Konstantyn I van Skotland

Konstantyn I
Koning van die Pikte
Dinastie	Huis van Alpin
Bewind	862–877
Volle naam	Causantín mac Cináeda
Gebore	Omstreeks 836
Gesterf	877
	Iona
Voorganger	Donald I
Opvolger	Áed
Kinders	Donald II
Vader	Kenneth I

Causantín mac Cináeda (Skots-Gaelies: Còiseam mac Choinnich; omstreeks 836 – 877) ook bekend as Konstantyn I, was die seun van Kenneth MacAlpin en het sy oom Donald I op 13 April 862 opgevolg as koning van die Pikte. Dit is waarskynlik dat die Wikings wat in Ierland, Northumbrië en Noord-Brittanje gestasioneer was, meer bedrywig tydens Konstantyn se bewind was. Hy is dood tydens een so ’n inval.

Bronne

Min rekords oor die Noord-Brittanje van die 9de eeu het behoue gebly. Die hoofbron van inligting is die Kronieke van die Konings van Alba, wat nes ander bronne van dié tyd nie baie betroubaar is nie. Die lys van Piktiese konings eindig met die naam van Konstantyn, wat beskou word as die 17de en laaste koning van die Pikte.

Amlaíb en Ímar

Dit lyk of die Wikings se bedrywighede in Noord-Brittanje ’n hoogtepunt tysens Konstantyn se bewind bereik het. Wikingleërs is gelei deur ’n klein groep mans wat familie was. Twee van hulle wat deur verskeie bronne genoem word, is Ívarr (Ímar in Ierse bronne), wat bedrywig was van Oos-Anglië tot Ierland, en Amlaíb (of Óláfr). Ook ander wat aan hulle verwant was, word in bronne genoem wat behoue gebly het.

Wikingbedrywighede in Brittanje het in 865 toegeneem toe ’n groep in Oos-Anglië land. Nadat hulle heffings van die Oos-Angliese koning geëis het, het hulle noord getrek en York, hoofstad van die Northumbriërs, oorgeneem. Twee moontlike toekomstige konings is dood in ’n aanval op die Wikings, moontlik op 21 Maart 867. Ecgberht het daarna koning van Northumbrië geword. Hul volgende teiken was Mercië, waar koning Burgred hulle verdryf het met behulp van sy swaer, koning Ethelred van Wessex.

Terwyl groepe Wikings Oos-Anglië, Mercië en Northumbrië aangeval het, was ander Wikingleërs in die verre noorde bedrywig. Amlaíb en Auisle (Ásl of Auðgísl), wat glo sy broer was, het ’n leër na Piktland gelei waar hulle in 866 heffings geëis en gevangenes geneem het. Latere bronne waarvan die betroubaarheid nie seker is nie, lui dat Auisle in 867 deur Amlaíb doodgemaak is in ’n geskil oor laasgenoemde se vrou.

Amlaíb verdwyn ná sy terugkeer na Ierland in 871 uit dié land se annale. Volgens die Kronieke van die Konings van Alba het Konstantyn hom in óf 871 óf 872 doodgemaak toe hy terugkeer om nog heffings te eis. Ímar is in 873 dood.

Einde van die Piktiese koninkryk

In 875 het die Kronieke en die Annale van Ulster berig oor nog ’n Wikingaanval in Piktland waarin talle Pikte doodgemaak is. In 877 is Konstantyn gevang en tereggestel (of miskien in ’n geveg gedood) nadat hy weer die Wikings teengestaan het. Hoewel daar konsensus is oor die tyd en algemene manier van sy dood, is dit nie duidelik waar dit gebeur het nie. Verskeie plekke word in geskrifte genoem. Konstantyn is op Iona begrawe.

Sy seun Donald II en dié se afstammelinge is die hooflyn van die konings van Alba en later Skotland.

Bronne

• The Annals of Ulster, AD 431–1201, CELT: Corpus of Electronic Texts, 2003, http://www.ucc.ie/celt/published/T100001A/index.html, besoek op 2007-10-02 
• Chronicon Scotorum, CELT: Corpus of Electronic Texts, 2003, http://www.ucc.ie/celt/published/T100016/, besoek op 2007-10-29 
• Lebor Bretnach (The Irish version of the Historia Britonum of Nennius), CELT: Corpus of Electronic Texts, 2002, http://www.ucc.ie/celt/published/T100028/, besoek op 2008-10-04 
• Anderson, Alan Orr (1990), Early Sources of Scottish History A.D. 500 to 1286, I (2nd ed.), Stamford: Paul Watkins, ISBN 1-871615-03-8 
• Bannerman, John (1999), "The Scottish Takeover of Pictland and the relics of Columba", in Broun, Dauvit; Clancy, Thomas Owen, Spes Scotorum: Hope of Scots. Saint Columba, Iona and Scotland, Edinburgh: T. & T. Clark, pp. 71–94, ISBN 0-567-08682-8 
• Downham, Clare (2007), Viking Kings of Britain and Ireland: The Dynasty of Ívarr to A.D. 1014, Edinburgh: Dunedin, ISBN 978-1-903765-89-0 
• Higham, N. J. (1993), The Kingdom of Northumbria AD 350–1100, Stroud: Sutton, ISBN 0-86299-730-5 
• Smyth, Alfred P. (1984), Warlords and Holy Men: Scotland AD 80–1000, Edinburgh: Edinburgh University Press, ISBN 0-7486-0100-7 
• Woolf, Alex (2007), From Pictland to Alba, 789–1070, The New Edinburgh History of Scotland, 2, Edinburgh: Edinburgh University Press, ISBN 978-0-7486-1234-5 

Eksterne skakels

• Annale van Ulster, deel 1, by CELT
• Kronieke van die Konings van Alba Geargiveer 6 Junie 2007 op Wayback Machine
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia