Digitale televisie
Die term digitale televisie verwys na televisiekanale wat as digitale datastrome uitgesaai word. Gewoonlike (analoë) beeld- en klankseine word deur middel van sogenaamde analoog-na-digitaal-omsetters in digitale datastrome of binêre kodes omgeskakel.
Beeld- en klankseine word al sedert enkele jare in digitale vorm geproduseer en verwerk, en in talle lande word televisie- en radiokanale reeds as digitale programme uitgesaai. Die belangrikste digitale standaarde is
- DVB-T of DTTV (Engels: Digital video broadcasting - terrestrial, Digital terrestrial television) of digitale aardgebonde televisie,
- DVB-C of digitale kabeltelevisie,
- DVB-IPI (Internet Protocol Structure), 'n Europese oop standaard vir die verspreiding van onder meer digitale internet-televisie (IPTV),
- DVB-S of digitale satelliettelevisie,
- DVB-H (Handheld), 'n standaard vir die verspreiding van digitale televisie via selfoonnetwerke,
- DMB (Digital Multimedia Broadcasting), 'n digitale standaard vir mobiele toestelle soos selfone wat op die digitale radiostandaard DAB baseer, en
- IPTV of digitale internettelevisie.
Verbruikers benodig 'n dekodeerder wat digitale datstrome weer na analoë video- en klankseine kan omskakel en tans in moderne televisiestoetelle, DVD-opnemers en ander oudio- en videotoestelle ingebou word. Ouer televisietoestelle kan digitale televisieprogramme deur middel van 'n eksterne dekodeerderboks ontvang. Behalwe vir digitale kabeltelevisie word skottels (DVB-S) of antennes (DVB-T/DTTV) benodig. Ou aardgebonde antennes is steeds geskik vir die ontvangs van digitale aardgebonde televisiekanale of het net 'n klein modifikasie nodig.
Net soos ander lande het ook Suid-Afrika se aardgebonde televisie ter geleentheid van die 2010-Sokker-Wêreldbekertoernooi in November 2008 na die digitale standaard DVB-T/DTTV oorgeskakel, alhoewel daar 'n oorgangsfase is waartydens sowel analoë asook digitale uitsendings beskikbaar gestel word.
Digitale televisie behels nie noodsaaklik beter beeld- en klankgehalte nie, maar verskaf in die algemeen en veral in sy aardgebonde vorm 'n beter televisie-ontvangs in gebiede wat vanweë hulle landskapsvorm (byvoorbeeld heuwelagtige streke) of digte bebouing waar televisiekykers met analoë uitsendings dikwels inmenging of spookbeelde ervaar het.
Digitale televisie verskaf daarnaas multikanaaltoegang aan almal, selfs aardgebonde kykers, net soos wye-skermbeelde, ruimte- of stereoklank van hoë gehalte, elektroniese programgidse en hoë-resolusie-televisie.
Digitale standaarde en uitsaaitegnologie
[wysig | wysig bron]Die meeste digitale televisiestandaarde behels datakompressie, dit wil sê die oorspronklike digitale seine kan geanaliseer en aangepas word voordat hulle uitgesaai word om aan verskillende kwaliteitsvereistes te voldoen: Die oordragsnelheid, wat in bisse per sekonde gemeet word, kan byvoorbeeld vir 'n televisie-rolprent of rugby-wedstryd met sy snelle bewegings verhoog word, terwyl 'n televisie-onderhoud net 'n relatief klein bandwydte nodig het. Hoe laer die oordragsnelheid word, hoe meer artefakte of klein beeldsteurings word sigbaar.
Die mees gebruiklike datakompressie-standaard, wat vir beeld- en klankseine beskikbaar is, is MPEG. Die verskillende MPEG-kodes kan sowel vir die uitsaai asook die stoor van digitale gegewens gebruik word. Die gewilde MP3-klankformaat baseer net soos die meeste DVD-standaarde op MPEG. Die huidige digitale televisiestandaarde DVB-S (satelliet), DVB-T (aardgebonde televisie), DVB-C (kabeltelevisie), DVB-H (selfoon) en DVB-IPTV (internettelevisie) baseer almal op die MPEG-2-standaard.
Danksy die digitale uitsaaitegnologie kan bestaande televisieprogramme met 'n groot verskeidenheid bykomende dienste soos uitgebreide teleteks, elektroniese programgidse, outomatiese erkenning van kanale en baie ander gekombineer word. Die sogenaamde Triple-Play behels die gelyktydige beskikbaarstelling van televisie, radio en internet via dieselfde digitale standaard soos byvoorbeeld digitale kabeltelevisie.
Digitale uitsaaistandaarde bied baie voordele danksy hulle tegniese versoenbaarheid met rekenaarstelsels, veral ten opsigte van die oordrag en ontvangs, stoor, bewerking, wysiging of verdere verspreiding van gegewens. Vanweë die laer uitsaaikoste wat aan digitale televisie verbonde is ('n digitale televisiekanaal benodig net 'n tiende tot vyfde van die bandwydte wat 'n analoë kanaal sou benodig) kry ook kleiner aanbieders toegang tot nasionale of internasionale gehore. Groter uitsaaikorporasies of privaat televisiemaatskappye kan hul programaanbod eweneens teen lae koste met bykomende kanale uitbrei.