Betsimisaraka
Betsimisaraka | |
---|---|
Betsimisaraka-vroue | |
Totale bevolking: | Meer as 1,5 miljoen (2011) |
Belangrike bevolkings in: | Ooskus van Madagaskar |
Taal: | Malgassies, Noord-Betsimisaraka |
Geloofsoortuiging: | |
Verwante etniese groepe: | Tsimihety |
Die Betsimisaraka ("die baie onskeibares ") is die grootste etniese groep in Madagaskar naas die Merina en maak sowat 15% van die algehele bevolking uit. Hulle bewoon ’n groot strook aan die ooskus van die eiland, van Mananjary in die suide tot Antalaha in die noorde. Die Betsimisaraka het ’n lang geskiedenis van uitgebreide kontak met Europese seevaarders en handelaars en dit het ’n aansienlike subgroep met gemengde Europees-Maleisiese oorsprong met die naam zana-malata tot gevolg gehad. Die Europese invloed is duidelik in die plaaslike musiekgenres valse (wals) en basesa, wat gewoonlik op die trekklavier gespeel word.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Deur die 17de eeu is verskeie clans van die ooskus deur hoofmanne regeer wat gewoonlik aan die hoof van een of twee dorpies was. ’n Zana-malata met die naam Ratsimilaho het hierdie clans in 1710 onder sy bewind verenig. Hy het 50 jaar regeer en ’n gevoel van gedeelde identiteit en stabiliteit in sy koninkryk gevestig, maar sy opvolgers het die eenheid geleidelik laat verswak en dit kwesbaar gelaat vir die groeiende invloed van Europese en veral Franse setlaars, slawehandelaars, sendelinge en handelaars. Die verdeelde Betsimisaraka-koninkryk is maklik in 1817 deur Radama I, koning van Imerina, gekoloniseer. Hy het vanuit sy hoofstad, Antananarivo op die sentrale plato, regeer. Die onderwerping van die Betsimisaraka in die 19de eeu het hulle redelik verarm gelaat; onder die Franse koloniale bewind (1896-1960) is ’n poging aangewend om toegang tot onderwys en betaalde werkneming te verbeter.
Wat kultuur betref, kan die Betsimisaraka in ’n noordelike en suidelike subgroep verdeel word. Hulle deel baie kultuurelemente, soos die verering van hul voorouers, geestesbesetenheid, rituele offerandes van die seboe en ’n patriargale sosiale struktuur. Hulle beoefen famadihana (herbegrafnis) en sambatra (besnydenis) en glo in towery en ’n verskeidenheid bonatuurlike magte. Baie taboes en volksverhale draai om lemurs en krokodille, wat albei volop in die Betsimisaraka se gebied is.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia