Mahuta Tāwhiao
| Mahuta Tāwhiao | ||
| Maori-koning | ||
| ||
| Bewind | 26 Augustus 1894 - 9 November 1912 | |
| Voorganger | Matutaera Tāwhiao | |
| Opvolger | Te Rata | |
| Gade | Te Marae Te Kerei | |
| Koningshuis | Te Wherowhero | |
| Gebore | Omstreeks 1854-'55 | |
| Gesterf | 9 November 1912 (op 56-57) | |
| Vader | Matutaera Tāwhiao | |
| Moeder | Hera Ngapora | |
Mahuta Tāwhiao (omstreeks 1855 - 9 November 1912) was die derde konings van die Maori's. Hy het van 1894 tot 1912 regeer en was van 1903 tot 1910 lid van die Nieu-Seelandse wetgewende raad.
Biografie
[wysig | wysig bron]Mahuta is as Whatiwhatihoe in die Waikato gebore, moontlik in 1854 of 1855. Hy was die oudste seun van koning Tāwhiao en sy eerste vrou, Hera. Tydens sy kinderjare in die 1860's was Nieu-Seeland deur oorlog geteister en sy gesin het in die afgesonderde King Country gaan skuil. Hy het dus min Europese opvoeding gekry, het swak Engels gepraat en was in 'n groot mate 'n tradisionalis.[1]
Hy en sy vrou, Te Marae,[2] het vyf seuns gehad: Te Rata (wat hom as koning opgevolg het), Taipu, Tumate, Tonga en Te Rauangaanga.
Toe sy pa in Augustus 1894 sterf, is Mahuta koning gemaak. Onder sy bewind is die Koningsbeweging se eerste howe geskep, met regters, klerke en griffiere. Teen die eeuwisseling was die Maori's egter verswak: Hulle het min grond gehad en was arm. Deur 'n reeks transaksies met koloniale owerhede, onder meer deur by die wetgewende raad aan te sluit, het Mahuta 'n bietjie invloed oor sy mense herwin, hoewel hy teen die einde van sy lewe baie persoonlike probleme gehad het.
Nadat sy term in die wetgewende raad geëindig het, was hy van 22 Junie 1903 tot 21 Junie 1906 minister sonder portefeulje en lid van die uitvoerende raad.[3] In sy tyd in die wetgewende raad het hy die koningskap aan sy jonger broer Te Wherowhero Tawhiao gedelegeer.[4] Hy is op 9 November 1912 in Waahi oorlede.[1]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 Ballara, Angela (1 September 2010). "Mahuta Tawhiao Potatau Te Wherowhero". Dictionary of New Zealand Biography. Ministerie van kultuur en erfenis. Besoek op 13 Mei 2012.
- ↑ Ballara, Angela (1 September 2010). "Te Rata Mahuta Potatau Te Wherowhero". Dictionary of New Zealand Biography. Ministerie van kultuur en erfenis. Besoek op 13 Mei 2012.
- ↑ Wilson, James Oakley (1985) [First ed. published 1913]. New Zealand parliamentary record, 1840-1984 (4 uitg.). Wellington: V.R. Ward, Govt. Printer. pp. 73, 166. OCLC 154283103.
- ↑ Ballara, Angela (1 September 2010). "Te Wherowhero, Piupiu". Dictionary of New Zealand Biography. Ministerie van kultuur en erfenis. Besoek op 13 Mei 2012.
Skakels
[wysig | wysig bron]- Biografie by Te Ara
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Mahuta Tāwhiao.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
