Christine Basson (skrywer)
- Hierdie artikel handel oor die skryfster. Vir ander persone, sien Christine Basson (dubbelsinnig).
| Christine Basson | |
| Geboorte | 1941 |
|---|---|
| Sterfte | 26 September 1980 |
| Nasionaliteit | Suid-Afrika |
| Beroep | Skrywer |
| Eerbewyse | Christine Piek-beursfonds |
| Bekende werke | Reis deur 'n revolusie |
| Huweliksmaat | Ben Piek |
| Kind(ers) | 3 dogters |
Christine Basson (* 1941 – 26 September 1980) was 'n Suid-Afrikaanse skrywer.[1]
Lewe en werk [wysig | wysig bron]
Basson is in 1941 gebore en het op 'n wynplaas naby Klapmuts in die Kaap grootgeword. Sy het aan die Hoër Meisieskool in die Paarl gematrikuleer, waar sy eerste in die Kaapprovinsie geëindig het. Aan die Universiteit van Suid-Afrika verwerf sy die M.A.-graad in Afrikaans-Nederlands met lof. Later volg sy ook 'n driejarige kursus in Linguistiek aan hierdie universiteit. Sy was as joernalis aan die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie (SAUK) se nuusdienste verbonde, waar sy praatjies oor Suid-Afrika skryf vir buitelandse uitsendings. As 'n stigterslid van die vrouevereniging Kontak poog sy om beter rasseverhoudinge te bewerkstellig. In hierdie hoedanigheid lewer sy 'n besondere bydrae tot Kontak se ondersoek na die probleme van die moedergesin. Sy is in 1963 getroud met professor Ben Piek van die Randse Afrikaanse Universiteit se Departement Sosiologie en hoof van die Instituut vir Ontwikkelingstudie by hierdie universiteit. Die egpaar het drie dogters en het in Randburg gewoon. In 1966 en 1967 bly hulle in Parys in Frankryk, waar haar man tydens sy langverlof verdere navorsing doen. In 1973 vertoef sy vyf maande saam met haar gesin in Chili, waar haar man geboortebeperkingsmaatreëls in hierdie onderontwikkelde land gaan bestudeer by die Verenigde Nasies se Instituut vir Demografiese Navorsing. Hier leer sy Spaans aan sodat sy die nuusgebeure in die koerante en op televisie kan volg en makliker met die mense oor die weg kan kom. Later spandeer hulle ook 'n paar maande in 'n universiteitstad in die Verenigde State.[2]
Op 24 Mei 1976, 'n maand voor die Soweto-opstande, is sy stigterslid en een van die eerste bestuurskomiteelede van Kontak, 'n “Afrikaanse vrouevereniging wat hom te doel stel om ordelike skakeling en kontak tussen verskillende rassegroepe in Suid-Afrika te bevorder” en om verder ook onderlinge verhoudings en begrip tussen hierdie groepe te verbeter.[3] Hierdie groep vroue verteenwoordig verligte denke binne die destydse apartheidsbestel. Christine Piek is op 26 September 1980 op 39-jarige ouderdom oorlede,[4] nadat sy reeds 'n aantal jare ernstige gesondheidsprobleme gehad het.
Skryfwerk[wysig | wysig bron]
Na die familie se verblyf in Chili[5] skryf sy die reisboek “Reis deur 'n revolusie”,[6][7] met 'n boeiende weergawe van die land se regeringsverandering na kommunisme. Hulle arriveer in hierdie land drie jaar na die eerste demokratiese bewindsoorname deur 'n Marxistiese party en kort voor die val daarvan.[8] Die droom van demokratiese Marxisme onder president Salvador Allende eindig in rampspoed, met die land geruïneer en sy dood in 'n bloedbad. Met hulle aankoms is die ekonomie van die land aan flarde, met basiese lewensmiddels wat baie skaars is, wat hulle dwing om op die swartmark te koop of daarsonder te bly.[9] Sy maak noue kontak met die mense van die land sodat die boek 'n unieke kykie word in die lewe van die gewone mens in hierdie moeilike tye in die land. Die boek word aangebied in die vorm van aparte essays, elk met 'n eie titel, wat in bundelverband in 'n geheel saamgebind word. 'n Vervolg op hierdie boek word voltooi, maar nooit gepubliseer nie. Dit handel oor die ekonomiese agteruitgang van die land onder die Marxistiese bewind, met die voorlopige titel van “Nekslag vir 'n ekonomie”.[10]
Eerbewyse[wysig | wysig bron]
In 1985 word die Christine Piek-beursfonds tot haar nagedagtenis gestig deur die vrouevereniging Kontak, 'n organisasie waarvan sy die medestigter was. Elke jaar word 'n mediese sowel as 'n ander akademiese beurs aan verdienstelike studente van enige ras toegeken.[11]
Publikasies[wysig | wysig bron]
- "Reis deur 'n revolusie" - 1979
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Kannemeyer, J.C.: “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2”. Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg. Eerste uitgawe. Eerste druk. 1983.
- ↑ Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 2”, J.L. van Schaik-uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe. 1999.
- ↑ Willemien Strydom se M.A.-verhandeling “Die politieke betrokkenheid van Kontak en Vroue vir Vrede: 1976-1990”, Randse Afrikaanse Universiteit, Desember 1997
- ↑ Anoniem “Skryfster (39) ná 'n siekbed oorlede” “Die Transvaler” 29 September 1980
- ↑ Leuvennink, Jacqueline “S.A. vrou skryf oor Chili” “Die Burger” 18 April 1979
- ↑ Brink, André P. “Rapport” 6 Januarie 1980
- ↑ Dommisse, Ebbe “Beeld” 21 Mei 1979
- ↑ Van Zyl, Ia “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 18 no. 3, Augustus 1980
- ↑ Wessels, Igna “ 'n Student van die revolusie” “Sarie” 25 Julie 1979
- ↑ Universiteit van Johannesburg: https://ujdigispace.uj.ac.za/bitstream/handle/10210/6498/W.%20STRYDOM_1997_MA.pdf?sequence=1[dooie skakel]
- ↑ "Beurse jaarliks toegeken". Die Burger (Suid-Kaap, bl 4). 29 Augustus 1989. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 April 2016. Besoek op 8 April 2016.
