Bestaansboerdery

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Soos in die meeste gevalle in Afrika suid van die Sahara, is dié Kameroense boer besig om sy bestaansboerdery te bedryf.

Bestaansboerdery is selfgenoegsaamheids-boerdery waar boere daarop fokus om genoeg kos te produseer om hulself en hul gesinne te voed. Die uitset is meestal net genoeg vir eie behoeftes en daar is gewoonlik min oor om te verkoop. Die tipiese bestaansboer het 'n reeks van gewasse en diere om hom en sy gesin deur die jaar van kos en kledingstukke te voorsien. Die besluit oor wat aangeplant gaan word berus grotendeels op dit wat sy gesin vir die jaar gaan nodig hê, en sekondêr wat die markpryse is. Die volhoubaarheid van bestaansboerdery: dit is die lewe laer as die vlak van die markgerigte kleinboere. Hulle is die mense wat genoeg verbou wat hulle nodig het om aan die lewe te bly, bou hul eie huise, en oorleef sonder om gereeld op die markte voorrade te gaan koop. "Afgesien van die noodsaaklikheid van selfgenoegsaamheid in bestaansboerdery, is die hedendaagse bestaanboere tog in 'n mate betrokke by die verkoop van hul landbouprodukte, maar dit is in die meeste gevalle vir goedere wat hulself nie nodig het vir oorlewing nie, en kan suiker, yster dakplate, fietse, tweedehandse klere, en so meer insluit. Die meeste bestaansboere is deesdae in ontwikkelende lande. Hoewel die omvang in die handel, gemeet in harde kontant, minder is as die van verbruikers in lande met moderne markte, het baie van hulle belangrike handelskontakte en handelsware omdat hulle vanweë hul spesiale vaardighede, of besonderse toegang tot grondstowwe, in aanvraag is op die markte," American Journal of Agricultural Economics.

Die bestaansboerdery in graan (hoofsaaklik koring en gars) is die eerste keer gedurende die Neolitiese Revolusie gedokumenteer toe mense langs die Nylrivier, Eufraat, en die Indus-valleie begin bly het. Bestaansboerdery het ook onafhanklik in Meksiko begin met mielieboerdery, en met aartappels in die Andes.

Bestaansboerdery is steeds aan die orde van die dag in groot dele van Afrika,[1] en dele van Asië en Latyns-Amerika. Dié soort boerdery het teen die begin van die Eerste Wêreldoorlog grootliks in Europa, en in Noord-Amerika, met die koms van die deelboere en huurder-boerdery in die 1930s en 1940's verdwyn.[2] Dit was egter nog so onlangs soos in die 1950's 'n algemene verskynsel op familieplase in Noord-Amerika en Europa dat gesinne die meeste van hul eie voedsel en klere geproduseer het, hoewel die verkope van sommige van die plaasprodukte genoeg geld ingebring het om sekere stapels soos suiker, koffie, tee, brandstof (petrol en lampolie), tekstielprodukte soos kledingstukke, naalde, garing, medisyne, hardeware produkte soos spykers, skroewe en draad, en 'n paar luukshede soos lekkers en boeke, te kon koop. Baie van die bogenoemde items, sowel as sosiale dienste van 'n dokter, veearts, hoefsmid en ander is dikwels met ruilhandel betaal, eerder as met geld. Bestaans- en semi-bestaansboerdery het weer sedert 1990 in Sentraal- en Oos-Europa binne die oorgangsekonomie lewe gekry.[3]

Soort van bestaansboerderye[wysig | wysig bron]

Verskuiwingsboerdery[wysig | wysig bron]

Met hierdie tipe landbou is 'n lap woudgebied se bome afgekap, gebrand en die plantegroei skoongemaak om gewasse aan te plant. Na twee of drie jaar, wanneer die vrugbaarheid van die grond agteruit gegaan het, is die lap grond netso gelos, en die boer beweeg eenvoudig aan na 'n nuwe stuk grond in die woud om die proses te herhaal. Wanneer die grondgebied braak gelaat word, groei die woud in die skoongemaakte gebied weer terug na 'n vrugbare aarde met die biomassas wat weer herstel na sy oorspronklike stand. Na 'n dekade of langer, kan die boer weer terugkeer na sy eerste stukkie grond toe. Dié soort van landbou is volhoubaar in lae-bevolkingsdigtheid, maar in gebiede met 'n hoër digtheid van mense word die grondgebied meer gereeld skoongemaak, met die gevolg dat die grond nie kan herstel nie, die woude word oopgekap, wat 'n tipe van gewas laat groei tot nadeel van die groot bome. Die uiteinde hiervan is ontbossing en gronderosie.[4]

Primitiewe landbou[wysig | wysig bron]

Terwyl die "kap en brand"- tegniek 'n goeie beskrywing is vir die voorbereiding van nuwe landbougrond, het die boere oor die algemeen ook nog kleiner plekke, soms net 'n groentetuin, naby die plaasopstal wat verbou word. Die huisafval is gereeld  by sulke tuintjies naby die huise gestort. Die mis van die hoenders en bokke is aanvanklik net op komposhope weggegooi om dit uit die pad te kry. Baie van die boere het egter die waarde hiervan besef en dit gereeld op hul kleiner landerye gebruik. Hulle het ook soms sulke grond besproei as hulle naby water was.

In sommige van die tropiese streke in Afrika is kleiner landerye gebruik om gewasse in opgeboude beddings te kweek. Sulke boere is inderdaad baie meer gesofistikeerd as wat met die negatiewe verwysing van "afkap en brand" na bestaansboere verwys word.

Nomadiese herders[wysig | wysig bron]

Dit is die tipe van boere wat met hul kuddes van plek tot plek trek op soek na kos vir hul diere. Oor die algemeen boer hulle met skape, bokke en beeste, vir die melk velle, vleis en wol van die diere. Dié soort van boerdery is algemeen in dele van sentraal-, oos- en wes- Asië, Indië, oos- en suidwes-Afrika en noord-Eurasië. Voorbeelde van die nomade is die Bhotijas en Gujjars van die Himalaja.

Intensiewe bestaansboerdery[wysig | wysig bron]

Met intensiewe bestaansboerdery bewerk die boer 'n kleinhoewe met eenvoudige implemente en met arbeiders om hom te help. In 'n klimaat   van baie sonskyndae en vrugbare grond kan 'n boer meer as een gewas op dieselfde grond per jaar verbou. Boere gebruik hul kleinhoewes om genoeg vir hulself te produseer, en die oorblywende plaasprodukte word vir ander goedere verruil. Dit beteken dat daar baie meer voedsel per akker geproduseer word in vergelyking met ander maniere van bestaansboerdery. In die intensiefste situasies kan boere selfs terrasse teen skuinstes bou vir rysvelde. Sulke velde is algemeen in die dig bevolkte dele van Asië soos in die Filippyne. Dit kan nog intensiewer bedryf word om kompos, kunsmatige besproeiing en dierereste as kunsmis te gebruik. Intensiewe bestaansboerdery kom voor in die dig bevolkte gebied van die reënstreke van suid-, suidwes-, en oos-Asië.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Goran Hyden.
  2. Tony Waters.
  3. "Steffen Abele and Klaus Frohberg (Eds" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 19 Julie 2011. Besoek op 23 Maart 2016.
  4. "Soil Erosion from Shifting Cultivation and Other Smallholder Land Use in Sarawak, Malaysia". Agriculture Ecosystems & Environment. 4 (42).

Nog leesstof[wysig | wysig bron]