Kwasi-lineêre konvektiewe stelsels
'n Kwasi-lineêre konvektiewe stelsel of buie-lyn is 'n lyn donderstorms wat langs of voor koue fronte vorm. In die vroeë 20ste eeu is die term as sinoniem vir 'n koue front gebruik. Dit bevat swaar neerslae, hael, gereelde weerlig, sterk reguitlynige winde, en soms tornadoes. Sterk reguit winde kan voorkom waar die buie-lyn in die vorm van 'n boog-eggo is. Tornadoes kan voorkom langs windgolwe binne 'n lyn-eggo golfpatroon (LEWP), waar mesoskaal lae-druk-areas teenwoordig is. Sommige boog-eggo's wat in die somerseisoen ontwikkel staan bekend as derechos. Dit beweeg redelik vinnig deur groot areas. Aan die agterkant van die reënband wat geassosieer word met volwasse buie-lyne kan 'n depressielaag teenwoordig wees, wat somtyds geassosieer word met 'n hitte uitbarsting.
Teorie[wysig | wysig bron]
Die polêre front-teorie is ontwikkel deur Jacob Bjerknes ten tyde van sy waarnemings by 'n digte netwerk waarnemingsplekke in Skandinawië gedurende die Eerste Wêreldoorlog.
Hierdie teorie postuleer dat die hoof invloei in 'n sikloon gekonsentreer is, en langs twee rye, bymekaarkom, een voor die laedruk, en die ander agter die laedruk. Die sleursone word na verwys as die buie-lyn of koue front. Dit wil voorkom asof areas met wolke en reënval rondom hierdie bymekaarkom-sone gesetel is. Die konsep van frontale sones het op sy beurt gelei tot die konsep van lugmassas. Die aard van die driedimensionele struktuur van die sikloon is gekonseptualiseer na die ontwikkeling van die boonste bolug-netwerk gedurende die 1940's.[1]
Lewensiklus[wysig | wysig bron]
Georganiseerde gebiede met donderstormaktiwiteite versterk die reeds bestaande frontale sones, wat koue fronte kan vooruitloop. Laasgenoemde vind plaas binne die Westewindgordels in 'n patroon waar die boonste-vlak straal in twee strome verdeel. Die resulterende mesoskaal konvektiewe stelsel (MCS) vorm op die punt van die boonste vlak wat in die windpatroon verdeel word, in die area van die beste lae-vlak invloei.
Die konveksie beweeg dan oos en na die ewenaar in die warm sektor, parallel met die lae-vlak diktelyne. Wanneer die konveksie sterk lineêr of geboë is, word die MCS 'n buie-lyn genoem, gesitueer aan die voorpunt van die windverskuiwing en drukverhoging.[2] Hierdie verskynsel kom gereeld in die warm seisoen dwarsoor die Verenigde State voor tydens oppervlakte-analise, aangesien dit binne skerp oppervlakdepressies lê.
Indien buie-lyne oor droë streke vorm kan 'n stofstorm, bekend as 'n haboob, ontstaan as gevolg van die hoë winde wat in hul nasleep stof van die vloer van die woestyn optel.[3] Agter die volwasse buie-lyne kan 'n laedruk-nasleep op die rug van die reënskerm ontwikkel,[4] wat kan lei tot 'n hitte uitbarsting as gevolg van die verhitting van die afwaartse lugmassa wat nie meer deur reën verkoel word nie.[5]
Kleiner cumulus- of stratocumuluswolke, saam met cirrus, en soms altocumulus of cirrocumuluswolke, kan voor die buie-lyn gevind word. Hierdie wolke resulteer as gevolg van die feit dat vorige cumulonimbuswolke disintegreer, of is die gevolg van 'n gebied van slegs geringe onstabiliteit voor die hoof buie-lyn.
Soos wat superselle en multisel donderstorms verdwyn as gevolg van swak skuifkrag of swak opheffingsmeganismes, (bv. as gevolg van 'n groot terrein of 'n gebrek aan daghitte), kan die windfront wat daarmee geassosieer word die buie-lyn self oorskry en die sinoptiese skaal-area van lae druk dan invul, wat kan lei tot 'n verswakking van die kouefront; in wese het die donderstorm dan sy optrek-winde uitgeput en 'n suiwer aftrek-wind gedomineerde stelsel geword. Die areas waar die donderstorms van die buie-lyn verdwyn kan streke wees met lae konvektiewe beskikbare potensiële energie (CAPE), lae humiditeit, onvoldoende windsterkte, of swak sinoptiese dinamika wat tot frontolise lei.
Van die punt af sal daar 'n algemene verdunning van die buie-lyn plaasvind: met winde wat met die tyd verswak en uitvloeigrense wat die optrek-winde verswak en wolke wat hul dikte verloor.
Karakteristieke[wysig | wysig bron]
Optrek-winde[wysig | wysig bron]
Die voorste deel van 'n buie-lyn bestaan hoofsaaklik uit meervoudige optrek-winde, of enkele streke van 'n optrek-wind wat vanaf grondvlak styg na die hoogste dele van die troposfeer, met water wat gekondenseer word en 'n onheilspellende opbou van wolke na wolke met 'n merkbare top of kroon en aambeeld-tipe vorm (danksy sinoptiese skaal winde). Vanweë die chaotiese aard van optrek-winde en aftrek-winde is drukstoornisse belangrik.
Drukstoornisse[wysig | wysig bron]
Drukstoornisse rondom donderstorms is opmerklik. Met dryfvermoë wat vinnig binne die laer - en middelvlak van 'n volwasse donderstorm toeneem, skep optrek-winde en aftrek-winde duidelike mesosentrums van druk. As donderstorms in buie-lyne georganiseer word, word die noordelike einde van die buie-lyn algemeen na verwys as die sikloniese kant, met die suidelike kant wat antisiklonies (in die Noordelike Halfrond) roteer. As gevolg van die corioliseffek, kan die noordelike kant verder ontwikkel, wat 'n "kommavormige" lae nasleep skep, dit kan ook voortgaan en in 'n buie-lyn vormige patroon ontaard. Die optrek-wind voor die buie-lyn skep 'n mesolaagte , terwyl die aftrek-winde net agter die lyn 'n mesohoë lewer.
Windskeer[wysig | wysig bron]
Windskeer is 'n belangrike aspek van 'n buie-lyn. In lae tot medium skeeromgewings sal volwasse donderstorms beskeie hoeveelhede aftrek-winde bydra, wat genoeg is om 'n voorste opheffingsmeganisme te skep - die windfront. In hoë-skeer omgewings wat geskep word deur opponerende lae-vlak winde en sinoptiese winde kan optrek-winde en aftrek-winde baie meer intens wees (dit kom algemeen voor in supersel meso-siklone). Die koue-luguitvloei verlaat die nasleeparea van die buie-lyn na die middelvlak, wat help met die aftrek-wind prosesse.
Sien ook[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ University of Oklahoma (2004). "The Norwegian Cyclone Model" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (pdf) op 25 Februarie 2009. Besoek op 21 Mei 2017.
- ↑ Office of the Federal Coordinator for Meteorology (2008). "Chapter 2: Definitions" (PDF). NOAA. pp. 2–1. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 6 Mei 2009. Besoek op 3 Mei 2009.
- ↑ Western Region Climate Center (2002). H. Geargiveer 21 Mei 2017 op Wayback Machine Desert Research Institute. Retrieved on 2006-10-22.
- ↑ Wake Low. 2009. ISBN 1-878220-34-9. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Junie 2011. Besoek op 26 September 2019.
{{cite book}}:|work=ignored (hulp) - ↑ Heat burst. 2009. ISBN 1-878220-34-9. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Junie 2011.
{{cite book}}:|work=ignored (hulp)
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kwasi-lineêre konvektiewe stelsels.
