Huis van Fabergé
Die Huis van Fabergé (Russies: Дом Фаберже, Dom Faberzje) is ’n juweliersmaatskappy wat in 1842 in Sint Petersburg in die Russiese Ryk gestig is deur Gustav Faberge; hy het sy van "Fabergé", met ’n akuut op, gespel. Gustav is opgevolg deur sy seun, Peter Carl Fabergé, totdat die maatskappy in 1918 deur die Bolsjewiste genasionaliseer is.
Die maatskappy was beroemd vir die uitspattige juweliersware in die vorm van eiers wat hulle vir die Russiese tsaars vervaardig het asook ’n reeks ander artikels van ’n hoë standaard en met fyn detail. In 1924 het Peter Carl se seun Alexander en sy halfbroer, Eugène, die maatskappy Fabergé et Cie in Parys, Frankryk, gestig en dieselfde soort juweliersware gemaak, maar onder die handelsnaam Fabergé, Paris.
In 1937 is die handelsnaam Fabergé verkoop en in 1964 weer verkoop aan die kosmetiekmaatskappy Rayette Ingelyf, wat sy naam verander het na Rayette-Fabergé Ingelyf. Terwyl die naam verskeie kere verander is, het maatskappye soos Fabergé Ingelyf klere, die reukwater Brut (wat die beste verkoper van sy tyd was), die parfuum Babe en haarprodukte verkoop en rolprente vervaardig.
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
Die familie[wysig | wysig bron]
Die Fabergé-familie kan teruggespoor word na die 17de-eeuse Frankryk; hulle was toe bekend as Favri. Die Favri's het in Noord-Frankryk gewoon, maar het in of net ná 1685 weens godsdienstige agtervolging uit die land gevlug.[1] Terwyl hulle ooswaarts deur Europa getrek het, het hul van verander van Favri na Favry, Fabri, Fabrier en toe na Faberge (sonder ’n aksent). ’n Gustav Fabrier is in 1814 in Estland gebore. Teen 1825 was die familie se van Faberge.
In die 1830's het Gustav Faberge na Sint Petersburg verhuis waar hy as goudsmid opgelei is. In 1842 het hy die juwelierswinkel Fabergé oopgemaak en ’n akuut op sy naam begin gebruik. Frans was die amptelike taal van die Russiese adel, en hulle het Frankryk met luukse items vereenselwig.
Later dié jaar is Gustav getroud met Charlotte Jungstedt, die dogter van ’n kunstenaar van Deense herkoms. In 1846 het die egpaar ’n seun, Peter Carl Fabergé, gehad.
In 1860 het Gustav Fabergé in Dresden, Duitsland, gaan aftree en die maatskappy in bestuurders se hande gelaat terwyl sy seun sy opvoeding voortgesit het. Op 18-jarige ouderdom het Carl begin opleiding ontvang as goudsmid in Duitsland, Frankryk en Engeland. In 1972 het hy op 26-jarige ouderdom na Sint Petersburg teruggekeer en in 1882 het hy beheer oor die maatskappy oorgeneem.
Tsaar Aleksander III was baie beïndruk met Carl se werk en het hom in 1885 as hofleweransier aangestel.
Die keiserlike Paaseiers[wysig | wysig bron]
- Hoofartikel:Fabergé-eiers.
In dieselfde jaar het Alexander III die Huis van Fabergé opdrag gegee om ’n Paaseier vir sy vrou, keiserin Maria Fjodorowna, te maak. Dié eier, bekend as die Heneier, was van goud gemaak. Sy ondeursigtige, wit emalje-"dop" kan oopgemaak word en binne-in is sy eerste verrassing, ’n mat geelgoud-eiergeel. Dit kan oopgemaak word om ’n veelkleurige goue hen te ontbloot wat ook oopgemaak kan word. Binne-in die hen is ’n piepklein diamantweergawe van die keiserlike kroon met ’n klein robynhangertjie, maar hierdie laaste twee dele het verlore geraak.[2] Die eier is tans in die besit van die Russiese sakeman Wiktor Wekselberg.
Die tradisie van die tsaar om vir sy vrou met Paasfees ’n eierjuweelstuk te gee het voortgeduur en ná sy dood in 1894 is die tradisie deur sy seun Nikolaas II voortgesit; hy het elke jaar eiers vir sy ma en sy vrou, keiserin Aleksandra, laat maak. Die Huis van Fabergé het meer as 50 eiers vir die keiserlike familie gemaak. Van hulle het 43 bewaar gebly. Die eiers van 1917, die jaar van die Russiese Rewolusie, is nie voltooi nie, maar onlangs gerestoureer.
Die mees onlangse keer dat Fabergé sy tradisie voortgesit het, was in 2015. ’n Eier is in samewerking met die Al-Fardan-familie van Katar vir hulle gemaak. Die nuwe Pêreleier is vervaardig met die familie se pêrels. Dit bevat onder meer 139 wit pêrels, 3 305 diamante, bergkristal en perlemoen wat op wit- en geelgoud gemonteer is. ’n Meganisme laat die hele buitenste dop op sy voetstuk roteer terwyl ses seksies gelyktydig open om sy skat te onthul. Dit bevat ’n Fabergé-halssnoer van wit pêrels, diamante en perlemoen en ’n witpêreldruppel van 19,44 karaat.[3]
Ná die rewolusie[wysig | wysig bron]
Die Huis van Fabergé is in 1918 deur die Bolsjewiste genasionaliseer. Vroeg in Oktober het Carl Fabergé Petrograd op die laaste diplomatieke trein na Riga verlaat. Nadat die rewolusie in die middel van die volgende maand in Letland begin het, het hy na Duitsland gevlug, eindelik na Wiesbaden. Die Bolsjewiste het sy seuns Agathon en Alexander gevange geneem, terwyl sy vrou en oudste seun, Eugène, in die donker deur sneeubedekte woude per slee en te voet na Finland en daarna na Switserland ontsnap het.
Carl Fabergé is op 24 September 1920 in Lausanne oorlede en sy vrou in Januarie 1925. Alexander het uit die tronk ontsnap nadat ’n vriend die bewaarders omgekoop het, maar Agathon het eers in November 1927 saam met vier helpers, sy vrou en seun oor die Golf van Finland ontsnap. Hulle het vir die res van hul lewe in Finland gewoon.
In 1924 het Alexander en Eugéne die maatskappy Fabergé et Cie in Parys gestig, waar hulle redelike sukses behaal het deur soortgelyke artikels as hul pa te maak. Hulle het die handelsnaam Fabergé, Paris gebruik. Hulle het tot in 2001 bestaan. In 1984 het Fabergé et Cie hul reg op die naam Fabergé vir juweliersware verloor in ’n hofsaak teen Fabergé Ingelyf.[4]
Reputasie[wysig | wysig bron]
Fabergé se reputasie as vervaardiger van die hoogste gehalte is in stand gehou deur publikasies en groot uitstallings.[5] Ná die verbrokkeling van die Sowjetunie en die opkoms van die Russiese oligarge, het Russiese versamelaars probeer om baie van Fabergé se werk weer bekend te maak en veilingpryse het ’n hoogtepunt bereik.
On 27 November 2007 is die Rothschild-Fabergé-eier by Christie's in Londen vir £8,98 miljoen opgeveil. Dié prys was die rekord vir ’n werk van Fabergé, sowel as die hoogste prys wat ooit betaal is vir ’n Russiese artikel en die hoogste prys vir ’n klokwerk.[6]
Verkoop van die handelsnaam[wysig | wysig bron]
Die Amerikaanse oliemiljardêr Armand Hammer het baie Fabergé-stukke versamel en toe sy vriend Samuel Rubin in 1937 ’n nuwe sakeryk begin opbou om parfuum en toiletware te vervaardig, het Hammer voorgestel hy gebruik die naam Fabergé Ingelyf.[7] In 1945 het die Fabergé-familie uitgevind hul naam word sonder hul toestemming gebruik vir die verkoop van parfuum, en lang onderhandelings tussen die twee partye se regsverteenwoordigers het begin. In 1946 het Rubin die Fabergé-handelsnaam vir juweliersware in die VSA geregistreer. ’n Skikking is in 1951 buite die hof bereik waarvolgens Rubin vir Fabergé & Cie sou betaal vir die reg om die naam vir die verkoop van parfuum te gebruik. In 1964 het Rubin die maatskappy aan George Barrie en die kosmetiekmaatskappy Rayette Ingelyf verkoop, wat hul naam in 1964 na Rayette-Fabergé Ingelyf en in 1978 na Fabergé Ingelyf verander het. In 1978 het Michael J. Stiker aansoek gedoen vir die patentregte vir Fabergé-juwele in New York namens Faberge & Cie in Parys, maar die aansoek het misluk.[8]
Van 1964 tot 1984 het Fabergé onder George Barrie baie bekende produkte en ook rolprente vervaardig.[9] Fabergé het die Brut-toiletwareprodukte bekendgestel en promosiewerk daarvoor is deur die Amerikaanse voetbalspeler Joe Namath gedoen. In 1977 is Farrah Fawcett aangestel om die Farrah Fawcett-haarprodukte en reukmiddels te bemark. Brut-reukweerder het in dié tyd die beste verkoper onder reukweermiddels geword en is vandag steeds wêreldwyd beskikbaar. [10]
Ander akteurs wat deur die maatskappy aangestel is, was Cary Grant en Roger Moore. Barrie het ook Fabergé se rolprentvervaardigingsafdeling in 1970 gestig. Dit het onder meer die prent A Touch of Class, wat ’n Oscar gewen het, in 1973 vervaardig.
Barrie het ook die Babe-reukweerder in 1976 begin; dit het binne die eerste jaar Fabergé se topverkoper-vroureukmiddel wêreldwyd geword. Dit is deur die aktrise Margaux Hemingway bemark. Babe het twee toekennings van die Fragance Foundation gewen.[10]
Teen 1984 het die maatskappy talle bekende produkte verkoop, soos Aqua Net Hair Spray, Babe, Brut, Flambeau, Macho, Kiku, Woodhue, Farrah Fawcett en Fabergé Organics. In dié jaar het Meshulam Rikli se privaat Riklis Family Corporation Fabergé gekoop.[11] Nuwe produkte het ingesluit klere vir mans, vroue en kinders onder handelsname soos Billy the Kid, Scoreboard en Wonderknit.
In 1986 het Mark Goldston voorsitter van die maatskappy geword. Hy was verantwoordelik vir die aanskaffing van die Elizabeth Arden-maatskappy in 1986 en die omskepping van Fabergé in ’n $1,2 miljard-maatskappy.
In 1989 het Unilever Fabergé Ingelyf van die Riklis Family Corporation gekoop. Dit is herdoop tot Elida Fabergé en het met L'Oreal meegeding om eerste plek onder kosmetiekmaatskappye.
Sien ook[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ The Fabergé Imperial Easter Eggs deur Tatiana Fabergé, Lynette G. Proler en Valentin V. Skurlov (Londen 1997)
- ↑ "Artikel oor die eerste Heneier" (in Engels). wintraecken.nl. 13 November 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Julie 2019. Besoek op 26 Maart 2012.
- ↑ "Faberge Unveils The Pearl Egg". LuxuryFacts.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 April 2016. Besoek op 17 Maart 2015.
- ↑ "In The Matter of Trade Marks Ordinance" (PDF). Ipd.gov.hk. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 12 Desember 2005. Besoek op 20 Oktober 2016.
- ↑ "Fabergé". Royalcollection.org.uk (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Oktober 2016. Besoek op 20 Oktober 2016.
- ↑ "Login". Timesonlnie.co.uk (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Mei 2011. Besoek op 20 Oktober 2016.
- ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 April 2009. Besoek op 8 November 2016.
- ↑ "FABERGE - Trademark & Brand Information of FABERGE & CIE". Trademarkia.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Junie 2018. Besoek op 20 Oktober 2016.
- ↑ "Business – The fall & rise of Fabergé". Spoonfeedin.wordpress.com (in Engels). 23 September 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2019. Besoek op 20 Oktober 2016.
- ↑ 10,0 10,1 "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Augustus 2011. Besoek op 8 November 2016.
- ↑ "Unilever Sets $1.55 Billion Faberge Deal". The New York Times (in Engels). 11 Februarie 1989. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Desember 2017.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
- Fabergé-navorsingswebtuiste. Een van die omvattendste tuistes oor die Huis van Fabergé
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
