlogvoering het ontstaan en nie een van die kante kon 'n deurbraak bewerkstellig nie.

In 1915 het alle pogings om 'n deurbraak te bewerkstellig – deur die Duitsers by die tweede Slag van Ypres, die Britte by die Slag van Neuve Chapelle en deur die Franse by die Slag van Champagne – misluk met uiters swaar ongevalle die enigste resultaat aan beide kante.

In sy na-oorlogse memoirs, het die Duitse stafhoof, Erich von Falkenhayn, aangedui dat hulle geglo het dat al was 'n deurbraak nie meer moontlik nie, hulle steeds die Franse tot oorgawe sou kon dwing deur voldoende verliese toegedien kon word. Hy het verduidelik dat sy motivering vir die slag was om die Franse op 'n punt aan te val vanwaar hulle om strategiese redes en om nasionale trotse eenvoudig nie sou kon terugval nie. Sodoende wou hulle die Franse leër in 'n uitputtingstryd dompel. Falkenhayn het gesê dat hulle die stad van Verdun gekies het om die Franse "wit te bloei". Vroeg in 1916 is Verdun se ondeurdringbaarheid ernstig verswak. Die Franse het ook baie van hulle grofgeskut en garnisoene daarvandaan verwyder. Dit was hoofsaaklik as gevolg van Generaal Joseph Joffre, die opperbevelvoerder van die Franse leër, se toedoen. Joffre het saam met andere geglo dat hierdie soort versterkings verouderd geraak het, na die maklike val van die Belgiese forte te Luik en Namur. Tussen Augustus en Oktober 1915 is soveel as 50 kanonbatterye en 128 000 kanonkoeëls na ander gebiede verskuif. Met die voltooiïng van die herontpooiïng het Verdun se forte minder as 300 stuks kanonne met heeltemal ontoereikende ammunisie tot hul beskikking gehad.

Falkenhayn het die logistieke omstandighede van die gebied in ag geneem in sy keuse van 'n aanvalspunt: Verdun was aan drie kante geïsoleer; kommunikasie na die Franse agterhoede was swak en laastens het die Duitsers 'n spoorlyn gehad wat slegs twaalf myl van die stad af geleë was. Die Franse het in teenstelling hiermee slegs 'n enkele pad, die Voie Sacrée tot hul beskikking gehad waarlangs hulle voorrade en versterkings kon verkry. Falkenhayn was vol vertroue dat die verhouding van verliese sterk in die Duitsers se guns sou wees.

Falkenhayn het in sy memoirs aangedui dat hulle eerder as 'n tradisionele militêre oorwinning eerder Verdun wou gebruik om die Franse leër uit te put. In sy memoirs haal hy 'n memo aan wat hy aan die Keiser gestuur het:

"Die linie in Frankryk het breekpunt bereik. 'n Massadeurbraak – wat in elk geval buite ons vermoë is – is onnodig. Doelwitte is binne ons bereik waarteen die Franse Generale Staf noodgedwonge elke man tot hul beskikking in die veld sal moet stoot. As hulle dit doen, sal dit die Franse magte doodbloei."

Onlangse navorsing van Holger Afflerbach et al. het die waarheid van hierdie sogenaamde "Christmas memo".[2] bevraagteken. Daar is nooit 'n kopie daarvan teruggevind nie en die enigste plek waar dit verskyn is in Falkenhayn se eie memoires. Sy bevelhebbers by Verdun, insluitende die Duitse kroonprins ontken dat hulle geweet het van 'n plan wat hierop gebaseer was. Afflerbach stel dat dit waarskynlik is dat Falkenhayn nie ontwerp het om die Franse magte "dood te bloei", maar dat hy dit naderhand toegevoeg het om die Verdun-aanval te regverdig.

Onlangse ontledings volg dieselfde pad en sluit die tradisionele uitleg uit. Die offensief was dalk beplan om Verdun se verswakte verdediging te verpletter en dit dan in te neem en die hele front oop te maak. Verdun, as die kern van 'n uitgebreide spoorstelsel, sou die Duitsers geweldig gehelp het.


Verdere leesstof[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Alistair Horne The Price of Glory: Verdun 1916 (Viking-Penguin, 1991) bl.1
  2. Holger Afflerbach: Falkenhayn. Politisches Denken und Handeln im Kaiserreich (München: Oldenbourg, 1994); "Planning Total War? Falkenhayn and the Battle of Verdun, 1916," in Great War, Total War: Combat and Mobilization on the Western Front, 1914-1918, Roger Chickering and Stig Foerster, eds. (New York: Cambridge, 2000)

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

  • Webblad oor die Slag van Verdun Geargiveer 13 Augustus 2015 op Wayback Machine (en)
  • The Verdun Forum Geargiveer 17 November 2011 op Wayback Machine (en)
  • Verdun Geargiveer 27 September 2011 op Wayback Machine (en) (de)
  • Info from firstworldwar.com (en)
  • Verdun: 'n boekuittreksel Geargiveer 13 Augustus 2004 op Wayback Machine (en)
  • "Verdun - A Battle of the Great war".