Joe Orton
Joe Orton | |
|---|---|
| Gebore | John Kingsley Orton 1 Januarie 1933 Leicester, Engeland |
| Sterf | 9 Augustus 1967 (op 34) Islington, Londen, Engeland |
| Alma mater | Royal Academy of Dramatic Art |
| Beroep | Dramaturg, skrywer |
| Jare aktief | 1959–1967 |
John Kingsley Orton (1 Januarie 1933 – 9 Augustus 1967), bekend onder die skuilnaam Joe Orton, was 'n Engelse dramaturg, skrywer en dagboekskrywer.
Sy loopbaan, wat vanaf 1964 tot sy moord in 1967 gestrek het, was kort maar baie invloedryk.[1][2][3] Gedurende sy kort loopbaan het hy gehore geskok, verontwaardig en geamuseer met sy skandalige wrang humor. Die adjektief Ortonesk verwys na werk wat gekarakteriseer word deur galgehumor en 'n donker maar tog klugtige sinisme. [4]
Orton is op 9 Augustus 1967 deur sy minnaar Kenneth Halliwell, 'n Britse akteur en skrywer, vermoor. Halliwal het Orton met nege hammerslae teen sy kop doodgeslaan. Hierna het Halliwel selfmoord gepleeg deur 'n oordosis Pentobarbital te neem.[5]
Nalatenskap[wysig | wysig bron]
'n Paadjie vir voetgangers voor die Curve-teater in Leicester is na Orton vernoem (Orton-plein).[6]
In Julie 2019 het Dr. Emma Parker, professor aan die Universiteit van Leicester, en 'n deskundige oor Orton, 'n veldtog van stapel gestuur om 'n standbeeld van Orton in Leicester, sy geboortestad, te laat installeer.[7] Drie jaar na die projek begin is, is dit gekanselleer weens die ontrekking van sommige borge. Sy suster Leonie het beweer dat Orton se geskiedenis van seksuele omgang met minderjarige seuns 'n groot invloed was met betrekking tot die mislukking van die projek.[8]
Toneelstukke[wysig | wysig bron]
- Fred and Madge (geskryf in 1959, gepubliseer in 2001)
- The Visitors (geskryf in 1961, gepubliseer in 2001)
- The Ruffian on the Stair (eerste opvoering in 1964) Radiohoorstuk
- Entertaining Mr Sloane (eerste opvoering in 1964)
- Loot (eerste opvoering in 1965)
- The Erpingham Camp (eerste opvoering in 1966)
- The Good and Faithful Servant (eerste opvoering in 1967)
- Funeral Games (eerste opvoering in 1968)
- What the Butler Saw (eerste opvoering in 1969)
- Up Against It (draaiboek)
Romans[wysig | wysig bron]
- Head to Toe (gepubliseer in 1971)
- Between Us Girls (gepubliseer in 2001)
- Lord Cucumber en The Boy Hairdresser (geskryf saam met Halliwell) (gepubliseer in 1999)
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Parker, Emma (15 Januarie 2017). "What the Artist Saw" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 7 Januarie 2019. Besoek op 20 Julie 2019.
- ↑ "Joe Orton". The British Library. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 April 2019. Besoek op 20 Julie 2019.
- ↑ "Alec Baldwin learned from Joe Orton for awardwinning performance". le.ac.uk. 18 September 2017. Besoek op 20 Julie 2019.
- ↑ "Ortonesque – Definition of Ortonesque in English by Oxford Dictionaries". Oxford Dictionaries – English. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 September 2017.
- ↑ Orton, Joe; Lahr, John (1996). The Orton Diaries. Da Capo Press. p. 266. ISBN 978-0-306-80733-6.[dooie skakel]
- ↑ "Orton Square – A Fitting Tribute". BBC News. 13 November 2014. Besoek op 20 Julie 2019.
- ↑ "Call to honour murdered 'modern-day Oscar Wilde'". BBC News.
- ↑ Urwin, Rosamund. "Statue of Joe Orton axed over Leicester playwright's relationships with teenage boys". The Times (in Engels). ISSN 0140-0460. Besoek op 29 Augustus 2022.
Bronne[wysig | wysig bron]
- Banham, Martin (ed.), 1998. The Cambridge Guide to Theatre, Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-43437-8
- Bigsby, C. W. E., 1982. Joe Orton. Contemporary Writers series. London: Routledge. ISBN 0-416-31690-5
- Burke, Arthur, 2001. Laughter in the Dark – The Plays of Joe Orton, Billericay, Essex: Greenwich Exchange. ISBN 1-871551-56-0
- Charney, Maurice. 1984. Joe Orton. Grove Press Modern Dramatists series. NY: Grove Press. ISBN 0-394-54241-X
- Coppa, Francesca (ed.), 2002. Joe Orton: A Casebook. Casebooks on Modern Dramatists series. London: Routledge. ISBN 0-8153-3627-6
- Dent, Alan, 2018. Entertaining Hypocrites: The Playwriting of Joe Orton, Penniless Press Publications. ISBN 978-0-244-09226-9
- DiGaetani, John Louis, 2008. Stages of Struggle: Modern Playwrights and Their Psychological Inspirations, Jefferson: McFarland. ISBN 0-7864-3157-1
- Fox, James, 1970. "The Life and Death of Joe Orton", The Sunday Times Magazine, 22 November.
- Lahr, John, 1978. Prick Up Your Ears: The Biography of Joe Orton, London: Bloomsbury. ISBN 0-7475-6014-5.
- --- 1976: Joe Orton: The Complete Plays, London: Methuen. ISBN 0413346102
- --- (ed.), 1986. The Orton Diaries, by Joe Orton. London: Methuen. ISBN 0-306-80733-5.
- ---. 1989. Diary of a Somebody, London: Methuen. ISBN 0-413-61180-9.
- Orton, Leonie, 2016. I Had It in Me, Leicester: Quirky Press ISBN 978-0-992-8834-2-3
- Ruskino, Susan, 1995. Joe Orton. Twayne's English Authors series. Boston: Twayne. ISBN 0-8057-7034-8.
- Shepherd, Simon, 1989. Because We're Queers: The Life and Crimes of Joe Orton and Kenneth Haliwell, London: Gay Men's Press: 1989: ISBN 978-0-85449-090-5
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
- Joe Orton Online: A webwerf wat gewy is aan die skrywer.
- Joe Orton in die Internet-rolprentdatabasis
- Archive catalogue for Joe Orton collection held at the University of Leicester
