Karl J. Jooste

Karl J (Karel) Jooste (* 16 Oktober 1925 in Pretoria; † 12 Februarie 1971 naby George) was 'n Suid-Afrikaanse argitek en dosent in argitektuur aan die Universiteit van Pretoria.

Lewe en werk

Karl J. Jooste is gebore op 16 Oktober 1925 in Vermeulenstraat, Pretoria as seun van Jacobus Christoffel Jooste en sy vrou Johanna Jooste (née Reyneke). Hy het sy primêre skoolopleiding in Pretoria ontvang en later die Innes-laerskool te Uitenhage besoek. Sy hoërskoolopleiding het hy aan die Afrikaanse Hoër Seunskool in Pretoria ontvang waar hy in 1943 gematrikuleer het. Vervolgens het hy tussen 1944 en 1947 'n akademiese opleiding aan die Universiteit van Pretoria (UP) gevolg waar hy die diploma in argitektuur behaal het en, in 1953, 'n BA-graad in argitektuur.

Reeds vanaf sy tweede jaar as argitektuurstudent het hy eerste praktiese ondervinding in die praktyk van Norman Eaton gedoen, 'n argitek wat onder die vleuels van Herbert Baker gestudeer het, en was daarnaas ook vir die Oostenrykse argitek Robert Schmickl in Pretoria werksaam. In 1954 het hy sy studies in Europa voortgesit. Hier het hy intensiewe studies van die Europese bou- en kunsgeskiedenis gedoen, insluitende die Griekse, Romeinse, Vroeë Christelike, Bisantynse, Gotiese, Renaissance-, Rokoko-, Romantiese, Manieristiese, Elisabethaanse en Victoriaanse en Kubistiese stylperiodes, asook dié van die Industriële Revolusie. Daarnaas het hy belang gestel in Oosterse filosofie. In 1956 het sy Nagraadse Diploma in Argitektuur aan die Universiteit van Pretoria behaal.

In 1964 het Karl Jooste 'n tweede besoek aan Europa gebring waar hy besondere aandag aan hospitaalargitektuur geskenk en met Le Corbusier ontmoet het. 'n Derde besoek aan Europa het in 1970/71 gevolg.

In 1957 het Jooste sy eie praktyk begin, Argitekte Karl Jooste in Pretoria. Sy vrou Sylvia (née Slabbert) was van begin af 'n integrale lid van die ateljee. Daarnaas het hy met die argitekte W A Steyn, C Gerneke, F Viljoen, A E du Toit en J Malherbe gepraktiseer. Saam met sy staf het hy 'n proporsionele stelsel van meetkundige verhoudings ontwikkel wat op die werk van Hamridge en Le Corbusier baseer. Die teoretiese raamwerk sou die grondslag vorm vir alle projekte wat deur die praktyk ontwerp is.

Naas sy doseerwerk aan die UP het Jooste ook as eksterne eksaminator opgetree. Jooste sterf op 12 Februarie 1971 in 'n motorongeluk naby George. Hy word oorleef deur sy vrou Sylvia en twee seuns wat uit die huwelik gebore is, Johan Karl en Ludwig Karl. Sy praktyk bestaan voort.

Sy argitektoniese werk sluit die Karl Jooste-huis in, die huis wat hy vir homself en sy gesin in Ariesstraat 381, Waterkloofrif, Pretoria ontwerp het en wat tussen 1965 en 1967 ontstaan het. Hierdie gebou in die brutalistiese styl, waarvoor die argitektoniese beginsels van Le Corbusier aangepas is aan die konteks van Afrika, huisves sedert 1994 'n restaurant.

Projekte

JAAR	GEBOU	STAD	PROVINSIE
Sonder datum	Adelaide-gimnasium	Adelaide	Oos-Kaap
Sonder datum	Bhunga-gebou	Mtatha (Umtata)	Oos-Kaap
Sonder datum	Hospitaal	Mahikeng	Noordwes
Sonder datum	Huis Brink	Pretoria	Gauteng
Sonder datum	Huis Carl du Plessis	Pretoria	Gauteng
Sonder datum	Huis Dr Hans Oosthuizen	Klerksdorp	Noordwes
Sonder datum	Huis Dr Richter Jordaan	Klerksdorp	Noordwes
1965	Huis Jooste	Waterkloofrif, Pretoria	Gauteng
Sonder datum	Huis Pieterse	Pretoria	Gauteng
1958	Universiteit van Pretoria, Aula/Rautenbachsaal	Pretoria	Gauteng
Sonder datum	Volkskas-gebou	Kempton Park	Gauteng

Bron: artefacts.co.za: Karl J (Karel) Jooste