Gaan na inhoud

Edgar Degas

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Edgar Degas se skildery: "Wag"

Die Franse skilder en beeldhouer Edgar Degas (1834-1917) is veral bekend vir sy skilderye en pasteltekeninge oor die balletkuns. Hoewel hy 'n tydgenoot en vriend van die Impressioniste was, het hy 'n tradisionele skildertegniek gebruik.

Hilaire Germain Edgar Degas is op 19 Julie 1834 in Parys gebore en op 27 September 1917 daar oorlede. Sy vader was 'n bankier. Degas het homself 'n leerling van die Franse Neo-Klassistiese skilder Ingres (1780-1867) genoem, hoewel hy in werklikheid nie 'n leerling van hom was nie. Hy het wel op 'n vroeë ouderdom die werk van Ingres leer ken deur besoeke wat hy en sy vader aan museums en kunsgalerye gebring het. Nóg die akademie nóg sy leermeester Louis Lamothe het 'n invloed op die werk van Degas gehad.

Degas het egter 'n groot bewondering gekoester vir die "strengheid van tekening" en die "presiesheid van vorm" van Ingres se werk en dié van die 15de eeuse Italiaanse kunstenaars. Hulle invloed is duidelik te bespeur in sy vroeëre werk (voor 1870), byvoorbeeld Die familie Bellelei (1860), wat in die Louvre (Salles du Jeu de Paume) in Parys te sien is.

Edgar se skildery L'Absinthe

Degas het hom van sy Impressionistiese tydgenote onderskei deur sy band met die tradisionele skilderkuns en deurdat hy hom nooit direk tot die natuur gewend het nie. Hy het eers ná 1870 enkele elemente van die Impressionisme oorgeneem, soos byvoorbeeld die keuse van onderwerpe uit die eie omgewing en 'n toenemende belangstelling in lig en skaduwee. Hy het veral vrouefigure en perde as kunsonderwerpe gebruik en 'n spesiale studie gemaak van figure wat in die ruimte beweeg. Dit Iyk as of byvoorbeeld sy balletdanseresse in 'n oomblik van beweging betrap is, weergegee sonder 'n emosionele betrokkenheid deur die skilder.

Sy beroemde skildery van 1876, L'Absinthe, bevat elemente wat sy latere werk sou tipeer. So word die helfte van die komposisie byvoorbeeld in beslag geneem deur die voorgrond, wat daardeur net so belangrik word soos die eintlike motief (die twee figure). Die skildery lyk soos 'n gefotografeerde toneel uit die werklikheid. 'n Deel van die man se pyp en arm kan nie gesien word nie, net soos dit ook op 'n foto kan gebeur. Hierdie werk van Degas is inderdaad ook deur die fotografie geïnspireer.

Edgar Degas se skildery Die bad (Le tub)

Hy is ook beïnvloed deur die Japanse prentkuns, wat in daardie jare baie belangstelling geniet het. Die invloed daarvan is veral te bespeur in die ongewone hoeke waaruit Degas die tonele geskilder het. 'n Goeie voorbeeld is sy pasteltekening Le tub ("Die bad") van 1886. Die realisme van hierdie en ander werke het die publiek dikwels geskok. Omdat die gesigte van die figure dikwels nie sigbaar was nie, het dit ook aanstoot gegee.

Degas het skulptuurontwerpe gemaak, maar die enigste beeld wat hy ooit uitgestal het - Danseressie van 14 jaar (1880) - is as ordinêr veroordeel. Die beeld is in brons gegiet en het 'n egte gaasrokkie, balletskoene en 'n lint. Die gebruik van voorwerpe uit die alledaagse werklikheid is eers 40 jaar later deur kunsrigtings soos die Dadaïsme as 'n stilistiese element in kunswerke erken.

Ná Degas se dood is 'n groot aantal wasmodelle, waar onder baie perde, in sy ateljee gevind. Sowat 70 daarvan is in brons gegiet. Degas het eers in 1924 met 'n oorsigtelike tentoonstelling van sy werk erkenning begin kry.

Bronnelys

[wysig | wysig bron]