Gaan na inhoud

Fabergé-eier

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die Keiserlike Kroningseier, die beroemdste van al die Fabergé-eiers.
Die Moskouse Kremlin-eier, 1906.

’n Fabergé-eier (Russies: яйцо Фаберже; jaitso Faberzje) is een van ’n beperkte getal juweliersware in die vorm van ’n eier wat tussen 1885 en 1917 deur Peter Carl Fabergé en sy maatskappy vervaardig is.[1] Die beroemdstes is dié wat vir die Russiese tsaars Aleksander III en Nikolaas II gemaak is as Paasgeskenke vir hul vroue en ma's; dit word dikwels die "keiserlike" Fabergé-eiers genoem. Die Huis van Fabergé het meer as 50 keiserlike eiers gemaak, waarvan 43 bewaar gebly het.[2] Nog twee is vir Paasfees van 1918 beplan, maar het nooit hul bestemming bereik nie weens die Russiese Rewolusie.

Ná die rewolusie het die Fabergé-familie Rusland verlaat. Die handelsmerk is sedertdien verskeie kere verkoop en verskeie maatskappye het eierverwante produkte onder die Fabergé-naam vervaardig. Van 1998 tot 2009 het die Victor Mayer-juweliersmaatskappy ’n beperkte getal Fabergé-eiers van erfstukgehalte vervaardig onder Unilever se lisensie. Die handelsmerk behoort nou aan Fabergé Beperk, wat juweliersware met ’n eiertema maak.[3]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Die eerste Fabergé-eier is gemaak vir tsaar Aleksander III, wat in 1885 besluit het om vir sy vrou, keiserin Maria Fjodorowna, ’n Paaseier te gee, moontlik om die 20ste herdenking van hul troudag te vier. Dié eier, bekend as die Heneier, was van goud gemaak. Sy ondeursigtige, wit emalje-"dop" kan oopgemaak word en binne-in is sy eerste verrassing, ’n mat geelgoud-eiergeel. Dit kan oopgemaak word om ’n veelkleurige goue hen te ontbloot wat ook oopgemaak kan word. Binne-in die hen is ’n piepklein diamantweergawe van die keiserlike kroon met ’n klein robynhangertjie, maar hierdie laaste twee dele het verlore geraak.[4]

Keiserin Maria was so verheug oor die geskenk dat Aleksander Fabergé aangestel het as hofleweransier en hom opdrag gegee het om die volgende jaar weer ’n eier te maak. Daarna kon Fabergé blykbaar self oor die ontwerp van toekomstige Paaseiers besluit, en hul ontwerp het al hoe uitspattiger geraak. Volgens vertellings van die Fabergé-familie het nie eens die tsaar geweet hoe hulle sou lyk nie – die enigste vereiste was dat elkeen ’n verrassing bevat. Sodra Fabergé ’n aanvanklike ontwerp goedgekeur het, het ’n groep vakmanne die werk gedoen.

Ná Aleksander III se dood op 1 November 1894 het sy seun, Nikolaas II, vir sy vrou, keiserin Aleksandra, en sy ma, keiserin Maria, elk ’n Fabergé-eier gegee. Eiers is elke jaar gemaak, buiten in 1904 en 1905 tydens die Russies-Japannese Oorlog.[5]

Die keiserlike eiers het beroemd geword en Fabergé is gevra om soortgelyke eiers vir privaat klante te maak, onder andere die Rothschild- en die Joesoepof-familie.

Lys van keiserlike eiers

[wysig | wysig bron]

Hier volg ’n lys van die eiers wat vir die keiserlike familie gemaak is. Van die datums het intussen verander; volgens ’n vroeëre lys is die Blou Slangklokeier in 1887 gemaak en die eier van 1895 is geïdentifiseer as die Twaalfmonogramme-eier. Die ontdekking van die voorheen verlore Derde Keiserlike Eier bevestig die chronologie van die lys hier onder.[6]

Datum Eier Foto Beskrywing Eienaar
1885 Hen Ook bekend as die Juweelheneier; dit was die eerste van die reeks eiers wat onder Peter Carl Fabergé se toesig vir die keiserlike familie gemaak is. Dit is in 1885 aan tsaar Aleksander III oorhandig om vir sy vrou present te gee. Wiktor Wekselberg
1886 Hen met Saffierhangertjie Ook bekend as die Hen met Eier in Mandjie; dit is in 1886 vir Aleksander III gemaak. Verlore
1887 Derde Keiserlike Eier ’n Eier van geelgoud met Vacheron & Constantin-klokstaanders op ’n driepootstaander. In 2014 is dit deur die Londense juwelier Wartski gekoop namens ’n privaat versamelaar.[7] Privaat versameling
1888 Gerub met Koets Ook bekend as die Engel met Eier in Koets, gemaak vir Aleksander III. Min besonderhede is daaroor bekend. Verlore
1889 Nécessaire Vir Aleksander II gemaak. Verlore
1890 Deense Paleise Vir Aleksander III. Matilda Geddings Gray-stigting en ten toon gestel in die Metropolitan Museum of Art in New York, waarskynlik tot in 2016[8]
1891 Herinnering aan Azof Kremlin-wapensaal, Moskou
1892 Diamanttraliewerk Dorothy en Artie McFerrin-versameling
1893 Kaukasus Matilda Geddings Gray-stigting. Uitgestal in die Metropolitan Museum of Art in New York
1894 Renaissance Wiktor Wekselberg
1895 Roosknop Wiktor Wekselberg
1895 Blou Slangklok Voor Maart 2014 verkeerdelik beskou as die derde keiserlike eier. Albert II van Monaco-versameling, Monte Carlo, Monaco
1896 Bergkristal Virginiese Museum van Beeldende Kunste
1896 Twaalf Monogramme Ook bekend as die Aleksander III-portreteier. Die Hillwood-museum het die eier, wat voorheen as die 1895-eier beskou is, geïdentifiseer as die Aleksander III-portreteier van 1896; die verrassing het verlore gegaan. Hillwood-museum, Washington, D.C.
1897 Keiserlike Kroning Wiktor Wekselberg
1897 Mauve Net die eier se verrassing het bewaar gebly. Verlore
Wiktor Wekselberg
1898 Dallelies Die eier is een van twee in die Art Nouveau-styl. Dit was vir Nikolaas II, wat dit as geskenk vir keiserin Aleksandra gegee het. Wiktor Wekselberg
1898 Pelikaan Virginiese Museum van Beeldende Kunste, Virginië, VSA
1899 Lelieruikerklok Kremlin-wapensaal, Moskou
1899 Gesiggie Privaat versameling
1900 Transsiberiese Spoorlyn Kremlin-wapensaal, Moskou
1900 Haantjie Wiktor Wekselberg
1901 Mandjie Wildeblomme Royal Collection, Londen
1901 Gatsjina-paleis Walters-kunsmuseum, Baltimore, Maryland, VSA
1902 Klawerblaar Kremlin-wapensaal, Moskou
1902 Nefriet in die Keiserstyl Privaat versameling, New York
1903 Pieter die Grote Virginiese Museum van Beeldende Kunste, Richmond, Virginië
1903 Koninklike Deens Verlore
1904 Geen eiers gemaak nie
1905 Geen eiers gemaak nie
1906 Moskouse Kremlin Kremlin-wapensaal, Moskou
1906 Swaan Edouard en Maurice Sandoz-stigting, Switserland
1907 Roostraliewerk Walters-kunsmuseum, Baltimore, Maryland
1907 Liefdestrofeë Privaat versameling
1908 Aleksander-paleis Kremlin-wapensaal, Moskou
1908 Pou Edouard en Maurice Sandoz-stigting, Switserland
1909 Standart-jag Kremlin-wapensaal, Moskou
1909 Aleksander III-herdenking Verlore
1910 Kolonnade Royal Collection, Londen
1910 Aleksander III-perderuiter Kremlin-wapensaal, Moskou
1911 Vyftiende Herdenking Wiktor Wekselberg
1911 Lourierboom Ook bekend as die Lemoenboomeier. Wiktor Wekselberg
1912 Tsarjewitsj Virginiese Museum van Beeldende Kunste, Richmond, Virginië
1912 Napoleon Matilda Geddings Gray-stigting; uitgestal in die Metropolitan Museum of Art, New York
1913 Romanofs se Driehonderd Jaar Kremlin-wapensaal, Moskou
1913 Winter Die staat Katar
1914 Mosaïek Royal Collection, Londen
1914 Grisaille Ook bekend as die Katharina die Grote-eier. Nikolaas II se geskenk aan sy ma; die eier se verrassing (nou verlore) was ’n stoel waarop Katharina die Grote sit en deur twee mans gedra word.[9] Hillwood-museum, Washington, D.C.
1915 Rooi Kruis met Triptiek Cleveland-kunsmuseum, Cleveland, Ohio, VSA
1915 Rooi Kruis met Keiserlike Portrette Virginiese Museum van Beeldende Kunste, Richmond, Virginië
1916 Staal-militêr Kremlin-wapensaal, Moskou
1916 Orde van Sint Joris Tydens die Eerste Wêreldoorlog gemaak; dit gedenk die Orde van Sint Joris wat aan Nikolaas II en sy seun, groothertog Aleksei, toegeken is.[10] Dit het nes die Staal-militêre Eier ’n eenvoudige ontwerp gehad vanweë die oorlog.[11] Die eier is saam met die ontvanger, keiserin Maria, uit Rusland.[12] Wiktor Wekselberg
1917 Kareliese Berkeboom Is in 1917 gemaak en was veronderstel om met Paasfees daardie jaar aan die tsaar oorhandig te word as ’n geskenk aan sy ma. Voor die eier afgelewer kon word, het die Februarie-rewolusie uitgebreek en Nikolaas II is op 15 Maart gedwing om te abdikeer. Op 25 April het Fabergé vir die tsaar ’n rekening gestuur gerig aan "Mnr. Romanof, Nikolai Aleksandrowitsj" in plaas van "Tsaar van die hele Rusland". Nikolaas het die rekening betaal en die eier aan sy broer, groothertog Michail, gestuur om aan die keiserin te oorhandig. Die groothertog het egter gevlug voordat hy die eier ontvang het. Dit het in die paleis gebly totdat dit tydens die Oktober-rewolusie van daardie jaar gebuit is. Aleksander Iwanof; uitgestal in sy Fabergé-museum in Baden-Baden, Duitsland
1917 Sterrebeeld (onvoltooid) Weens die rewolusie is die eier nooit aan die tsaar oorhandig om aan die tasrina as geskenk te gee nie. Twee eiers kan die Sterrebeeldeier wees: die een is in die Fersman-mineralogiemuseum in Moskou en die ander in die besit van Aleksander Iwanof en uitgestal in sy Fabergé-museum in Baden-Baden. Fersman-mineralogiemuseum in Moskou
Aleksander Iwanof

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Faberge Egg, In Classic Style, History, Easter Egg, James Bond | In Classic Style
  2. ↑ The Fabergé Imperial Easter Eggs,by Fabergé, Skurlov, Proler, Londen, 1997, bl. 90. ISBN 0-903432-48-X
  3. ↑ Corder, Rob (18 November 2011). "Faberge: A Regal Renaissance". ProfessionalJeweller.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Junie 2012. Besoek op 26 Maart 2012.
  4. ↑ "Article on the first Hen egg" (in Engels). wintraecken.nl. 13 November 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Julie 2019. Besoek op 26 Maart 2012.
  5. ↑ "current whereabouts of the fifty Fabergé Imperial eggs" (in Engels). pbs.org. 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 September 2019. Besoek op 20 Januarie 2016.
  6. ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Julie 2014. Besoek op 6 November 2016.
  7. ↑ Singh, Anita (18 Maart 2014). "The £20m Fabergé egg that was almost sold for scrap". The Telegraph (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Augustus 2019. Besoek op 19 Maart 2014.
  8. ↑ "Fabergé from the Matilda Geddings Gray Foundation Collection November 22, 2011–November 27, 2016". Museum of Modern Art. Besoek op 5 September 2015.
  9. ↑ Hillwood Estate, Museum & Gardens - The Catherine the Great Egg
  10. ↑ Faberge - Treasures of Imperial Russia
  11. ↑ "Mieks Fabergé Eggs" (in Engels). Mei 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 April 2020.
  12. ↑ "Faberge" (in Chinees). Treasures of Imperial Russia. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 September 2017. Besoek op 26 Maart 2012.

Verdere leesstof

[wysig | wysig bron]
  • Faber, Tony (2008). Fabergé's Eggs: The Extraordinary Story of the Masterpieces That Outlived an Empire. New York: Random House. ISBN 978-1-4000-6550-9.
  • Hill, Gerald (2007). Fabergé and the Russian Master Goldsmiths. New York: Universe. ISBN 978-0-7893-9970-0.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Fabergé-eier&oldid=2580674"