Junita Joubert

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Junita Joubert (*3 Junie 1944, Frankfort –) is ’n Afrikaanse skrywer. Gedurende haar loopbaan publiseer sy werke in verskeie genres, onder meer: liefdesverhale, kortverhale en verhale vir kinders. Haar werk word ook in versamelbundels opgeneem.

Lewe en werk[wysig | wysig bron]

Junita Rautenbach is op 3 Junie 1944 op ’n plaas in die distrik Frankfort in die Vrystaat gebore. Haar eerste ses jaar bring sy op die plaas deur en dan verhuis die gesin na Cornelia in die Vrystaat, waar sy haar skoolloopbaan begin en in 1962 matrikuleer. Daarna volg ’n kort kursus aan die Kunsskool van die Pretoria Tegniese Kollege.

Sy trou kort hierna om Junita Hattingh te word en ’n seun, Werner, en ’n dogter, Ilse, word uit die huwelik gebore. In hierdie tyd woon sy in en om Pretoria. Die huwelik word in 1973 beëindig. Kort hierna vestig sy haar op Schoemansville aan die Hartbeespoortdam waar sy ’n oggendbetrekking aanvaar as ontvangsdame by ’n plaaslike geneesheer. Daarna volg ’n oggendbetrekking vir sowat twee jaar in Valindaba by die Uraanverrykingskorporasie. Hier ontmoet sy die kernfisikus dr. Deon Joubert met wie sy in 1978 trou. ’n Seun, Wilhelm, word in 1980 uit die huwelik gebore. Hierna werk sy nie weer buitenshuis nie, behalwe vir ’n tydperk van ongeveer twee jaar wanneer sy vryskutwerk doen vir ’n streeksbylaag van Beeld vir Brits en omgewing.

Sy is lid van die werkgroep van die Afrikaanse Skrywerskring in Pretoria.

Skryfwerk[wysig | wysig bron]

Reeds in haar hoërskooljare skryf sy gedigte en sommiges word in hierdie tyd en nadat sy die skool verlaat in tydskrifte gepubliseer. ’n Gedig van haar word in Februarie 1981 in Tydskrif vir Letterkunde geplaas en ’n gedig word ook vir publikasie aanvaar deur Dimensie, ’n internasionale letterkundige tydskrif in België. Dit is egter met prosa wat sy haar merk as skrywer maak. Sy begin met erns skryf na haar egskeiding en nadat ’n eerste kortverhaal in Augustus 1974 in Rooi Rose verskyn, skryf sy talle kortverhale en ’n vervolgverhaal vir Huisgenoot, Rooi Rose, Sarie, Huisvrou en ander tydskrifte. Later wend sy haar tot ernstiger en langer werk en vanaf 1983 word hiervan gepubliseer.

Liefdesverhale[wysig | wysig bron]

Haar grootste uitsette is liefdesverhale. In Trappe na nêrens (1985) is Linka se tuisdorp vir haar simbool van baie vreugdes en verlangens. In die hoekhuis was sy en Ludwig so dikwels saam en het hy vir haar klavier gespeel, tot daardie vreeslike dag in die reën aangebreek het. Saam met haar vriend Heinrich gaan Linka weer teensinnig terug hierheen, maar ontdek dat herinnerings soms is soos trappe wat nêrens heen lei nie.

Mike is in Om die liefde te eien (1986) ’n gevestigde oujongkêrel-prokureur. Na ’n liefdesteleurstelling keer hy terug na sy tuisdorp, Dewoud, waar hy in vennootskap tree met ’n ou skoolvriend, Hannes de Waal. Die skielike olikheid van Alet Cloete, Mike en Hannes se regterhand by die firma, het tot gevolg dat Mike haar as vrou begin raaksien. Dan is daar ook nog Christien, die beeldskone skim uit sy verlede wat onverwags weer vierkantig voor hom kom staan.

Korter prosa[wysig | wysig bron]

Haar ernstiger werk sluit in die kortverhaalbundel [1]Fluistergesprekke.[2] Hierin bundel sy verhale oor ’n eertydse wêreld wat in die vorm van gerugte of skinderstories, terugverwysend na die titel, aangebied word.[3] Telkens is daar onthulling, waar ’n ouer geslag op een of ander manier oortree het of ’n skelm, verbode of onbeantwoorde liefde gehad het, wat baie jare later aan ’n nuwe geslag openbaar word.[4] '

n Middag-special bevat kort prosastukke met ’n aantal momentopnames uit die lewe van hoofsaaklik eenvoudige mense. Die verhale gee die toonaard van die oomblik goed weer, sodat dit  ten spyte van die yl gegewe en die gebrek aan spanning nie net ontspanningsleesstof is nie.

Versamelbundels[wysig | wysig bron]

Merwe Scholtz neem haar verhaal Is jou oupa nog so mooi? in die versamelbundel Vertellers 2 op.

Van haar kortverhale word in Tydskrif vir Letterkunde gepubliseer en sy skryf enkele artikels wat in tydskrifte gepubliseer word, waaronder ’n foto-artikel oor die kunstenaars van Schoemansville.

Kinderverhale[wysig | wysig bron]

Sy skryf ook vir kinders. Frik se ongeluk, Eendag het daar iets gebeur en Loek leer dink is almal boekies in die selflees-reeks, waarvan sy medeskrywer is.

In Eendag het daar iets gebeur is Jan baie lief vir sy pa se plaas en wil graag ’n perd daar aanhou. Jan en sy sussie Katrien stry oor die perd, maar eendag toe ’n by Jan steek, kom Pronk tot sy redding.

Iemand moet omgee wen in 1988 die tweede prys in Daan Retief Uitgewers se boekomslagwedstryd. Die laerskoolkinders Anet en Drieka is saam met hulle gesinne met vakansie by die see. Hulle merk iets in die park op wat hulle laat besef dat hulle ’n plig het teen hulle medemens. Iemand moet omgee en optree om die wêreld ’n beter plek te maak.

Kat en muis in Tant Polla se huis en Poen en Trien by die hospitaal is ook boekies gemik op kleiner kinders.

Publikasies[wysig | wysig bron]

Werke wat uit haar pen verskyn sluit in:[5][6][7]

Jaar Publikasies
1983 ’n Dagboek vir die grenssoldaat
Die kosmosland
Soos klei onder ’n seël
Post mortem
1984 Skepe van biesies
Die heel skulp
Mirre
1985 Die avontuur van Hettie Populier
Brokkelglas tot mosaïek
Trappe na nêrens
1986 Om die liefde te eien
Siska se goue dag
Met goue ink geskrywe
1987 Suggestie van ’n somer
Die brose dans
Flower in the wind
1988 Kleingesprek
1989 Fluistergesprekke
Swaard tussen die penvere
Iemand moet omgee
1990 Frik se ongeluk
Kat en muis in Tant Polla se huis
Poen en Trien by die hospitaal
1991 Eendag het daar iets gebeur
1992 Loek leer dink
1994 ’n Middag-special
Die silwer landskap

Bronnelys[wysig | wysig bron]

Boeke[wysig | wysig bron]

  • Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652–2004. Human & Rousseau. Kaapstad en Pretoria. Eerste uitgawe, 2005.
  • Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 2. J.L. van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe, 1999.

Tydskrifte en koerante[wysig | wysig bron]

  • Hambidge, Joan. Nou weet ons wat is literêre kitsch. Die Burger, 17 Mei 1990.

Ongepubliseerde dokumente[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Hambidge, Joan. Beeld, 17 Mei 1990: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1990/05/17/3/10.html
  2. Pakendorf, Gunther. Die Burger, 16 November 1989: http://m24arg02.naspers.com/argief/berigte/dieburger/1989/11/16/14/3.html[dooie skakel]
  3. Van Zyl, Ia. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 29 no. 3, Augustus 1991.
  4. Scheepers, Riana. Die Burger, 5 Oktober 1994.
  5. Springbokboeke: http://www.springbokboeke.co.za/html/skrywers.html
  6. Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/lccn-n85-8496/
  7. Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Joubert,_Junita