Gaan na inhoud

Ilos (seun van Tros)

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Ilos
ouers Tros en Kallirhoe of Akallaris
broers en susters Assarakos, Ganumedes, Cleopatra en Cleomestra
kinders Temis (of Themis), Telekleia;
Titonus en Ganumedes en Laomedon, koning van Troje
metgesellin Eurudike of Leukippe of Batia van Troas
opvolger Laomedon van Troje
voorganger Tros

In die Griekse mitologie was Ilos (Oudgrieks: Ἶλος Ilos) die stigter van die stad Ilios of Ilion (verlatyn as Ilium) waaraan hy sy naam gegee het.[1] Toe die stad die hoofstad van die Trojaanse mense geword het is dit ook dikwels Troje genoem, die naam waaraan dit vandag herken word. In sommige verhale word Ilos met 'n pluim perdehare beskryf.[2]

Familie

[wysig | wysig bron]

Ilos was die seun en erfgenaam van koning Tros van Dardanië[3] en Kallirhoe, 'n najade en die dogter van die riviergod Skamander[4] of Akallaris, dogter van Eumedes.[5] Hy was die broer van Assarakos,[6] Ganumedes, Cleopatra[7] en moontlik Cleomestra.[8] óf Leukippe óf Batia van Troas Ilos was die vader van Laomedon van Troje[9] by sy vrou bekend as óf Eurudike (dogter van Adrastos) óf Leukippe[10] óf Batia, dogter van Teuser.[11] Ander kinders van Ilos sluit in twee dogters, Temis (of Themis) en Telekleia,[12] wat getroud is met respektiewelik Capys en Cisseus. In sommige relase was Ilos die vader van Titonus[13] en Ganumedes.[14]

Mitologie

[wysig | wysig bron]

Stigter van Ilium

[wysig | wysig bron]

Gedurende sy jeug het Ilos na Frigië gereis en aan die spele deelgeneem wat destyds deur die plaaslike koning gehou is. Hy het 'n oorwinning behaal in 'n stoeiwedstryd. As prys het hy vyftig jong seuns en vyftig jong meisies ontvang; en die koning het op advies van 'n orakel vir hom ook 'n gevlekte koei gegee en hom gevra om 'n stad te stig waar die koei ook al sou lê. Dit het toe gebeur toe die koei by die heuwel van Atë aangekom het, en op daardie plek het Ilos die stad gebou wat hy Ilios genoem het.[15]

Palladium

[wysig | wysig bron]

Toe bid Ilos tot Zeus dat 'n teken aan hom geopenbaar mag word, en dadelik sien hy die Palladium wat uit die hemel geval het en voor sy tent lê. Hierdie houtbeeld was drie el hoog, die voete daarvan bymekaar; in sy regterhand het die beeld 'n spies omhoog gehou, en in die ander hand 'n stok en spil. Maar Ilos was dadelik verblind, aangesien die Palladium nie deur enige mens gesien mag word nie. Later, toe hy offers aan die godin Athena gebring het, het hy sy sig teruggekry.[16] Ilos, wat dankbaar was vir hierdie teken, het besluit om 'n ereplek aan die beeld te gee in die tempel as 'n duidelike teken van Zeus se toestemming tot die bou van die stad. Dit is hoe Ilos die eerste keer fondamente gelê het vir die stad wat later bekend sou word onder die naam Troje.

Volgens Dictys Cretensis het die beeld uit die hemel geval in die tyd toe Ilos besig was om die tempel van Athena te bou; die struktuur was amper voltooi, maar die dak was nog nie op nie, en so het die Palladium op die regte plek in die heilige gebou geval.[17] Clemens van Alexandrië het 'n vreemde mening geopper: naamlik dat die Palladium "gemaak is uit die bene van Pelops, net soos die Olimpiese (beeld van Zeus gemaak is) uit die bene van 'n Indiese dier," dit wil sê uit ivoor.[18]

Bewind

[wysig | wysig bron]

Ilos het sy nuwe stad Ilos bo Dardanië verkies en met sy vader se dood het hy daar gebly en die heerskappy van Dardanië aan sy broer Assarakos oorgelaat, en so is die Trojane dus in twee koninkryke verdeel. Ná sy dood het sy seun Laomedon hom op die troon opgevolg en die koning van Troje geword.

As 'n godvresende man was Ilos verskriklik geïrriteerd deur die wangedrag van Tantalos. Hy het hom uit Paflagonië verdryf, nadat Tantalus die vyandskap van die gode op die hals gehaal het.[19] As gevolg van hierdie daad het Pelops later opgeruk na Lidië, en 'n gewelddadige stryd het tussen Ilos en Pelops plaasgevind.[20] Ilos het egter daarin geslaag om die oorwinning te behaal, en Pelops uit die land gejaag.[21]

In sommige mites het Ilos koning Byzos van die Bebrykes tydens 'n geveg verslaan en sodoende veel roem vir Ilios ingeoes.[22]

Na die dood van Ilos het die Trojane vir hom 'n groot grafheuwel gebou voor die poorte van sy stad.[23]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Diodorus Siculus, 4.75.3; Vergilius, Eneïde 6.637-678
  2. Fotios, Bibliotheca 190.37
  3. Diodorus Siculus, 4.75.3; Quintus Smyrnaeus, 2.182-207; Oxyrhynchus Papyri, 1359 fr. 2 soos aangehaal in Hesiodos, Ehoiai fr. 102; Suda, s.v. Minos
  4. Homeros, Ilias 20.230-240; Tzetzes oor Lycophron, 29; kantaantekeninge (skolia) oor Homeros, Ilias 20.231 wat na Hellanikus verwys as sy gesag
  5. Dionysius van Halikarnassus, Antiquitates Romanae 1.62.2
  6. Ovidius, Metamorfoses 11.756
  7. Apollodorus, 3.12.2
  8. Dictys Cretensis, 4.22
  9. Diodorus Siculus, 4.75.4
  10. Hyginus, Verhale 250
  11. Apollodorus, 3.12.3, f.n. 7 wat die verband verontagsaam wat konstateer dat "indien die stamboom wat deur Apollodorus opgeteken korrek is, kan Batia beswaarlik die vrou van Ilos wees, aangesien sy dan sy oumagrootjie sal wees"
  12. Atenion in kantaantekeninge (skolia) oor Homeros, Ilias 16.718; kantaantekeninge oor Euripides, Hecuba 3
  13. Ovidius, Fasti 4.34; Dictys Cretensis, 4.22
  14. Tzetzes oor Lycophron, 34
  15. Apollodorus, 3.12.3; Strabo, 13.1.25
  16. Plutarchus, Perseus:text:2008.01.0220:section=17&highlight=ilus Parallela minora 17
  17. Dictys Cretensis, 5.5
  18. Protrept. iv.47, bl. 42, red. Potter
  19. Diodorus Siculus, 4.74.4
  20. Dictys Cretensis, 1.6
  21. Pausanias, %3A1999.01.0160 2.22.3
  22. Konon, Verhale 12
  23. Valerius Flaccus, 2.580; Dictys Cretensis, 4.1

Bronne

[wysig | wysig bron]