Elektrochemiese sel
'n Elektrochemiese sel is 'n toestel waarin die twee elektrochemiese halfreaksies van 'n redoksreaksie apart kan plaasvind. Deur die skeiding is dit moontlik om die chemiese energie in elektriese energie om te sit pleks van in hitte.
Dit bestaan gewoonlik uit:
- Twee vate of kompartimente
- Twee elektrodes: 'n anode in die een en 'n katode in die ander vat
- 'n Stroomdraad wat die twee elektrodes verbind; gewoonlik word hierdie deel van die stroomkring belas deur byvoorbeeld 'n rekenaar
- 'n Soutbrug wat die twee vate verbind.
Die toestel skei nie net die twee halfreaksies nie, maar ook die strome wat die elektriese kring verbind. In die stroomdraad word elektrone vervoer, in die soutbrug ione. Die elektrone- en die ionestroom moet ook geskei word.
Galvanies en elektrolities
[wysig | wysig bron]Indien aan die sel se chemiese halfreaksies toegestaan word om in hulle natuurlike rigting te verloop, word die sel galvanies genoem. Dit is wat gebeur wanneer die sel gebruik word om byvoorbeeld die rekenaar in werking te stel. Indien ‘n eksterne elektriese kragbron gebruik word om die reaksie in die teengestelde rigting te stu word die sel elektrolities genoem. Dit is wat gebeur wanneer die rekenaar se batterye herlaai word of tydens elektroplatering.
Watter reaksie presies plaasvind wanneer 'n eksterne kragbron ingeskakel word is nogtans nie altyd dieselfde reaksies as dié wat galvanies plaas het nie. Indien die reaksies nie omkeerbaar is nie, is die sel nie herlaaibaar nie.
Gebruike
[wysig | wysig bron]'n Belangrike gebruik is die battery. Dit is reeds sedert die 19de eeu bekend maar daar het in die 21ste eeu baie navorsing op hierdie gebied gewees. Die koms van die litiumioonbattery het die gebruik algemener gemaak vanweë die eienskappe van litiumkobaltiet wat litiumione kan interkaleer.
Waarskuwing: Moenie probeer om eenmalige batterye te herlaai nie. Die reaksie wat dan plaasvind kan byvoorbeeld waterstof genereer en dit kan tot ontploffings lei.