D'Artagnan
Charles de Batz de Castelmore d'Artagnan | |
|---|---|
 Illustrasie uit die roman Les mémoires de M. d'Artagnan. | |
| Gebore | ~1611 Lupiac, Frankryk |
| Sterf | 25 Junie 1673 |
| Nasionaliteit | Frankryk |
| Beroep | Franse leër |
| Titel | Kaptein |
| Eggenoot | Charlotte de Chanlecy |
| Kinders | 2 |
D’Artagnan is een van die hoofkarakters in die roman "Die drie musketiers" deur Alexandre Dumas. In die storie is hy ’n vriend van die drie musketiers en beleef hy talle avonture saam met hulle.[1]
Die karakter is gebaseer op die lewe van Charles de Batz de Castelmore, graaf van Artagnan (Frans: comte d'Artagnan), een van die 'eerste musketiers' in die leër van die Franse koning Lodewyk XIV. Hy word in Alexandre Dumas se boeke geromaniseer, en het so onder die naam d'Artagnan bekend geword.
Lewensloop[wysig | wysig bron]
Charles de Batz is in ongeveer 1611 in Lupiac in die Koninkryk van Frankryk gebore. Hy was die seun van Bertrand de Batz-Castelmore en Françoise de Montesquiou, 'n dogter van die heer van Artagnan. Toe Charles se broer oorlede is, het hy die titel Graaf van Artagnan (Comte d'Artagnan) geërf.
Sy pa was in diens van koning Hendrik IV van Frankryk, maar is in 'n aanslag teen die koning oorlede. D'Artagnan wou soos sy pa die koning dien, in die eenheid wat sedert 1622 "die Musketiers" geheet het. Toe hy omstreeks 1640 vir diens aanmeld, word hy eers geweier, omdat hy geen militêre agtergrond gehad het nie. Deur die ingryping van die graaf van Troisville, kaptein van die Musketiers, en 'n goeie vriend van sy pa, is hy in die koninklike elitekorps aangestel.
In 1644 word hy deur die toedoen van kardinaal Mazarin 'n musketier. In 1646 word die musketiers egter deur Mazarin ontbind, maar d'Artagnan kry andere opdragte. In die jare na die eerste opstand (La Fronde; 1648–1649) was hy onder andere 'n informant vir die kardinaal. Die jong koning Lodewyk XIV het hom ook vertrou om belangrike opdragte met diskresie uit te voer.
Tydens die tweede opstand vlug Mazarin na Brühl. D'Artagnan volg hom en sy trou word beloon. In 1652 word d'Artagnan luitenant by die Gardes-Françaises en in 1655 word hy tot kaptein bevorder. In 1657 word die korps van die musketiers weer ingestel, met 150 manskappe. D'Artagnan word onder-luitenant en voer die kommando aan. Met die dood van die kardinaal in 1661 is sy regiment musketiers by die koning s'n gevoeg.
In 1659 trou d'Artagnan in Vincennes met barones Charlotte de Chanlecy (1624–1683), die ryk weduwee van kaptein Léonard de Damas, wat tydens die beleg van Arras omgekom het. Die egpaar het twee seuns gehad. D'Artagnan was egter 'n wispelturige eggenoot en Charlotte, wat die Paryse lewe nie kon verdra nie, keer na haar baronie in Sainte-Croix in Bresse terug.
Lodewyk XIV sou op 9 Junie 1660 in die Baskiese kusdorp Saint-Jean-de-Luz met die Spaanse prinses Maria Theresia in die huwelik tree. Die koning maak van die geleentheid gebruik om die suidelike streke van sy ryk te besoek. Hy word tydens hierdie lang reis deur d'Artagnan en sy musketiers vergesel. Tydens die stop in Vic-Fezensac besoek d'Artagnan sy ouers se kasteel, die Chateau de Castelmore, in Lupiac.
D'Artagnan word in 1661 met die arrestasie van Nicolas Fouquet, die Frans minister van Finansies, belas. Fouquet het onder Mazarin 'n enorme fortuin en 'n magsbasis opgebou, en die koning het besluit om hom van sy posisie te verwyder. Hy gee d'Artagnan die delikate opdrag om Fouquet in Nantes in hegtenis te neem en hom oor die daaropvolgende jare na sy verskillende gevangenisse te vergesel. Hy sou die musketier van die kasteel van Angers na die kasteel van Vincennes, die Bastille en ten slotte na Pinerolo neem. Hy sorg telkens persoonlik dat die hooggeplaaste gevangene niks kortkom nie.
Sy volgende taak was die goewerneurskap oor die stad Rysel, wat in 1667 tydens die Devolusieoorlog verower is. Hy was egter nie 'n gewilde goewerneur nie en het self na die slagveld terug verlang. Hy kry sy kans met die Frans-Nederlandse Oorlog, toe Lodewyk XIV oorlog teen die Republiek van die Sewe Verenigde Nederlande verklaar het.
In 1673 lei die 62-jarige d'Artagnan die beleering van Maastricht. Toe die Franse musketiers die stad bestorm is hy op 25 Junie 1673 met 'n musketkoeël deur die keel geskiet. 'n Standbeeld van hom is op die plek opgerig, maar dit is nie bekend waar hy begrawe is nie.[2]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
- ↑ Odile Bordaz: Sur les chemins de D‘Artagnan et des Mousquetaires – Lieux et itinéraires, Balzac Éditeur, Collection:L’Envers du décor, 2005
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie D'Artagnan.
