Die Dwaas (tarotkaart)
Die Dwaas of Die Gek is een van die 78 kaarte in 'n pak tarotkaarte. In die lees van tarotkaarte in waarsêery is dit een van die 22 kaarte van die Groot Arcana. Dit is soms 0 en soms XXII (die laaste een) gemerk. In pakke kaarte wat vir tradisionele tarotspeletjies bedoel is, is dit egter gewoonlik ongenommer, want dit is nie een van die troefkaarte nie en dien 'n unieke doel.
Ikonografie[wysig | wysig bron]
Die Dwaas se naam in die Tarot van Marseille is Le Mat en in die meeste tarotpakke van Italië Il Matto. Dié argaïese woorde beteken "besetene" of "bedelaar".[1] Op die vroeëre tarotkaarte is Die Dwaas gewoonlik uitgebeeld as 'n bedelaar of swerwer.[2]
In die Visconti-Sforza-tarotpak dra Die Dwaas toiings, en kouse sonder skoene, en hy het 'n stok oor sy rug. Dit lyk of hy vere in sy hare het. 'n Soortgelyke beeld kom voor in die Duitse spel Hofämterspiel; daar word die dwaas of gek (Duits: Narr) uitgebeeld met kaal voete en 'n doedelsak.[3]
Op die Tarot van Marseille en verwante pakke word Die Dwaas ook uitgebeeld met wat 'n narrehoed kan wees; hy dra altyd 'n bondel met sy besittings oor sy rug. Dit lyk of hy deur 'n dier weggejaag word, óf 'n kat óf 'n hond. Die dier het sy broek geskeur.[4]
In die Rider-Waite-tarot en ander esoteriese pakke wat vir waarsêery ontwerp is, is Die Dwaas 'n jong man wat onwetend na 'n afgrond loop. In die Rider-Waite-pak het hy ook 'n klein hond by hom. Hy hou 'n wit roos ('n simbool van vryheid of onskuld) in die een hand vas en 'n klein bondel besittings in die ander wat onontginde kollektiewe kennis verteenwoordig.[5] Die hond verteenwoordig instink wat hom teen gevaar beskerm, terwyl hy nie kyk waar hy loop nie.
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
In die pakke kaarte voor Waite-Smith was Die Dwaas feitlik altyd ongenommer, al is daar 'n paar uitsonderings.[6] Die Dwaas is gewoonlik glad nie deel van die reeks troefkaarte nie. Tog is dit soms as die laagste of hoogste troefkaart beskou. Die Groot Arcana word tradisioneel met Romeinse syfers gemerk. Die Dwaas is gewoonlik 0, 'n Arabiese syfer.
Die Dwaas is dalk 'n voorloper van die Joker in ander speelkaarte.[7]
Voorbeelde[wysig | wysig bron]
-
Visconti-Sforza-pak (omstreeks 1451). -
Charles VI (of Gringonneur) (15de eeu) -
Sola Busca (1491). -
Tarot van Marseille (1701-'15). -
F.I. Vandenborre (1780). -
Besançon (omstreeks 1820-'30) -
Florence Minchiate (1860-'90). -
Papus (1909).
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Talia Felix, "The Cartomancer's Key"
- ↑ Images from the Tarocchi de Mantegna, besoek op 9 April 2008.
- ↑ Hofämterspiel images, Besoek op 9 April 2008.
- ↑ Bill Butler, Dictionary of the Tarot. (Schocken, 1975; ISBN 0-8052-0559-4)
- ↑ Gray, E. (1960). The tarot revealed: A modern guide to reading the tarot cards. New York, N.Y.: Bell Publishing Company.
- ↑ Belgian tarot
- ↑ Nichols, Sallie (1 September 1973). "La papesse: High priestess of tarot". Psychological Perspectives. 4 (2): 135–149. doi:10.1080/00332927308408837. ISSN 0033-2925.
Skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Die Dwaas (tarotkaart).
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
