Grafeem

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

'n Grafeem of skryfteken dui die atomiese eenheid in 'n geskrewe taal aan. Grafeme sluit letters, Chinese ideogramme, syfers, leestekens en ander simbole in.

In 'n fonologiese ortografie stem 'n grafeem ooreen met een foneem. In spelstelsels wat nie-foneties is word sulke spelstelsels algemeen gebruik vir geskrewe Engels — en kan veelvuldige grafeme 'n enkele foneem voorstel. Dit word digrawe (twee grafeme vir 'n enkele foneem) en trigrawe (drie grafeme) genoem. Selfs in Afrikaans wat meer foneties as Engels is, bevat die woord China byvoorbeeld vyf grafeme (c, h, i, n en a) maar slegs vier foneme, omdat ch 'n digraaf is. 'n Voorbeeld van 'n trigraaf is die tsj in Tsjad.

Verskillende gliewe kan dieselfde grafeem verteenwoordig, wat beteken dat hulle allograwe is. Byvoorbeeld die kleinletter a kom in twee variante voor, met 'n hak aan die bokant, en daarsonder. Nie alle gliewe is grafeme nie; byvoorbeeld die logogram ampersand (&) verteenwoordige die Latynse woord et (Afrikaans: en), wat twee foneme bevat.

Sien ook[wysig | wysig bron]