WV22
| WV22 | ||
| Grafkelder van Amenhotep III | ||
| ||
| Die kop van Amenhotep III teen die mure van WV22; nou in die Louvre. | ||
| Ligging | Vallei van die Konings | |
| Land |  Egipte
| |
| Ontdek | Voor 1799 | |
| Uitgrawings deur | Theodore M. Davis Howard Carter (1915) Waseda-university (1989-tans) | |
| Versiering | Amdoeat | |
← Vorige WV21 Volgende →
WV23 | ||
WV22, ook bekend as KV22, is 'n grafkelder in die westelike deel van die Vallei van die Konings by Thebe, naby die moderne stad Luxor in Egipte. Dit bevat die graf van die laaste farao van die 18de Dinastie, Amenhotep III. Die grafkelder is uniek deurdat dit twee bykomende grafkamers het vir die farao se vroue, Tije en Sitamoen (wat ook sy dogter was). Dit is amptelik ontdek deur Prosper Jolloisen Édouard de Villiers du Terrage, ingenieurs in Napoleon se ekspedisie na Egipte in Augustus 1799, maar was waarskynlik voorheen reeds oop. Die sarkofaag word vermis.
Uitgrawings is die eerste keer deur Theodore M. Davis gedoen, maar die besonderhede het verlore gegaan. Die eerste aangetekende uitgrawings was deur Howard Carter in 1915. Sedert 1989 doen 'n Japannese span van die Waseda-universiteit onder leiding van Sakuji Yoshimura en Jiro Kondo werk aan die grafkelder.
Die grafkelder se uitleg volg dié van sy voorgangers Amenhotep II (KV35) en Toetmoses IV (KV43); die versiering is egter van 'n beter gehalte. Verskeie beelde van die farao se kop is uit die muur gesny en kan vandag in die Louvre besigtig word.
Ligging en ontdekking[wysig | wysig bron]
Die grafkelder is geleë in 'n inham aan die oostekant van die wadi,[1] 2 km van die ingang na die Westelike Vallei.[2] Anders as vorige grafkelders is dit nie in die soliede rots uitgegrawe nie, maar in die helling.[3]
Sowat 60 m suid van die grafkelder is WVA, wat na aanleiding van flesse en erdeware wat daar aangetref is, moontlik as 'n stoorkamer van WV22 gedien het.[4]
Uitleg[wysig | wysig bron]
a – ingang
b – gang
c – trap
d – gang
e – putskag
e1 – putkamer
f – saal met pilare
g – gang
h – trap
i – voorkamer
j – grafkamer
j1 – sykamer
j2 – koningin (Sitamoen) se grafkamer
j3 – koningin (Tije) se grafkamer
j4 – sykamer
Die grafkelder is 85 m lank en volg min of meer dieselfde patroon as KV43, die grafkelder van Amenhotep se vader, Toetmoses IV.[5][3] Dit bestaan uit twee aflopende gange wat met 'n trap verbind is en na 'n putkamer lei,[1] waarvan die skag 7,5 m diep is. Onder in die skag is 'n kamer na die westekant. Dit lyk of die kamer later na die westekant vergroot is, want die kapmerke verskil van dié elders in die grafkelder.[4] Anderkant die putkamer lei 'n groot kamer met pilare na nog 'n aflopende gang en trap.[4]
Die vierkantige voorkamer lei na die grafkamer, ook met pilare, en 'n plek vir die sarkofaag.[1] Drie klein sykamers en nog twee kamers met 'n pilaar elk lei uit die grafkamer. Elk het sy eie sykamer.[1]
Uitgrawings[wysig | wysig bron]
Die eerste uitgrawings is iewers tussen 1905 en 1914 namens die Amerikaanse miljoenêr-sakeman Theodore M. Davis gedoen, maar die besonderhede is onbekend.[4]
Howard Carter het die grafkelder tussen 8 Februarie en 8 Maart 1915 verken namens lord Carnarvon.[4] In uitgrawings buite die grafkelder is glas en 'n begrafnisbeeldjie met Tije se naam op gevind.[3]
Buite die ingang het Carter deposito's ontdek met kalfkoppe op groepe miniatuurhouers met kosoorblyfsels, modelgereedskap en gedenkstene met die naam van Toetmoses IV, wat daarop dui dat die grafkelder eers vir hom bedoel was.[5]
Binne-in die grafkelder was werk gekonsentreer op dele wat Davis nie verken het nie, soos in die diep putskag en die kamer langsaan. Carter se vondste van hier sluit in 'n naaf van die houtwiel van 'n strydwa, 'n herdenkingsplaat en fragmente van kiste uit die Derde Oorgangstydperk.[3][5] In die grafkamer het hy fragmente van die kalsietkis vir begrafnisflesse ontdek.[3]
Herverkenning[wysig | wysig bron]
In September 1989 het die Waseda-universiteit se Egiptiese argeologiese sending begin om die res van die graf skoon te maak en 'n presiese plan en die helling van die grafkelder te bepaal. In die puinhoop buite die ingang is baie klein voorwerpe ontdek, soos skerwe van potte en houtetikette.
Die sykamer vir Sitamoen het baie puin bevat wat waarskynlik van Davis se uitgrawings oorgebly het. Nog klein fragmente is hier gekry.[5]
Inhoud[wysig | wysig bron]
Ná Jaar 38 of 39 van sy bewind is Amenhotep III begrawe met 'n reeks begrafnisvoorwerpe soortgelyk aan dié van Toetankamen. Die koning is waarskynlik begrawe in kiste wat inmekaarpas en met 'n goue dodemasker.[3] Die kiste en mummie is begrawe binne-in 'n groot cartouchevormige sarkofaag van graniet in plaas van kwartsiet: die eerste gebruik van dié steen vir 'n koninklike begrafnis in die 18de Dinastie.[6] Net die deksel van sowat 3 m lank is oor; dit is nou in die helfte gebreek.[3] Op die deksel is inskripsies in agt horisontale stroke; die onderkant is versier met die gevlerkte figuur van Noet. Die bokant van die deksel was eens in bladgoud bedek.[3][5] Houtfragmente dui aan die sarkofaag was in 'n reeks houtheiligdomme toe.[3]
Amenhotep het meer as 80 begrafnisbeelde (oesjabti) gehad. Baie van die voorbeelde wat behoue gebly het, was van steensoorte soos serpentyn, kalsiet, granodioriet en rooi graniet. Die meeste is van hout: Ingevoerde hout soos ebbe- en sederhout is gebruik.[7]
Hoewel voorsiening gemaak is vir die mummies van Tije en Sitamoen, is dit te betwyfel of hulle ooit hier begrawe is. Albei het Amenhotep blykbaar oorleef en is elders begrawe. Niks is van Sitamoen se graf bekend nie, maar Tije het tot lank ná die begin haar seun, Achenaten, se bewind gelewe en is skynbaar in Amarna begrawe. Die erg beskadigde mummie van Amenhotep III is in Jaar 13 van Smendes uit die grafkelder gehaal en is eindelik in KV35, die graf van Amenhotep II, ontdek saam met ander mummies uit die 18de Dinastie, insluitende dié van Tije en die Jonger Dame, Toetankamen se moeder.[3]
Dit is duidelik van die fragmente dat die grafkelder in antieke tye beroof is. Die goud is van die kiste verwyder. Baie goudfoelie en ander goudvoorwerpe is na die hoofvallei gedra, waar dit in 1902 deur Carter naby KV36 gevind is.[3] Geen dele van die sarkofaag is in die uitgrawings gekry nie.[3][5]
Versiering[wysig | wysig bron]
Die mure en plafonne van die grafkamer, voorkamer en putskag is alles versier; Die kamer vir Tije is gedeeltelik versier. In die put- en voorkamer is versierings oor die geblokkeerde en gepleisterde deuropeninge aangebring.[5] Vir die eerste keer word die koning vergesel van sy ka en gesien voor Hathor en Noet.
In die putkamer word Amenhotep vergesel van die ka van sy vader, moontlik om aan te toon die koning beskou die daarstelling van die grafkelder deur sy vader as belangrik.[3] Dit kan ook beteken die grafkelder was eers vir Toetmoses bedoel.[5]
Die grafkamer is versier met volledige weergawes van die Amdoeat, met die figure en teks kursief.[8] Ongelukkig was die versierings met die tyd van die grafkelder se ontdekking reeds in 'n swak toestand.[3] Die skilderings is deur sout beskadig en dele van die pleister het van die rotse weggetrek.[5] Dele is uitgesny an kan nou in die Louvre gesien word.[3] As deel van die Waseda-uitgrawings word die skilderings gerestoureer deur 'n span Japannese, Egiptiese en Italiaanse kundiges.[9]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "KV 22 – Amenhetep III". Theban Mapping Project (in Engels). American Research Centre in Egypt. Besoek op 3 Januarie 2022.
- ↑ Harwood, Richard S. (2013). "The Western Valley of the Kings Project". In Creasman, Pierce Paul (red.). Archaeological Research in the Valley of the Kings and Ancient Thebes: Papers Presented in Honour of Richard H. Wilkinson. University of Arizona Egyptian Expedition. pp. 39–54. ISBN 978-0-9649958-1-9. Besoek op 20 September 2021.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 Reeves, Nicholas; Wilkinson, Richard H. (1996). The Complete Valley of the Kings: Tombs and Treasures of Egypt's Greatest Pharaohs. London: Thames & Hudson Ltd. pp. 110–115. Besoek op 23 Desember 2021.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Kondo, Jiro (1995). "The Re-clearance of Tombs WV 22 and WV A in the Western Valley of the Kings". In Wilkinson, Richard H. (red.). Valley of the Sun Kings: New Explorations in the Tombs of the Pharaohs (PDF). Tucson: The University of Arizona Egyptian Expedition. pp. 25–33. Besoek op 23 September 2021.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Kondo, Jiro (1992). "A Preliminary Report on the Re-clearance of the Tomb of Amenophis III (WV 22)". In Reeves, C. N. (red.). After Tut'ankhamūn: Research and Excavation in the Royal Necropolis at Thebes (2009 uitg.). London: Routledge. pp. 41–54. ISBN 978-0-415-86171-7.
- ↑ Dodson, Aidan (2014). Amarna Sunrise : Egypt from Golden Age to Age of Heresy (2016-sagteband uitg.). Kaïro: The American University in Cairo Press. p. 82. ISBN 978-977-416-774-4.
- ↑ Kawai, Nozomu (2013). "Some Remarks on the Funerary Equipment from the tomb of Amenhotep III (KV22)". In Crewman, P.P. (red.). Archaeological Research in the Valley of the Kings & Ancient Thebes: Papers Presented in Honor of Richard H. Wilkinson. University of Arizona Egyptian Expedition. pp. 149–172. ISBN 978-0-9649958-1-9. Besoek op 20 Julie 2022.
- ↑ Hirst, John J. "Amenhotep III – KV 22". Osirisnet: Tombs of Ancient Egypt. Besoek op 19 Januarie 2022.
- ↑ "Western Valley of the Kings Project: Tomb of Amenhotep III (KV 22) and WV A". Institute of Egyptology, Waseda University, Tokyo, Japan. Besoek op 2 Januarie 2022.
Skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie WV22.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
