C.M. Stimie

C.M. Stimie (* 9 Mei 1911, Lindley – † 4 Oktober 1992) was ’n onderwyser en onder andere skoolhoof van Hoërskool Aberdeen en Hoërskool Durbanville, onderwysnavorser en hoofinligtingsbeampte by die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing, en skrywer wat etlike boeke die lig laat sien. Hy maak ook per geleentheid van die skuilnaam Christo Styger gebruik.

Lewe en werk

Christiaan Matthys Stimie is op 9 Mei 1911 op die plaas Onderfontein in die distrik Lindley in die Vrystaat gebore. Sy skoolopleiding begin by die plaasskole Rondeheuwel en Ontevrede in dieselfde distrik. In 1919 verhuis die gesin na Lindley, waar hy verder skoolgaan en in 1928 matrikuleer.

Hy studeer verder aan die Universiteit van Stellenbosch en bekwaam hom as onderwyser in Engels en Latyn. Hy behaal die B.A.-graad in 1931 en die Senior Onderwysdiploma in 1932. In 1944 behaal hy ook die M.Ed.-graad aan Stellenbosch met ’n verhandeling oor Opstelonderwys op die hoërskool: ’n ondersoek met behulp van vraelysgegewens na die doelstellings, prosedures en resultate van opstelonderwys in die eerste taal in Senior Sertifikaat-klasse.

Vanaf 1935 tot 1947 is hy verbonde aan die Hoërskool Charlie Hofmeyr op Ceres en hy word dan in 1947 skoolhoof op die Hoërskool Aberdeen. Hy is vanaf 1951 skoolhoof van die Hoërskool Durbanville en tree af aan die einde van 1969 na byna negentien jaar diens aan hierdie skool. Na sy aftrede uit die onderwys aanvaar hy ’n pos as Hoofinligtingsbeampte van die RGN (Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing).

Hy is getroud met Johanna Margaretha (Marguerite) van der Merwe, wat saam met hom op universiteit was en op 4 September 2004 oorlede is. Op 4 Oktober 1992 is hy oorlede.

Skryfwerk

Reeds op skool skryf hy baie verhale, sketse en gedigte, maar dit word nie gepubliseer nie. In 1931, terwyl hy student op Stellenbosch is, wen hy ’n prys met ’n kortverhaal Ou Frans, wat later in Die Huisgenoot gepubliseer word. Hierna verskyn ’n hele aantal artikels van opvoedkundige aard en verhale in Die Huisgenoot en ander tydskrifte. Die speurverhaal Geheim op Voorplaas verskyn onder die skuilnaam Christo Styger.

Lourens kom terug is ’n roman oor die gevolge van ’n ongelukkige jeug, wat minderwaardigheidsgevoel, gewetenlose selfsug en ander komplekse insluit. Deur harde werk kom Lourens uiteindelik vry van die knellende armoede waarin hy groot geword het. Hy kan egter nie die vernederings van sy kinderdae en die beledigings wat hy van die dorpsmense ontvang het, vergeet nie.  Hy voel dat die lewe hom ’n verskoning skuldig is en gaan terug na sy tuisdorp om dit af te dwing. Tydelik word hy ’n man van aansien en gewild onder die jongmeisies, maar sy skewe motiewe haal hom eindelik in.

Die kortverhaal Ou Frans is ’n voorstelling van ’n agterlike mens se bestaan. Hierdie verhaal verwerk die skrywer later tot ’n novelle en dit word in boekvorm gepubliseer. Benewens romans skryf hy ook ’n aantal toneelstukke, maar almal word vir publikasie afgekeur. As vertaler is hy verantwoordelik vir Seun van die Jangtse, vertaling van Young Fu of the Upper Jangtse van Elizabeth Foreman Lewis. Hierdie boek oor Chinese tradisies en kultuur is in 1932 met die Newbery-medalje bekroon.

Na sy aftrede uit die onderwys sluit hy aan by die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing (RGN), waar hy hom besig hou met navorsing oor die onderwys. By die RGN verskyn dan ’n aantal publikasies oor hierdie navorsing, insluitende Education in the Republic of South Africa, Training after standard ten in the Republic of South Africa, excluding university training (saam met Caroline Geggus), University education in the Republic of South Africa (saam met Caroline Geggus) en Tertiary training outside universities and career opportunities (saam met C.J.S. Coetzee en Caroline Geggus). Hierdie werke verskyn in beide Engels en Afrikaans.

Vir skoolgebruik stel hy die handleidings Living English vir verskillende standerds in beide die junior en senior klasse saam, terwyl The cool web ’n bloemlesing van Engelse gedigte vir hoërskoolleerlinge is wat hy saam met J.M. Stimie en Ernest Pereira saamstel.

Sy boek Durbanville – Drie eeue van wellewendheid (in Engels en Afrikaans), waarin hy die geskiedenis van Durbanville te boek stel, is postuum gepubliseer. Hierdie boek is ryklik geïllustreer met foto’s.

Publikasies

Werke uit sy pen sluit in:

Jaar	Publikasies
	Fiksie
1945	Geheim op Voorplaas (Christo Styger)
1947	Lourens kom terug
1948	Ou Frans
	Nie-fiksie
1964	Children of the Camdeboo
1970	Education in the Republic of South Africa
1971	Training after standard ten in the Republic of South Africa, excluding university training (saam met Caroline Geggus)
1972	University education in the Republic of South Africa (saam met Caroline Geggus)
1974	Living English for juniors
1976	Taalsake
1977	Tertiary Training Outside Universities and Career Opportunities (saam  met C.J.S. Coetzee en Caroline Geggus)
	Durbanville – Drie eeue van wellewendheid
	Vertaling
1969	Seun van die Jangtse – Elizabeth Foreman-Lewis
	Samesteller
1972	Directory of research organizations in the human sciences in South Africa 1972 (saam met C.J.S. Coetzee en Caroline Geggus)
1976	The cool web: Poems for senior South African high school students (saam met J.M. Stimie en Ernest Pereira)

Bronnelys

Boeke

• Dekker, G. Afrikaanse Literatuurgeskiedenis. Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983